Hôm nay 27/10, ông Hàn Đức Long, người bốn lần bị tuyên án tử hình về tội Giết người và Hiếp dâm, cùng vợ đón xe khách từ Bắc Giang lên TAND Cấp cao tại Hà Nội để nộp các chứng từ liên quan đến việc bồi thường. Đây là lần thứ ba, ông Long làm việc với tòa về việc bồi thường trong gần một năm được minh oan không phạm hai tội trên.
Cùng vợ ôm chồng giấy tờ nặng chừng ba kg, ông Long mệt mỏi cho hay, ngay khi nhận yêu cầu trên, gia đình đã tức tốc thực hiện. Từ tháng sáu, ông gửi giấy tùy thân, các quyết định minh oan theo đường bưu điện đến TAND Cấp cao tại Hà Nội.
“Vợ chồng chúng tôi đã thu thập được hơn 210 loại giấy tờ”, ông Long nói. Trong các khoản chi phí, ông cho biết việc thuê luật sư là “nặng” nhất. Chỉ riêng một văn phòng luật sư, vợ ông đã phải vay mượn hàng trăm triệu đồng để thuê tham gia bảo vệ cho chồng. Tuy nhiên, hiện giấy tờ còn giữ lại là khoản tiền 97 triệu đồng chi cho luật sư năm 2008. “Hiện chúng tôi vẫn còn nợ nần các khoản vay từ gần 10 năm trước”, ông Long cho biết và mong muốn sớm được tòa bồi thường để ổn định cuộc sống, có kinh tế chữa bệnh.
Ngoài các giấy tờ trên, trong hơn bốn tháng vừa điều trị bệnh tổn thương xuất huyết não, trầm cảm, viêm phổi… vừa dần ổn định cuộc sống, ông Long và vợ - bà Nguyễn Thị Mai đã cất công thu thập “hồ sơ”. Ông chia sẻ, việc tìm lại các giấy tờ “rất khó khăn” vì thời gian quá lâu. Mỗi khi sức khỏe ổn định, ông lại chung tay với vợ tới các nơi từ bưu điện, trại giam… để chứng thực, đề nghị họ xác minh.
Ông Long và vợ (trái) cùng luật sư tới tòa nộp giấy tờ liên quan đến bồi thường. Ảnh: CTV
Bốn tháng trước, TAND Cấp cao tại Hà Nội đã có công văn yêu cầu người bị oan - Hàn Đức Long bổ sung gồm toàn bộ giấy tờ tùy thân, các quyết định minh oan và những tài liệu, hồ sơ, chứng minh cho những chi phí hợp lý và thiệt hại thực tế mà gia đình ông phải gánh chịu…
Trước đó, cuối tháng 5, một tháng sau khi TAND Cấp cao tại Hà Nội tổ chức xin lỗi công khai, ông Long đã đề nghị được bồi thường hơn 20 tỷ đồng. Trong 6 khoản đề nghị, ông Long yêu cầu bồi thường hơn 6 tỷ đồng cho những tổn thất tinh thần mà 5 người thân đã gánh chịu khi bị làng xóm khinh rẻ, miệt thị... Vợ ông u uất trong thời gian dài mà sinh bệnh, hiện không thể chữa khỏi. Các con vì thế học hành dở dang, cuộc sống cơ cực.
12 năm trước, vào một chiều hè muộn, cả làng ông Long tại huyện Tân Yên (Bắc Giang) hò nhau đi tìm bé gái 5 tuổi bị mất tích. Sáng hôm sau, xác đứa trẻ được tìm thấy bên bờ mương. Công an xác định nạn nhân bị xâm hại tình dục, đoạt mạng.
Vài tháng sau, ông Long bị triệu tập tới công an huyện vì có đơn của hai mẹ con người hàng xóm tố cáo bị ông cưỡng bức. Từ hôm tới làm việc, ông Long đã không trở về. Gia đình được thông báo ông bị bắt do thời điểm bị triệu tập đã nhận thêm là thủ phạm gây ra cái chết thương tâm của bé gái.
Trong hồ sơ, ông Long khai tối 26/6/2005 chở ngô, thóc bằng xe cải tiến tới quán xay xát ở cùng thôn. Do mất điện, ông để ngô thóc ở đó và đi về làm việc nhà. Khoảng 18h30, nghi can trở lại quán song thấy đông nên sang nhà nạn nhân ở bên kia bờ ao chơi, cách khoảng 70 m. Biết đứa trẻ 5 tuổi ở nhà một mình, người đàn ông nảy sinh ý định hiếp dâm nên khống chế ra cánh đồng...
Quá trình tố tụng kéo dài gần chục năm, 4 lần xét xử sơ thẩm, phúc thẩm ông Long đều bị kết án tử hình. Suốt thời gian này, ông liên tục kêu oan. Gia đình ông cũng không ngừng "gõ cửa" khắp các cơ quan có thẩm quyền. Cuối năm 2014, Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao chấp nhận kháng nghị của TAND Tối cao hủy các bản án sơ thẩm, phúc thẩm để điều tra lại.
Sau thời gian đằng đẵng kêu oan, ngày 20/12/2016, tử tù Hàn Đức Long được trả tự do theo quyết định đình chỉ bị can, đình chỉ vụ án. Quyết định kết luận ông Long không có hành vi hiếp dâm trẻ em, không giết nạn nhân 5 tuổi. Tháng 4/2017, ông Long được TAND Cấp cao tại Hà Nội xin lỗi công khai. Gia đình ông cùng với luật sư đã đề nghị được bồi thường hơn 20 tỷ đồng.