Cựu tổng thống Philippines Rodrigo Duterte tuần trước nói rằng đang tìm cách giúp đảo Mindanao "tách biệt và độc lập" khỏi nước này. Ông Duterte cho rằng đảo quê nhà của ông có rất ít sự phát triển sau nhiều đời tổng thống Philippines.
Ông Duterte cũng khẳng định quá trình ly khai đảo Mindanao khỏi Philippines "sẽ không đổ máu" mà tuân theo các quy trình của Liên Hợp Quốc (LHQ).
Phát ngôn của ông Duterte được đưa ra trong bối cảnh liên minh của ông và Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. tan rã hồi tuần này vì những bất đồng trong việc sửa đổi hiến pháp.
Tổng thống Marcos nói việc sửa hiến pháp năm 1987 nhằm trấn an nguồn đầu tư nước ngoài, nhưng ông Duterte cho rằng quyết định sửa hiến pháp là để ông Marcos duy trì quyền lực.
Cựu tổng thống Philippines Rodrigo Duterte tại Manila hồi tháng 6/2022. Ảnh: Reuters
Cố vấn an ninh quốc gia Philippines Eduardo Ano hôm 4/2 tuyên bố mọi nỗ lực ly khai đều sẽ bị chính phủ dùng vũ lực đáp trả quyết liệt. Ông Ano đề cập tới những lời kêu gọi tách Mindanao khỏi Philippines nhưng không chỉ đích danh ông Duterte.
Ông Ano nói thêm việc kêu gọi ly khai Mindanao có thể đi ngược những lợi ích đã đạt được trong thỏa thuận hòa bình của chính phủ với các nhóm ly khai trước đây.
Bạo lực và xung đột từng xảy ra ở Mindanao trong nhiều thập kỷ, khi chính phủ Philippines phải đương đầu với quân nổi dậy. Điều này gây cản trở đầu tư vào hòn đảo, khiến nhiều địa phương tại đây lâm vào cảnh nghèo đói. Mặt trận Giải phóng Hồi giáo Moro (MILF), nhóm phiến quân lớn nhất khu vực, ký thỏa thuận hòa bình với chính phủ Philippines năm 2014, dừng giao tranh với chính phủ để đối lấy việc được tăng quyền tự trị ở khu vực Hồi giáo Bangsamoro.
Thủ hiến Bangsamoro Ahod Ebrahim cuối tuần trước nói ông vẫn tuân thủ thỏa thuận hòa bình ở khu vực. Quan chức cố vấn thỏa thuận hòa bình của chính phủ Philippines Carlito Galvez Jr. kêu gọi người dân không làm theo những lời xúi giục gây bất ổn. Tư lệnh lực lượng vũ trang Philippines Romeo Brawner cũng đề nghị các binh sĩ đoàn kết và trung thành với hiến pháp.
Ông Duterte, 78 tuổi, là tổng thống Philippines năm 2016-2022, con gái ông hiện là phó tổng thống. Dấu ấn lớn nhất trong nhiệm kỳ của Duterte là cuộc chiến chống ma túy mạnh tay, cho phép cảnh sát bắn chết tại chỗ các nghi phạm mà không cần qua xét xử.
Vị trí đảo Mindanao. Đồ họa: BBC
Ngọc Ánh (Theo Reuters)