Ốc lá hay ốc len biển là loài nhuyễn thể vỏ cứng, toàn thân phủ một màu đen tuyền bóng láng. Thân ốc thon, đuôi nhọn, dài khoảng 5 cm, thoạt nhìn tương tự như quản bút của học trò. Ốc lá thường xuất hiện vào khoảng tháng 4 – 5 âm lịch ở ven biển, hoặc nơi kênh rạch vùng rừng ngập mặn Rạch Giá.
Theo dân gian, ai ăn được thịt ốc lá sẽ gặp mọi điều may mắn. Vì lẽ đó nên mỗi khi đến mùa, cư dân nơi đây thường đổ xô đi đánh bắt hoặc tranh thủ mua ngay khi có ngoài chợ.
Ốc lá ở Rạch Giá.
Thịt ốc lá trắng ngà, giòn, thơm, ruột nhiều và ngon hơn thịt ốc gạo nên được các bà nội trợ miền Tây ưa thích trong việc chế biến các món ăn như: luộc chấm muối ớt, xào nghệ sả ớt, làm gỏi, hầm nước cốt dừa, làm lẩu mắm. Nhưng món ăn gấy ấn tượng đối với “cánh mày râu” hơn cả phải kể là ốc lá luộc sả và gỏi ốc lá trộn bắp chuối, tôm thịt.
Món ốc lá luộc sả là món ăn “dã chiến” dễ làm và nhanh, gọn nhất. Trước hết, lựa ốc còn sống bằng cách xem mày ốc còn đầy đặn hay không, mua về cho vào thau, dùng bàn chải chà sạch rong rêu, ngâm với nước vo gạo hay nước lã có pha ớt sừng chín giã giập trong vài giờ cho ốc nhả sạch nhớt và chất thải.
Ốc lá luộc chấm muối ớt.
Kế đến, vớt ốc ra rổ cho vào nồi luộc cùng một ít nước lã, lót dưới đáy nồi vài tép sả đập giập, hoặc lá ổi, hay lá chanh cho có mùi thơm. Độ khoảng 15 phút sau khi có mùi thơm thoảng bốc lên, ốc hở mày là chín. Chuẩn bị thêm một dĩa muối ớt hoặc muối tiêu chanh, nước mắm sả ớt là xong.
Cuối cùng cho ốc vào dĩa và dùng que nhọn hoặc gai quít nhể ốc chấm vào chén rồi đưa lên miệng nhai chậm rãi…, bạn sẽ cảm nhận được vị béo, dai, giòn, ngọt của thịt ốc, càng ăn càng ghiền, không lẫn vào đâu được. Nếu cần thêm một cốc “men cay” thì đủ bộ.
Riêng món gỏi ốc lá trộn bắp chuối tôm thịt thì cầu kỳ một chút để hương vị con ốc lá được “thăng hoa”. Nói thế, có nghĩa là ta phải thêm thắt một số “phụ gia” khác như dưa đầu heo xắt miếng, tôm sú luộc với nước dừa xiêm, lột vỏ, để sẵn ra dĩa.
Trước hết, ốc lá luộc chín, dùng gai nhọn nhể thịt ốc cho vào tô. Bắp chuối xiêm xắt mỏng ngâm nước lã có vắt nước cốt chanh để ghém không bị sẫm màu, vớt ra rổ, để ráo. Kế đến, phi dầu, tỏi thơm cho thịt ốc vào xào sơ, để ra thau.
Sau cùng, trộn đều các hỗn hợp nguyên liệu gồm bắp chuối, ruột ốc lá, dưa đầu heo xắt miếng, tôm sú bóc vỏ, rau răm xắt sợi cùng gia vị là nước cốt chanh, đường, nước mắm cho vừa khẩu vị, múc ra dĩa. Nhớ làm thêm một chén nước mắm chanh, tỏi ớt, và rắc lên dĩa gỏi vài nhúm đậu phộng rang giã giập.
Gỏi ốc lá trộn tôm thịt.
Trong chút nắng cuối mùa sót lại, còn gì thú vị cho bằng khi chiều về cùng các “chiến hữu” trải tấm bạt trên bãi biển bốn bề gió lộng, và cùng nhau quây quần thưởng thức món gỏi ốc lá trộn tôm thịt.
Bài và ảnh: Tương Tâm