Giấc mơ xe hơi của người Việt dường như chỉ có một trở ngại, đó là thuế. Giá xe ở Việt Nam cao ngút ngàn, nhất là khi so với thu nhập.
Các cuộc tranh luận về xe hơi và làm sao để có xe cứ nóng dần. Tôi theo dõi và chờ đợi, nhưng chờ mãi mà chả thấy ai lên tiếng về việc xây đường. Xe ôtô phải đi trên đường, mà là đường tráng nhựa và lớn. Nhưng ai sẽ xây đường? Tất nhiên là nhà nước.
Để xây dựng đường sá thì cần những gì? Tiền, đất, khoa học kỹ thuật. Việt Nam chỉ có đất. Tiền thì trông chờ vào thuế của dân, còn lại chỉ có thể đi vay, nhưng vay để làm đường cho xe hơi chạy thì bao nhiêu là đủ?
(Xem thêm: Ôtô rẻ nhất thế giới giá 2.500 USD, sao về VN lại bán 'dưới 10.000 USD'?)
Không thể bảo rằng, cần giảm thuế cho xe hơi trước đã, người dân mua được xe rồi thì ngành công nghiệp xe hơi sẽ phát triển, sẽ có nguồn thu thuế và sẽ xây đường. Biện pháp này Malaysia và Indonesia đã từng thử.
Nếu đã từng đến Kuala Lumpur and Jakarta, sẽ biết bên ấy tình trạng tắc đường như thế nào. Đó là chưa kể người Việt ta chỉ thích mua xe của nước ngoài, doanh nghiệp xe ôtô trong nước còn lâu mới bán được và nhà nước không thể trông mong gì ở đồng tiền thuế của doanh nghiệp xe hơi.
Nói về chuyện giá xe trên trời, ta phải kể tới Singapore. Singapore dân giàu nước mạnh, giá xe gấp nhiều lần giá ở Việt Nam. Họ có thừa tiền để xây đường, nhưng không có đất để xây. Cho nên, dân Singapore dù thu nhập có lên tới cả trăm nghìn đô vẫn phải đi tàu điện, vì xe quá đắt mà thuế càng đắt hơn. Nếu Singapore không làm thế thì cả nước của họ suốt ngày chỉ việc kẹt xe, khỏi làm việc gì cả.
(Xem thêm: Bạn mua xe hơi vì sĩ diện hay an toàn?)
Xây bao nhiêu đường thì đủ cho xe chạy? Tôi xin kể về một thành phố hạng trung ở Mỹ. Thành phố này có khoảng 1,4 triệu dân, trải dài trên một diện tích khoảng 1.000 cây số vuông và có khoảng một triệu xe hơi.
Số lượng đường cao tốc loại 10 làn (14 làn nếu tính làn dành riêng cho người đi xe chung) là 4; đường cao tốc loại 4-8 làn là 6, đường có đèn giao thông với 4 làn trở lên nhiều vô kể, còn đường nhỏ đủ cho hai xe hơi chạy ngược chiều thi phải có tới hàng nghìn. Vậy mà sáng, chiều đều kẹt, tai nạn là kẹt, cúp điện, ống nước bị vỡ cũng kẹt, đội bóng bầu dục địa phương thi đấu cũng kẹt.
Los Angeles thì khỏi chê. Thành phố này vừa đông vừa giàu, nhưng kẹt xe thì nổi tiếng là đặc sản. Tôi đến Los Angeles chơi, buổi tối 12h đêm ra xe hơi về mà xa lộ kẹt cứng. Tưởng là tai nạn, nhưng hóa ra không phải, tất cả là vì tối thứ bảy, người đi bar nhiều quá nên kẹt xe.
Los Angeles có tiền để xây đường, nhưng không có đất và lượng người đổ về trung tâm thành phố làm việc mỗi ngày quá đông, lên tới hơn 10 triệu, nên nó mới như vây.
Đường sá ở New Jersey được chia thành nhiều làn, thoải mái cho xe hơi chạy.
Đánh thuế người dân bao nhiêu thì đủ để xây đưởng? Năm 2012, tôi sang miền đông nước Mỹ chơi. Khi đang lái xe ở tiểu bang New Jersey thì tôi bỗng gặp rất nhiều trạm thu phí. Đường cao tốc nào cũng thu phí, lên xuống cao tốc là 5-7 USD, khiến cho tôi vừa bực, vừa tức.
Sau cùng gặp cô thu ngân, tôi phàn nàn là tiểu bang New Jersey lạm thu quá đáng. Cô ấy hỏi tôi từ đâu đến, rồi phán rằng: "Ở California các vị đóng thuế cho tiểu bang nhiều, nên mới đi cao tốc miễn phí. New Jersey thu thuế ít nên phải đóng phí, thế thôi".
Tính ra ở California, bạn phải đóng thuế thu nhập cho tiểu bang vào hàng cao nhất nước. Chính phủ liên bang lại thu thêm nữa. Rồi thuế mua bán khoảng 10% cho hầu hết các mặt hàng và đủ thứ phụ thu khác. Mà California có thu nhập vào lại cao hàng đầu ở Mỹ, thế mà chính phủ tiểu bang này vẫn suýt phá sản vì chi nhiều quá.
Câu chuyện xe và đường như "gà và quả trứng", nhưng các bạn cứ nhất định mua xe thì phải nghĩ đến việc mình ra đường có thể đi đến đâu? Việt Nam người nghèo vẫn còn nhiều nên chính phủ không thể tăng nguồn thu. Vì vậy nên đường sá không thể nào phát triển cho kịp với tốc độ mua xe.
Câu chuyện giảm giá xe mà không xây đường xảy ra ở rất nhiều nơi trên thế giới. Ở Brazil, có người nói với tôi là họ mua xe hơi để đấy, còn hàng ngày vẫn đi xe đạp tới chỗ làm vì nhà gần, đi xe hơi sẽ kẹt xe không bao giờ tới được.
>> Xem thêm: Cha nghèo chế ôtô chở con đi học và nỗi 'thèm' xe hơi của người Việt
 |
Vì sao ôtô Toyota 'xấu xí' mà nhiều người Việt vẫn mua |
Chia sẻ bài viết quan điểm của bạn tại đây.