Nguyễn Thị Thu Huệ
Hai ngày sau, đất Sài Gòn hiện ra, nóng bỏng nắng. Một thành phố gần như không bao giờ có bão. Tôi xuống các miệt vườn, với những đường phố nhỏ nhắn, những vườn dừa xanh um toả bóng. Tôi là thằng đi thu gom hạt điều và xuất khẩu chúng.
Bốn tháng sau, trở lại Sài Gòn, tôi nhận được thư của mẹ, lá thư duy nhất cho tôi trong những ngày xa nhà. Tôi chăm chắm nhìn vào dòng chữ: "... Vì cái tội tin bạn, bị bạn nó lừa...". Một người như cậu mà cũng bị lừa ư? Chuyện đó chỉ có thể xảy ra cách đây ba mươi năm. Một người bạn của cậu bảo tôi: "Mày có một ông cậu tuyệt vời, ông ấy bao giờ cũng đi trước lịch sử. Ngày ấy, tớ ti teo về cùng phòng của cậu mày, tớ kém ông ấy gần chục tuổi. Cậu mày mê văn chương lắm, khởi đầu là viết một truyện ngắn cực hay bởi cậu mày rút ruột ra viết, những suy nghĩ của một thanh niên trước cuộc đời. Ai ngờ, khi in ra, truyện bị coi là chống chế độ và hoài nghi về công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội...". "Cậu cháu viết chửi bới à?", "Không, viết về tâm trạng của người lính trước cuộc sống, trước những hiện tượng tiêu cực của xã hội. Lúc ấy, đang chiến tranh, con người phải dốc lòng ra chiến đấu, người lính không được đứng ngoài cuộc nhìn mọi thứ bằng ánh mắt không xây dựng. Bị phê bình, thậm chí có bài viết còn phân tích rõ ràng, rành mạch những tư tưởng vấn đề của cậu mày. Lúc tao hỏi là ông có viết thế không, cậu mày cười phá lên, bảo tớ không ngờ ngòi bút của các nhà phê bình và lối suy diễn của họ giỏi thế, tớ chẳng còn biết họ bình chuyện của tớ hay của thằng nào? Rồi cậu mày chuyển sang làm kinh tế, nói một là một, hai là hai chứ không hai với hai bằng năm như bên văn chương. Cậu mày thành tỷ phú. Tôi cãi là gì có chuyện tỷ phú, cậu ấy chỉ giàu thôi, chú cứ làm như kiếm tiền bây giờ dễ lắm ấy?". Càng kiếm tiền càng khó, lao vào hàng nghìn người, trụ lại khoảng năm người cực mạnh, vài thằng lau nhau còn đâu toi hết. Trong số những người cực mạnh có cậu mày. Vốn của họ lớn hơn vốn của cơ quan, nhân viên của họ tử tế hơn nhân viên nhà nước bởi họ ăn lương cao hơn, làm tốt thì nhiều tiền, hỏng thì đuổi, buộc con người sống phải có trách nhiệm. Càng lớn càng hiểu thêm, chú nhóc ạ. Rồi sẽ đến lúc mày thấy một người như cậu mày là hiếm lắm. Cậu mày là hình tượng và mơ ước của tao".Thế mà giờ đây, mẹ viết thư bảo tôi là cậu bị lừa? Đứa nào to gan và khốn kiếp đã lừa cậu?
Tôi thôi thúc một ý muốn ra Hà Nội. Được cơ quan cử làm chân chạy đi chạy về trong việc xuất khẩu nông thổ sản, bởi lẽ tôi chưa vướng vợ con. Ba ngày sau, cầm một khoản tiền thưởng, thu xếp ổn công việc, tôi lên tàu về Hà Nôi. Thành phố đang mùa hè mà thời tiết như chớm đông. Đường phố mát rượi, yên bình một màu xanh.
Tôi ở nhà với mẹ một buổi chiều rồi lên nhà cậu. Mọi vật dường như thay đổi. Cậu cho thay những thanh gỗ ốp quanh nhà, tất cả các phòng đều lắp điều hoà nhiệt độ. Bàn ghế, đồ đạc trong nhà mới biết. Nếu trước đây là những nộ bàn ghế bọc mút, hay phoóc-mi-ca của Sài Gòn thì nay tất cả đều là đồ cổ hoặc giả cổ đắt tiền. Các phòng đều có tivi, hai phòng có một tủ lạnh và dàn cát-xét. Con bé út của cậu đang bật máy phát một bộ phim tâm lý xã hội Hồng Kông.
Tôi hỏi: Nhà có vài phòng, tại sao phải dùng máy phát?
- Để cho hàng xóm láng giềng cùng xem, nhà nào gần chỉ cần cái vô tuyến đen trắng là bắt được. Bố em thích thế.
- Bố đâu?- Tôi hồi hộp muốn gặp cậu như gặp người yêu.
- Bố mẹ em đèo nhau đi phố, về bây giờ đây. Bố em mới thay cho em con Dream này đấy, con 82-89 kia bán rồi. Đi xe này đầm lắm, anh lên đây em chở một vòng!
Con bé hăm hở bật khóa điện và ấn nút đề. Nghe tiếng nổ pình pình, mặt nó mãn nguyện lắm.Tôi lại gần và sờ lên chiếc xe bóng loáng. Một bên gương gãy gục, cốp xe xước sơn và cái yên rách.
Thấy tôi nhìn, con bé cười lấp liếm:
- Sáng cho mấy thằng bạn mượn, nó din ba cầu, sợ công an đuổi chúng phóng nhanh nên đâm nhau què rồi. Chốc em xin tiền mẹ đi thay mấy thứ, mông má lại. Em hỏi rồi, mất hơn triệu thôi.
- Hơn một triệu? - Tôi như không tin nổi ở tai mình.
- Riêng đèn hậu của em cũng vài trăm, còn bao nhiêu thứ, cái xe này hai mươi tư vé đấy.
- Vé là cái gì? - Tôi hỏi
- Mỗi vé là một trăm đô la. Một trăm đôla bằng một triệu mốt tiền Việt, anh nhân lên.
Tôi im lặng nhìn nó. Một đứa con gái mười bảy tuổi, chưa tự tay kiếm ra một xu mà nói tiền triệu trơn đầu lưỡi. Nó mặc một cái váy bó chặt lấy người, chiếc áo thun ba lỗ và người đầy những dây chuyền và nhẫn vàng. Trông nó không kém những cô gái Sài Gòn tôi vừa gặp, chỉ có điều mặt nó thật non nới. Một triệu, đó là cả số tiền tôi đi xuôi ngược làm bốn tháng rồi được thưởng, tặc lưỡi một cái nó nghiến xong.
Còn tiếp