Núi lửa Etna phun vòng tròn hơi nước. Video: Independent
Núi Etna ở bờ biển phía đông đảo Sicily, Italy, là núi lửa lớn nhất và hoạt động mạnh nhất châu Âu, đồng thời cũng là núi lửa dạng tầng hoạt động mạnh nhất thế giới. Hôm 6/4, núi lửa này gây chú ý khi phun lên trời những vật thể giống như vòng tròn khói màu trắng. Các báo cáo cho thấy một miệng phun mới đã mở ra khiến luồng hơi trắng phun lên.
"Không ngọn núi lửa nào trên Trái Đất tạo ra nhiều vòng tròn hơi nước như Etna. Chúng tôi đã biết đến hiện tượng này từ khá lâu. Nhưng giờ nó đang phá vỡ mọi kỷ lục trước đó", Boris Behncke, nhà nghiên cứu núi lửa tại Viện Địa vật lý và Núi lửa Quốc gia ở Catania, Italy, cho biết.
Những vòng tròn này vô hại và không nhất thiết đồng nghĩa một vụ phun trào sắp xảy ra. Chúng thực chất được gọi là "vòng xoáy núi lửa", hình thành từ khí núi lửa và hơi nước ngưng tụ, không phải khói.
"Bản thân chúng không màu, nhưng khi đạt đến mức ngưng tụ thì chúng sẽ chuyển sang màu trắng - đó chính là những gì chúng ta đang thấy. Lý do khiến hơi nước bốc lên, ngưng tụ nhanh chóng rồi tạo thành những vòng tròn này là chênh lệch nhiệt độ", Ana Casas Ramos, nhà nghiên cứu núi lửa tại Đại học Quốc gia Australia, giải thích. Ramos cho biết, hơi nước thoát ra rất nóng và khi bay lên mức thích hợp trong khí quyển, chúng sẽ gặp không khí lạnh và ngưng tụ.
Vòng xoáy núi lửa hình thành theo cách tương tự một con cá heo dưới nước thổi ra vòng bong bóng hoặc một người hút thuốc tạo ra vòng khói, các khí sẽ bay chậm lại và cuộn tròn khi bị đẩy ra, theo nghiên cứu của chuyên gia Simona Scollo từ Viện Địa vật lý và Núi lửa Quốc gia Catania cùng các cộng sự vào năm ngoái. Sự hình thành vòng xoáy núi lửa chủ yếu do những khí bên trong núi lửa, nhưng hình dạng miệng núi lửa cũng là một yếu tố tác động.
"Kết quả nghiên cứu cho thấy, vòng xoáy núi lửa hình thành nhờ sự kết hợp giữa khí thoát ra nhanh từ bọt khí trên đỉnh ống dẫn magma và sự cân đối trong hình dạng của miệng phun", nhóm tác giả viết trong nghiên cứu đăng trên tạp chí Scientific Reports.
Thu Thảo (Theo IFL Science)