Dừa, bưởi là những loại trái cây được nhiều người ưa chuộng chưng Tết với mong muốn sẽ mang đến tài lộc, may mắn trong những ngày đầu năm mới.
Những ngày này, chợ hoa Tết Hà Đông đông nghẹt người mua sắm cuối năm. Năm nào dịp này mẹ con bà Bình cũng bày bán bưởi "khổng lồ", bên cạnh các loại trái cây bày biện ban thờ như phật thủ, chuối xanh... Bà cho biết, để có những trái bưởi to, tròn đều, mã đẹp, cách Tết khoảng 2-3 tháng, bà phải đặt trước với nhà vườn, chọn lựa hàng "tuyển". Khoảng 24, 25 tháng Chạp, nhà vườn sẽ đóng thùng, vận chuyển về Hà Nội.
"Loại quả này bán khá chạy dịp cận Tết, giá năm nay không cao hơn năm ngoái là mấy", bà nói.
Khách mua chủ yếu để bày mâm ngũ quả trên ban thờ tổ tiên. Giống bưởi này tươi, có thể bày trên mâm ngũ quả nửa tháng tới 20 ngày không hỏng. "Có ngày tôi bán hơn chục quả, ngày ít cũng dăm bảy quả", bà Bình nói.
Năm nay thay vì bánh kẹo, mứt Tết..., chị Hằng (Hà Đông, Hà Nội) chọn mua bưởi "khổng lồ" bày mâm ngũ quả làm quà biếu người thân. "Năm nay mình đi chợ sớm, chọn mua những quả mã đẹp nhất để làm quà biếu Tết", chị nói và cho hay vừa chọn được 5 quả ưng ý nhất để làm quà biếu.
Kinh nghiệm chọn loại quả này được chị Hằng chia sẻ, là quả phải có da bóng, mịn, cuống không sâu và lá còn xanh tươi. Nhưng theo chị, giống bưởi này có kích thước ngoại cỡ nên "không phải ai cũng thích".
Bưởi "khổng lồ" thực tế là giống bưởi Kỳ Đà, xuất phát từ Hoà Bình, Tuyên Quang và hiện được trồng nhiều tại Lâm Động (Thuỷ Nguyên, Hải Phòng), Chương Mỹ, Đan Phượng (Hà Nội)...
Loại bưởi này mã đẹp, quả to, múi đều và có kích thước gấp 4-5 lần loại bưởi thông thường. Mỗi quả cân nặng 3-7 kg, thậm chí có quả 10 kg, được bán với giá 400.000-800.000 đồng, thậm chí có trái lên tới 1-1,5 triệu đồng.
Giống bưởi này chỉ cho thu hoạch mỗi năm một lần vào dịp Tết, kỹ thuật trồng, chăm sóc cũng khó hơn các giống khác. Mỗi năm chỉ có một vụ, nên từ tháng 4 Âm lịch chủ vườn đã phải dùng kỹ thuật để xử lý ra hoa đúng thời điểm. Sau đó khi có trái thì canh, người trồng sẽ bọc nilon từng quả để tránh côn trùng đốt bưởi, hỏng mã.
Ngoài bưởi, thứ quả không thể thiếu trên mâm ngũ quả, các loại trái cây khác như dưa hấu, dừa... cũng được nhiều người tìm mua chưng Tết. Xuất hiện trên thị trường Hà Nội vài năm, nhưng năm nay trái dừa, dưa hấu mạ vàng là mặt hàng độc lạ được người dân Thủ Đô chú ý dù giá khá "chát".
Mỗi cặp dừa mạ vàng công nghiệp, vẽ chữ thư pháp bày mâm ngũ quả được anh Hảo, một tiểu thương kinh doanh hoa quả tại chợ Hà Đông bán với giá 450.000 - 500.000 đồng; bưởi mạ vàng, vẽ chữ thư pháp 200.000 - 400.000 đồng một cặp... Anh cho hay, do vàng lá công nghiệp, loại dùng nhiều trong trang trí nội thất, mỹ nghệ rất mỏng nên việc dát vàng lên dừa cần sự khéo léo, tỉ mỉ và kì công .
Dừa, bưởi được chọn để mạ vàng, theo anh Hảo, phải là trái còn cuống, da bóng, dáng đồng đều và già quả, tránh quả bị thay đổi hình dạng do còn quá non, vỏ bị mất nước.
Bên cạnh dừa dát vàng, những trái dừa, dưa hấu hay bưởi sơn màu in chữ nổi, viết chữ thư pháp hoặc khắc chữ laze cũng được người dân chuộng mua. Loại này mềm hơn, dao động 150.000 - 300.000 đồng một cặp và thông thường khách hay mua theo cặp để biếu, chưng Tết.