- Trong tình huống bị nạn nhân (anh Nguyễn Tiến Chính) đe dọa, cưỡng ép đòi quan hệ tình dục trên ôtô. Vũ Thị Kim Anh phải hành xử thế nào mới được coi là phòng vệ chính đáng?
- Điều 15 Bộ luật hình sự quy định rõ: “Phòng vệ chính đáng là hành vi của người vì bảo vệ lợi ích của Nhà nước, của tổ chức, bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của mình hoặc của người khác, mà chống trả lại một cách cần thiết người đang có hành vi xâm phạm các lợi ích nói trên. Phòng vệ chính đáng không phải là tội phạm”.
Còn vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng “là hành vi chống trả rõ ràng quá mức cần thiết, không phù hợp với tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi xâm hại…. Người có hành vi vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng phải chịu trách nhiệm hình sự”.
Trong vụ án này, hành vi (đe dọa) xâm hại chưa đến mức Vũ Thị Kim Anh phải áp dụng hành vi chống trả quyết liệt như vậy
- Nếu việc ông Chính chết là ngoài mong muốn, ý chí của thủ phạm trong lúc chống cự, các cơ quan tố tụng sẽ xem xét tình tiết này thế nào?
- Nếu quá trình điều tra chứng minh được nạn nhân có hành vi cưỡng ép Kim Anh để đòi quan hệ tình dục trên ôtô và bị Kim Anh chống trả, trong lúc vật lộn, Kim Anh vớ được con dao để sẵn trên ôtô đâm bừa vào cổ nạn nhân khiến tử vong. Trong trường hợp này, Kim Anh có thể chỉ bị quy kết trách nhiệm hình sự về tội giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng theo quy định tại Điều 96 Bộ luật hình sự (với mức hình phạt tối đa 2 năm tù).
- Tại vụ án này, ông có nhận xét gì về những tình tiết có thể được coi là giảm nhẹ hình phạt cho người gây án?
- Nếu quá trình điều tra chứng minh được Kim Anh bị nạn nhân ép buộc quan hệ tình dục và đe dọa nếu không đồng ý sẽ công khai mối quan hệ tình cảm trước đây cho người yêu hiện tại của cô biết, Kim Anh có thể được hưởng tình tiết giảm nhẹ quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 46 Bộ luật Hình sự là: Giết người trong trạng thái bị kích động về tinh thần do hành vi trái pháp luật của người bị hại gây ra.
Ngoài ra, nếu bị can có thái độ khai báo thành khẩn, tỏ ra ăn năn hối cải thì còn được hưởng thêm một tình tiết giảm nhẹ nữa quy định tại điểm p khoản 1 Điều 46. Còn một số tình tiết giảm nhẹ nữa mà luật không quy định như nhân thân tốt, gia đình có công với cách mạng (nếu có)… Và khi đã có từ hai tình tiết giảm nhẹ trở lên thì bị can có thể được xem xét, xử dưới mức thấp nhất của khung hình phạt.
 |
|
Kim Anh đang thực nghiệm lại vụ án. Ảnh: An ninh Thủ đô |
- Sau khi cứa cổ anh Chính, nữ sinh viên Kim Anh không đưa nạn nhân đi cấp cứu mà bỏ trốn. Hành vi này sẽ bị xem xét để lượng hình như thế nào?
- Luật chỉ coi việc sau khi phạm tội, người phạm tội “có hành động xảo quyệt, hung hãn nhằm trốn tránh, che giấu tội phạm” là hành vi tăng nặng trách nhiệm hình sự; song trong trường hợp của Kim Anh thì không có dấu hiệu này.
Vì vậy, việc Kim Anh không đưa nạn nhân đi cấp cứu chỉ làm mất đi cơ hội được hưởng thêm một tình tiết giảm nhẹ nữa là tình tiết “người phạm tội đã ngăn chặn, làm giảm bớt tác hại của tội phạm” mà thôi.
- Một số ý kiến hoài nghi việc có sẵn con dao tại ghế sau ôtô của nạn nhân. Trường hợp Kim Anh mang theo dao sẽ ảnh hưởng thế nào tới việc xác định tội danh?
- Theo quy định tại khoản 1 điều 93 (tội giết người), phạm tội thuộc các trường hợp có tính chất côn đồ, vì động cơ đê hèn... thì mới bị xử ở khoản 1 với mức hình phạt cao nhất là đến 20 năm tù, chung thân hoặc tử hình. Tuy nhiên, với những thông tin được đăng tải cho đến nay thì hành vi phạm tội của Kim Anh chưa thấy có tình tiết nào thuộc quy định này.
Về con dao Kim Anh dùng để gây án là do có sự chuẩn bị sẵn từ nhà hay con dao của nạn nhân để trên xe thì cũng không phải là tình tiết định khung, tăng nặng để áp dụng theo quy định tại khoản 1.
- Từng tham gia nhiều vụ án hình sự, ông dự đoán khả năng mức án sẽ áp dụng với Kim Anh thế nào?
- Hình phạt áp dụng đối với Kim Anh sẽ được xác định trên cơ sở kết quả điều tra và khi xét xử, tòa án sẽ căn cứ vào quy định của Bộ luật hình sự, cân nhắc tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội, nhân thân người phạm tội, các tình tiết giảm nhẹ và tăng nặng trách nhiệm hình sự để quyết định mức hình phạt cụ thể.
Nếu kết quả điều tra cho thấy diễn biến của vụ án đúng với thông tin về vụ án đã được công bố, tôi cho rằng có nhiều khả năng Kim Anh thuộc trường hợp giết người thông thường quy định tại khoản 2 Điều 93.
Theo đó, mức hình phạt nằm trong khung từ 7 đến 15 năm tù; trong trường hợp có nhiều tình tiết giảm nhẹ thì mức hình phạt còn có thể thấp hơn.
Hoàng Khuê