Nữ hoàng Margrethe II bất ngờ đưa ra thông báo thoái vị trong bài phát biểu trên truyền hình vào đêm giao thừa 31/12, với lý do tuổi tác và các vấn đề sức khỏe.
"Hai tuần nữa sẽ tròn 52 năm tôi đảm nhận cương vị Nữ hoàng Đan Mạch", Nữ hoàng 83 tuổi nói. "Theo thời gian, con người không thể đảm nhiệm công việc như họ đã từng. Vào ngày 14/1/2024, 52 năm sau khi kế vị vua cha kính yêu, tôi sẽ thoái vị và nhường ngai vàng cho con trai tôi, Thái tử Frederik".
Sau khi Nữ hoàng Anh Elizabeth II qua đời năm 2022, Nữ hoàng Margrethe II là nữ vương duy nhất ở châu Âu. Bà được ca ngợi vì đã hiện đại hóa hoàng gia Đan Mạch một cách tinh tế trong nửa thế kỷ trị vì.
Nữ hoàng Margrethe II nhiều lần khẳng định sẽ không bao giờ thoái vị, nhưng cuộc phẫu thuật lưng tháng 2 năm ngoái khiến bà phải cân nhắc về tương lai. "Liệu bây giờ có phải thời điểm thích hợp để giao lại trách nhiệm cho thế hệ tiếp theo hay không", Nữ hoàng cho hay.
Nữ hoàng Đan Mạch Margrethe II tại Copenhagen ngày 15/11/2023. Ảnh: AFP
Nữ hoàng Margrethe II, người nổi tiếng với tài năng nghệ thuật, rất được lòng dân. Theo nhà sử học Lars Hovebakke Sorensen, bà đã đoàn kết đất nước trong thời kỳ có nhiều thay đổi lớn như toàn cầu hóa, các cuộc khủng hoảng kinh tế những năm 1970, 1980, 2008-2015 và đại dịch Covid-19.
"Nền tảng cho việc Nữ hoàng được lòng dân là bà hoàn toàn phi chính trị", theo ông Sorensen.
Với đôi mắt xanh lấp lánh, nụ cười tươi, tính cách thoải mái và khôi hài, Nữ hoàng Margrethe II đã để lại dấu ấn trong nền văn hóa Đan Mạch. Là một họa sĩ, nhà thiết kế, bà nhiều lần làm việc với Đoàn Ballet Hoàng gia Đan Mạch và Nhà hát Hoàng gia Đan Mạch.
Bà từng theo học tại Đại học Cambridge, Anh và Đại học Sorbonne ở Pháp, thông thạo tiếng Anh, Pháp, Đức và Thụy Điển. Bà từng cùng phu quân gốc Pháp dịch các vở kịch.
Thái tử Frederik, 55 tuổi, là hiện thân của chế độ quân chủ Đan Mạch tự do, hiện đại. Ông rất quan tâm đến môi trường và nỗ lực tìm giải pháp cho cuộc khủng hoảng khí hậu.
"Khi đến thời gian trị vì của mình, con sẽ dẫn dắt con tàu đất nước. Con sẽ tiếp bước mẹ, như cách mẹ đã tiếp bước ông", Thái tử Frederik nói trong bài phát biểu hồi kỷ niệm 50 năm trị vì của Nữ hoàng.
Nhà sử học Sebastian Olden-Jorgensen cho biết Thái tử Frederik và Công nương Mary là những người "hiện đại, thức thời, yêu nhạc pop, nghệ thuật hiện đại và thể thao".
Huyền Lê (Theo AFP)