Từ cuối tháng 11 âm lịch, nhiều vườn đào phai của người dân xã Lưu Vĩnh Sơn, huyện Thạch Hà, đã nở rộ, sớm hơn dự kiến khoảng 2 tuần.
Toàn xã có hơn 40 ha đào phai, tập trung tại các thôn Đồng Vĩnh, Xuân Sơn, Kim Sơn... Mỗi hộ sở hữu từ 50 đến hơn 300 gốc. Ngoài trồng trong các khu vườn với diện tích 300-500 m2, một số hộ còn thuê đất đồi núi, diện tích hàng nghìn ha để ươm giống và trồng đào.
Hiện, 50% diện tích đào phai trong xã Lưu Vĩnh Sơn nở hoa sớm. Hàng chục vườn đào có nụ nở bung.
Một cây đào phai giống bán 15.000 đến 20.000 đồng, trồng hai năm có thể bán. Sau khi thu hoạch, chủ vườn phải xới đất để trồng lứa mới.
Chị Nguyễn Thị Thành, 44 tuổi, trú xã Lưu Vĩnh Sơn, cho biết hàng năm vào cuối tháng 11 âm lịch, chủ vườn sẽ hái lá trên các cành để cây đào nhanh trổ bông và ra hoa. Song năm nay "mưa nhiều khiến cây bị ói nước, nhiều vườn đào tự rụng lá sớm không theo dự tính của người trồng".
Hoa đào phai có 5 cánh. Bên cạnh đào Nhật Tân được lấy từ Hà Nội, ngày Tết, người dân Hà Tĩnh thường mua đào phai về chơi.
Một số cây trong vườn vẫn còn búp, song gia chủ dự tính không bán mà giữ lại cho cây ra quả để lấy hạt ươm giống, Tết năm sau bán.
Ông Dương Đình Luy, 62 tuổi, trú thôn Đồng Vĩnh, xã Lưu Vĩnh Sơn lắc mạnh cây đào phai hai tuổi. Theo ông, cây đào nở sớm, hoa sắp tàn nên phải lắc cho rụng xuống đất, để khi có thương lái hỏi mua thì đỡ chê.
Một số cánh hoa rụng, chỉ còn trơ cuống và nhụy. Ông Luy trồng hơn 200 gốc đào phai, hiện 50% diện tích đã nở sớm, năm nay dự tính thất thu khoảng 50 triệu đồng.
Theo người dân, trồng đào chỉ mất vài triệu đồng tiền mua cây giống và phân bón, song công chăm sóc rất cực, phải phun thuốc, vun gốc thường xuyên để cây phát triển.
Tại nhiều vườn đào, cánh hoa rụng, "phủ hồng" dưới mặt đất.
Tiếc vì hoa đào nở sớm, ông Dương Đình Luy (ngoài cùng, góc phải) cùng nhiều hộ dân trong xã Lưu Vĩnh Sơn đã kêu người đến tận vườn bán những cây đào còn búp để vớt vát ít vốn, kiếm tiền tiêu Tết.
"Những năm trước, một cây đào phai bán giá trung bình 500.000 đồng. Nhiều cây thế đẹp là hơn một triệu đồng, thậm chí có một số cây được bán cho các cơ quan nhà nước với giá 2 triệu đồng. Năm nay hoa nở sớm quá nên bị thương lái chê, giá giảm còn một nửa", ông Luy cho hay.
Anh Nguyễn Thành Tăng (42 tuổi, bên phải, trú xóm Kim Sơn, xã Lưu Vĩnh Sơn) cùng vợ bứng một gốc đào nở hoa sớm, bọc bì tải dưới gốc chở ra chợ huyện nhập cho đầu mối.
"Gia đình tôi trồng 300 cây đào phai, hiện hơn 100 gốc đã nở hết bông, buộc phải đem tiêu thụ sớm. Bình thường, từ ngày 25 Tết trở đi mới chở đi bán. Vụ này, thiệt hại khoảng 100 triệu đồng", anh Tăng nói.
Cây đào mua xong được thương lái dùng dây buộc tán lại để điều nhân lực đến bứng gốc, vận chuyển đi nhập cho các đầu mối.
Cây đào phai nở hoa từ ngày 15/12 (âm lịch) trở đi được cho là phù hợp, đúng dịp bán Tết.
Nhiều chủ vườn khác ở xã Lưu Vĩnh Sơn cũng bứng gốc đào chở xuống thành phố Hà Tĩnh bán cho thương lái, hoặc tìm mối nhập cho các cơ quan, công sở.
Cơ quan nông nghiệp nhận định tháng 10/2020, Hà Tĩnh trải qua lũ lụt diện rộng. Mưa lớn nhiều ngày gây ngập úng, tác động xấu đến cây đào. Những gốc đào ngấm nước dễ bị rụng lá, gây nở hoa sớm.
