Ngay lúc này đây, giữa một không gian đầy những biến động của đời sống, giữa những thay đổi của công nghệ truyền thông và di động, tôi bỗng nhớ lại cái thời xa vắng của smartphone, cái thời mà chỉ cách đây vài năm thôi, thời của Symbian và Windows Mobile! Và nhớ lại về chiếc điện thoại thông minh đầu tiên tôi đã sử dụng, Nokia N76 thuộc N series và sử dụng hệ điều hành Symbian OS 9.1 FP2, với một điều đặc biệt nữa, đó là một trong số những chiếc smartphone có thiết kế gấp.
Vào thời điểm cách đây hơn 4 năm, ngay khi những đổi thay của công nghệ trên điện thoại di động chỉ tập trung vào những vấn đề cơ bản như số "chấm" của camera, khả năng đa dạng kết nối, độ lớn và độ phân giải của màn hình... thì smartphone là một cái gì đó thô kệch trong mắt những người sử dụng và là một cái gì đó thiếu tính nghệ thuật trong mắt những người hiểu biết về smartphone! Những chiếc smartphone đương thời là những chiếc điện thoại đa chức năng kiêm hệ điều hành, với một trong những hệ điều hành phổ biến thời bấy giờ như Symbian, Rim OS, Palm OS, Windows mobile... Và đặc biệt chắc chắn một điều là, thiết kế tối giản đến mức cần thiết để người dùng không phải mang vác một thiết bị thông minh nhưng cồng kềnh thì vẻ đẹp và tính nghệ thuật trên smartphone dường như bị bóp chết và tỉ lệ nghịch với chức năng nó mang lại! Và tỉ lệ nghịch luôn với mức giá của nó! Tôi lại là một người đam mê các sản phẩm điện thoại di động, nhất là những chiếc điện thoại nắp gấp. Chính vì thế, ngay khi có điều kiện sắm cho mình một chiếc smartphone (đương thời được hiểu như những chiếc điện thoại thông minh, có hệ điều hành và giá mắc hơn những chiếc điện thoại cơ bản khác), tôi đã nghĩ ngay đến việc tìm cho mình một chiếc smartphone dáng gấp và đẹp.
Cái đẹp của mỗi người về smartphone phụ thuộc vào cái nhìn của chính người đó về nó! Có người đam mê sự tiện lợi của bàn phím qwerty, có người thích thú với màn hình cảm ứng, lại có người cảm giác điện thoại trượt đẹp hơn hẳn những chiếc điện thoại khác thiết kế... Tựu trung lại, những kiểu đẹp đó, những chiếc smartphone đương thời đều có, nhưng lại không mãn nhãn như những chiếc điện thoại cơ bản khác. Vì thế, tôi đã suy ngẫm rất lâu trước khi quyết định mua chiếc Nokia N76.
N76 đẹp lắm, đẹp đến nao lòng như một tác phẩm nghệ thuật của sự cách tân. Bên ngoài lớp vỏ vuông vức được bo tròn cạnh đáy là một lớp sơn tĩnh điện bóng loáng. Nổi bật một màu đỏ bắt mắt và một dáng hình mảnh mai mà mạnh mẽ. N76 với cơ gập cứng chắc, phát ra tiếng "crack" đặc trưng của những chiếc điện thoại gấp bền bỉ với thời gian. Mặt ngoài được bổ trợ một màn hình 262.144 màu 128x160 pixel sắc nét với độ rộng 1.35 inch, cộng với sự tiện lợi của 3 phím chức năng mặt ngoài để khởi động nhanh một số ứng dụng như chụp ảnh, nghe nhạc, chỉnh cấu hình, đọc tin nhắn... Những điều đầu tiên đập vào mắt đó đã khiến tôi mê mẩn ngay từ cái nhìn đầu tiên!
Vẫn biết smart phone là phải to, và điện thoại dáng gấp mà to thì sẽ rất khó coi. Nhưng đến khi gặp N76 tôi mới biết quan niệm đó là sai lầm! Với vẻ ngoài vuông vức mà đầy điểm nhấn với những đường uốn lượn bo các góc máy, độ mỏng ấn tượng và cơ gấp chắc chắn, điều đó làm nhạt dần điểm trừ mà kích thước của máy mang lại. Cộng với dáng gấp và kích thước lớn hơn những chiếc điện thoại gấp thông dụng khác, N76 giải phóng một màn hình 2.4 inch rộng và sắc nét với độ phân giải 320x240 cùng với màn hình 16 triệu màu sống động. N76 dư sức làm một khung hình kỹ thuật số tiện lợi, một khung ngắm khá chuẩn khi kết hợp với camera 2.0 mpix của máy, không chạy đua cùng "chấm", camera 2.0mpix của N76 vẫn được khuyến mãi kèm một đèn Led để chụp những nhân vật ở gần trong bóng đêm. Cùng hệ điều hành cấp cao vào thời bấy giờ, N76 còn phát video khá mạnh mẽ và nhanh chóng với những phần mềm hỗ trợ để "đáng đồng tiền" khi nó sở hữu màn hình rộng thế. Khả năng nghe nhạc thông minh với nhiều hiệu ứng âm thanh và nút bấm nhanh mặt ngoài, cùng với khả năng hỗ trợ đa dạng các định dạng tập tin... N76 thực sự đủ để coi là một smartphone đẹp mà vẫn mạnh vào thời bấy giờ!
Khi những tiêu chí như chip xử lý, GPU, RAM, ROM... được đánh giá bằng tiền, và tỉ lệ thuận với thông số của nó cũng như tỉ lệ thuận với người sử dụng được hết những hiệu năng mà những thông số cao đó mang lại thì với một tay mơ như tôi, khi chuyển sang dùng N76 với chip xử lý 369MHz ARM11 cộng với 96 MB RAM đã như đổi từ cái xe đạp cọc cạch đang đi hằng ngày bằng chiếc xe máy của ba để lại cho. Tất cả những điều đó giống như là bước qua một ranh giới rõ rệt giữa một thiết bị làm được nhiều việc cùng lúc, và một "cục gạch" thân thiện chỉ nghe gọi, nhắn tin Nokia 3120 đời đầu của tôi!
Tôi lúc đó có thể hình dung như thế này, một tên sinh viên năm nhất đầu bù tóc rối, đôi tay bên thì đút túi quần, bên thì lách tách bấm nhắn tin, hoặc nhấn "next" nhạc, hoặc gập máy lại và nhấn giữ nút chụp hình nhanh một lúc để khởi động camera và lưu lại một hình ảnh hiếm hoi trong cái thế giới xô bồ hỗn độn này. Đôi mắt nhìn nghiêng, vừa đủ để thấy đời đang dần thay đổi, vừa đủ để biết mình tuy không thể bắt kịp sự đổi thay của công nghệ nhưng không vì thế mà mất dần đi tính nghệ thuật trong sự đam mê công nghệ của mình. Và... vừa đủ để không phải vấp té trên con đường quen thuộc về nhà khi mà hai bên tai bị dán chặt bởi chiếc tai nghe khá tốt của Creative đang gắn trên chiếc N76 phát nhạc rap! Cũng có khi, giữa đêm khuya tĩnh mịch, trong một căn gác áp mái của nhà trọ ở thành phố xa lạ hỗn độn xô bồ này, khi ngoài kia mưa đang gõ những thanh âm đều đặn phi tuyến tính, tôi đột ngột thức giấc, theo thói quen, quơ tay bên cạnh bấm nhẹ vào phím âm lượng của cạnh bên N76 để màn hình ngoài sáng lên, giữa bóng tối êm đềm đó, vẫn là nó, N76 của tôi!
Thời gian vẫn trôi dần, đúng như một ai đó đã nói "có những thứ mất đi không thể lấy lại được, cũng có những thứ lấy lại được nhưng không còn ý nghĩa như đã từng có!" Ngay lúc này đây, giữa một không gian đầy những biến động của đời sống, giữa những thay đổi của công nghệ truyền thông và di động, tôi bỗng nhớ lại cái thời xa vắng của smartphone, cái thời mà chỉ cách đây vài năm thôi, thời của Symbian và Windows mobile! Và nhớ lại về chiếc điện thoại thông minh đầu tiên tôi đã sử dụng, Nokia N76 thuộc N series và sử dụng hệ điều hành Symbian OS 9.1 FP2, với một điều đặc biệt nữa, đó là một trong số những chiếc smartphone có thiết kế gấp! Có thể bây giờ chiếc N76 – smartphone đầu tiên của tôi đã không còn là một chiếc N76 nữa mà nó đã banh chành sau vài lần "em yêu khoa học" của tôi! Có thể tôi không còn vẹn nguyên cái cảm xúc đầu tiên với smartphone và khi cầm trên tay một chiếc Samsung Galaxy Spica, một chiếc SonyEricsson LWW, tôi có cảm giác nó không như lúc đầu tiên tôi chỉ cầm N76, nhưng những cảm xúc đó không mất đi mà nó cũng biến chuyển theo thời gian. Duy có một điều vẫn còn mãi, đó là những cảm xúc đã qua sẽ không biến mất mà đọng lại mãi theo thăng trầm công nghệ và biến động của cảm xúc! Rồi cũng sẽ trở về, trong một buổi chiều tà nắng tắt, bên cạnh Spica đang phát "Sẽ không trở lại" của Phương Thanh như chiều hôm nay!
Cao Đình Hải