Cuộc biểu tình rầm rộ của nông dân ở Pháp, nước sản xuất nông nghiệp lớn nhất Liên minh châu Âu (EU), đã kéo dài hơn hai tuần nay. Khoảng 1.000 nông dân hôm 29/1 tăng sức ép lên chính phủ bằng cách lái 500 máy kéo phong tỏa các tuyến cao tốc dẫn vào thủ đô Paris, đốt rơm khô chặn một phần lối vào sân bay Toulouse.
Nông dân Pháp lái máy kéo tham gia cuộc biểu tình trên cao tốc A6, phía nam thủ đô Paris ngày 29/1. Ảnh: AFP
Tại Bỉ, nông dân cũng chặn đường dẫn vào cảng container Zeebrugge. Họ cho biết đã lên kế hoạch chặn tuyến đường đến cảng Biển Bắc, cảng lớn thứ hai của Bỉ, trong ít nhất 36 tiếng.
Nông dân cũng phong tỏa một quảng trường ở trung tâm Brussels, tuyên bố sẽ bám trụ tại đây tới 1/2, thời điểm các lãnh đạo EU họp thượng đỉnh. Nông dân Tây Ban Nha tuyên bố sẽ tham gia phong trào và tổ chức biểu tình vào tháng 2.
Nhiều cuộc biểu tình tương tự cũng diễn ra ở Đức và Hà Lan, trước thềm cuộc bầu cử nghị viện châu Âu vào tháng 6, trong bối cảnh nông dân nhiều nước châu Âu cho rằng họ không được trả đủ lương, bị bóp nghẹt bởi các quy định bảo vệ môi trường, đồng thời bị cạnh tranh không lành mạnh bởi hàng nhập khẩu giá rẻ từ Ukraine và những quốc gia khác.
"Nông dân đang tuyệt vọng, vô cùng tuyệt vọng", Mark Wulfrancke, nông dân vùng Algemeen Boerensyndicaat của Bỉ, nói. "Chúng tôi muốn chính phủ Bỉ và chính quyền EU tôn trọng chúng tôi. Cách duy nhất để thể hiện sự tôn trọng là đưa ra chính sách thân thiện với nông dân, với thực phẩm. Chúng tôi cần giá bán hàng hóa tương xứng với giá trị".
Tại Pháp, các cuộc biểu tình gia tăng áp lực với chính quyền Tổng thống Emmanuel Macron trước thềm hội nghị thượng đỉnh EU. Nông dân Pháp hy vọng hành động của mình và nông dân những nước khác sẽ thu hút sự chú ý của các chính trị gia đang tập trung vào viện trợ cho Ukraine và ngân sách của EU.
Tổng thống Macron tuyên bố sẽ thảo luận về những lo ngại của nông dân với Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen và lãnh đạo các nước thành viên.
Phần lớn quy định về nông nghiệp, trợ cấp và chính sách nhập khẩu của EU đều được các quốc gia thành viên và nghị viện châu Âu cùng quyết định ở Brussels. Trong động thái hạ nhiệt căng thẳng với nông dân, chính phủ Pháp tuyên bố hủy kế hoạch tăng thuế dầu diesel trong lĩnh vực nông nghiệp và cam kết nới lỏng quy định kiểm soát môi trường.
"Chúng tôi đã yêu cầu EU thảo luận cụ thể các vấn đề của nông dân", ông Macron nói hôm 29/1, đồng thời kêu gọi đảm bảo các mặt hàng nhập khẩu đáp ứng tiêu chuẩn châu Âu.
Nông dân ném trứng trong cuộc biểu tình ở Namur, Bỉ, ngày 30/1 yêu cầu chính phủ Bỉ và Liên minh châu Âu đưa ra chính sách nông nghiệp tốt hơn. Ảnh: AFP
Nông sản nhập khẩu từ Ukraine, quốc gia được EU miễn áp hạn ngạch và thuế từ khi Nga phát động chiến sự vào tháng 2/2022, cùng các cuộc đàm phán ký kết thỏa thuận thương mại giữa EU và khối Nam Mỹ Mercosur, khiến nông dân châu Âu bất bình vì cho rằng các mặt hàng đường, ngũ cốc và thịt của họ đang bị cạnh tranh không lành mạnh.
Pháp muốn "đưa ra các biện pháp rõ ràng với hàng nhập khẩu từ Ukraine, vì ở EU đang có những mặt hàng gây bất ổn cho thị trường về số lượng và chất lượng, bất kể là thịt gà hay ngũ cốc", ông Macron nói. Tuyên bố này đánh dấu sự thay đổi trong quan điểm của Pháp, quốc gia từng phản đối các nước Đông Âu áp hạn chế với nông sản nhập khẩu từ Ukraine.
Tuy nhiên, bất chấp lời kêu gọi của Pháp, Ủy ban châu Âu ngày 30/1 tuyên bố đang tiếp tục đàm phán với khối Mercosur. Bộ trưởng Ngoại thương Brazil Tatiana Prazeres xác nhận đàm phán vẫn diễn ra.
Trong khi đó, nông dân Pháp tuyên bố sẽ không nhượng bộ. "Dù điều gì xảy ra, chúng tôi vẫn quyết tâm biểu tình tới cùng", nông dân Jean-Baptiste Bongard nói giữa đám đông tụ tập quanh đống lửa nhỏ trên cao tốc bị chặn ở Jossigny gần Paris. "Nếu phong trào biểu tình cần kéo dài một tháng, chúng tôi sẽ ở đây một tháng".
Hồng Hạnh (Theo Reuters)