Tyler Hamilton, công nhân Amazon làm việc tại công xưởng ở Minnesota, phải tận dụng từng phút để ngủ. Từ trước Black Friday (25/11) đến nay, năm đêm một tuần, anh rời nhà trước lúc mặt trời lặn, gấp rút đến chỗ làm. Trên đường lái xe đến nơi vận chuyển đơn hàng của Amazon ở Shakopee, anh dừng lại ở cửa hàng Wendy's để mua hai chiếc bánh mì kẹp thịt, khoai tây chiên và đồ uống kịp cho ăn bữa tối.
Một nhân viên xử lý đơn hàng trong kho hàng của Amazon. Ảnh: Amazon
Hamilton ăn một chiếc bánh mì kẹp thịt khi đang lái xe để kịp ca làm bắt đầu từ 17h. Vào nửa đêm, anh sẽ nghỉ giải lao 30 phút, ăn chiếc bánh mì còn lại và khoai tây chiên. Khi đồng hồ điểm 5h30, thời gian làm việc của anh kết thúc.
"Tôi phải đi tắm lập tức khi về đến nhà, vì làm việc ở Amazon trong 12 tiếng rưỡi ở kho hàng đồng nghĩa bạn sẽ rất bẩn thỉu. Tôi uống một chút nước trái cây, có thể xem YouTube hay thứ gì đó rồi ngủ đến chiều", Hamilton cho biết. Mọi thứ cứ lặp lại như thế.
Hamilton là hình ảnh điển hình cho nhân viên kho hàng Amazon. Khi các hoạt động mua sắm đạt đỉnh dịp cuối năm, nhất là các ngày Black Friday hay Giáng sinh, họ ngập trong hàng triệu đơn hàng cần xử lý.
Trong mùa cao điểm, Amazon yêu cầu người lao động làm việc 10-11 tiếng thay vì 8 tiếng như thường lệ. Một số nhân viên chia sẻ với Wired, những ai không tuân thủ sẽ bị phạt một ngày nghỉ không lương cho mỗi ca. Bên cạnh đó, công nhân cũng bị tăng năng suất mỗi ngày so với trước đó, như chỉ tiêu về số mặt hàng được đóng gói hoặc vận chuyển mỗi giờ.
Bốn công nhân Amazon được phỏng vấn thừa nhận, các quản lý của họ chỉ quan tâm đến tốc độ và năng suất. Họ không hề nhắc đến điều kiện kiện làm việc, sức khỏe công nhân hay các chế độ phúc lợi liên quan khác.
Trong khi đó, người phát ngôn của Amazon, Steve Kelly, cho biết khoảng thời gian cuối năm cực kỳ bận rộn với công ty nhưng "sức khỏe và hạnh phúc của nhân viên là ưu tiên hàng đầu". Ông cũng nhấn mạnh nhân viên nên trình bày bất kỳ mối lo ngại nào về nơi làm việc với người quản lý để được giải quyết.
Amazon hiện là nhà bán lẻ trực tuyến thống trị ở Mỹ cũng như nhiều quốc gia khác. Tuy nhiên, đây cũng là công ty nổi tiếng về điều kiện làm việc khắc nghiệt. Họ là nhà tuyển dụng lớn thứ hai trong khu vực tư nhân ở Mỹ, sau Walmart, với gần 800.000 công nhân thời gian qua, nhiều trong đó là nhân viên thời vụ.
Kỳ nghỉ lễ năm nay diễn ra giữa lúc Amazon gặp khó khăn. Doanh thu của công ty tăng trưởng với tốc độ chậm nhất trong hơn 20 năm. Vào tháng 11, công ty bắt đầu sa thải 10.000 nhân viên. Gần 100.000 nhân viên kho hàng và giao hàng cũng đã nghỉ việc trong năm. Theo thông báo hồi tháng 10, Amazon sẽ bổ sung 150.000 nhân viên thời vụ cho các hoạt động kho bãi và giao hàng của mình.
Khi Hamilton chìm vào giấc ngủ mỗi sáng ở Minnesota sau một đêm làm việc mệt mỏi, Jennifer Crane bắt đầu ca làm trong ngày được vài giờ tại trung tâm xử lý đơn hàng của Amazon ở St. Peters, Missouri. Cô làm nhiệm vụ đóng gói từ 70 đến 280 món đồ vào hộp mỗi giờ, trong 11 tiếng.
Crane hiện phải vật lộn với vết thương dai dẳng ở cánh tay trái và cổ tay kể từ tháng 10. Bà cho biết, bác sĩ nói vấn đề liên quan đến các thao tác đóng gói lặp đi lặp lại. "Tôi đau đớn mỗi ngày, nhưng vẫn phải cố gắng để đáp ứng được tỷ lệ đơn hàng. Nếu không, sẽ có một biên bản xử phạt được lập", bà nói.
Hai trong số bảy người con của Crane, con trai 20 và 31 tuổi, cũng làm tại cùng một trung tâm của Amazon. Cả hai đều làm ca đêm, nhưng gia đình chỉ có một chiếc ôtô, nên họ buộc phải đợi nhau trong bãi đậu xe mỗi sáng và tối giữa các ca làm việc.
"Khi về nhà, tôi không thể ăn ngủ như mong muốn vì bệnh của mình. Nhìn sang những đứa con trai, tôi thấy chúng còn vất vả hơn do làm ca đêm. Đứa con 20 tuổi của tôi giờ nhìn như ông già 50 tuổi", bà Crane chia sẻ.
Theo dữ liệu thương tích năm 2020 và 2021 do Cục Quản lý An toàn và Sức khỏe Nghề nghiệp Mỹ (SOC) công bố đầu năm, tỷ lệ chấn thương trong các trung tâm xử lý đơn hàng và giao hàng của Amazon cao hơn 50% so với mức trung bình của ngành kho bãi tại Mỹ. Tại bang Washington năm 2021, sau khi công nhân Amazon nộp đơn yêu cầu bồi thường với tỷ lệ cao bất thường, một cuộc điều tra đã được mở ra và nhận thấy đa số trường hợp có liên quan trực tiếp đến tỷ lệ chấn thương cơ xương.
Sara Fee và Anna Ortega làm việc theo ca trong trung tâm vận chuyển hàng hóa ở San Bernardino, California. Cả hai nói bộ phận vận chuyển hiện thiếu nhiều nhân sự hơn so với năm ngoái. Fee cho biết, mỗi gói hàng sẽ đi qua năm bước xử lý từ máy bay lên xe tải.
"Nhân sự thiếu thốn đáng kể. Điều này có nghĩa là tôi và các đồng nghiệp phải xử lý nhanh hơn. Nếu không, máng vận chuyển từ tầng trên sẽ dồn ứ, đèn cảnh báo màu xanh lam cùng tiếng chuông báo vang lên. Lúc này, điểm tắc nghẽn sẽ xuất hiện và làm chậm quy trình. Bạn sau đó chắc chắn sẽ bị phạt", Fee chia sẻ.
Trong khi đó, Ortega cho biết vào mùa cao điểm, hệ thống chuông báo phát âm thanh thường xuyên hơn vì có nhiều kiện hàng hơn và các kiện hàng cũng lớn hơn. "Hầu hết thời gian trong ngày, chuông báo động của băng chuyền đều kêu, ở đó rất ồn ào", cô nói.
Amazon cung cấp cho công nhân nút bịt tai bằng bọt biển, nhưng Ortega cho biết công nhân không đeo chúng vì muốn trò chuyện với đồng nghiệp. Số khác thừa nhận phụ kiện này gây khó chịu khi đeo thời gian dài.
Với Ortega, Fee, Crane và Hamilton, họ cảm thấy sợ khi nhắc đến Amazon dù vẫn làm việc tại đây. Họ thừa nhận đã giảm lượng đơn đặt hàng hoặc ngừng hoàn toàn việc mua hàng từ công ty. Ortega bắt đầu thói quen mua sắm bằng cách đi đến các cửa hàng. Fee mô tả bản thân là người từng phụ thuộc vào Amazon, nhưng giờ đây không còn lên website trực tuyến để đặt hàng nữa. Riêng với Crane, bà ước khách hàng của Amazon biết nhiều hơn về những người làm việc ở hậu trường khi họ nhấp vào nút "Mua ngay".
Bảo Lâm (theo Wired)