Hai ngày sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự tại Ukraine, Ramzan Kadyrov, lãnh đạo Cộng hòa Chechnya thuộc Nga, thông báo các lực lượng của ông đã được triển khai tới chiến trường.
Kể từ đó, Kadyrov liên tục đăng trên mạng xã hội thông tin cập nhật và video về các binh sĩ Chechnya được cho là đang tham gia vào một số hoạt động tác chiến và cứu trợ nhân đạo trên lãnh thổ Ukraine, cũng như các thành quả chiến đấu của lực lượng Nga.
Đến ngày 14/3, Kadyrov đăng video cho biết ông đang ở cùng lực lượng Chechnya gần thủ đô Kiev của Ukraine. Ba ngày sau, ông tuyên bố trên Telegram rằng việc Mỹ công bố gói viện trợ quân sự trị giá 800 triệu USD cho Ukraine là "tin vui, điều tuyệt vời và đáng khích lệ từ Washington" vì các chiến binh Chechnya của ông có thể tịch thu số vũ khí này để sử dụng.
Lãnh đạo cộng hòa Chechnya thuộc Nga Ramzan Kadyrov trong video đăng ngày 14/3. Video: Telegram/Kadyrov_95.
Lãnh đạo Cộng hòa Chechnya hôm 24/3 thông báo lực lượng của ông đã kiểm soát tòa thị chính Mariupol, thành phố đã bị vây hãm suốt ba tuần qua, thêm rằng các đơn vị phòng thủ của Ukraine không chống cự và đã rời bỏ vị trí. Tuyên bố của Kadyrov sau đó được hãng tin TASS của Nga dẫn lại.
Đây không phải lần đầu tiên lực lượng Chechnya được triển khai tới các cuộc xung đột mà quân đội Nga tham gia. Họ từng góp mặt trong cuộc xung đột năm 2008 ở Gruzia, giai đoạn đầu cuộc xung đột ở Ukraine hồi năm 2014 và cuộc chiến ở Syria.
Tuy nhiên, theo giới quan sát, dù nổi tiếng thiện chiến, lực lượng Chechnya được cử tới Ukraine thực tế không đóng vai trò quan trọng trên chiến trường. Hiện diện của họ chỉ được coi là một nỗ lực quảng bá hình ảnh của cả Kadyrov lẫn Điện Kremlin.
Việc triển khai các tay súng Chechnya đến Ukraine cũng được đánh giá là hành động thể hiện lòng trung thành của Kadyrov đối với Điện Kremlin. "Tổng thống đã quyết định đúng và chúng tôi sẽ làm theo mệnh lệnh của ông ấy trong bất kỳ trường hợp nào", Kadyrov nói trong một video đăng ngày 26/2, đề cập đến Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Kadyrov tuyên bố số tình nguyện viên Chechnya đến Ukraine lên tới hàng chục nghìn người. Một bản tin từ kênh truyền hình nhà nước Nga RT cũng cho biết khoảng 12.000 chiến binh Chechnya sẵn sàng tới Ukraine, nhưng chưa có xác nhận về quân số trên thực địa.
Binh sĩ tập trung tại thủ đô Grozny của Cộng hòa Chechnya hôm 25/2. Ảnh: Reuters.
Theo Harold Chambers, một nhà phân tích tại Bắc Caucasus, các lực lượng Chechnya trung thành với Kadyrov, còn được gọi là "Kadyrovtsy", là một phần trong đoàn xe quân sự dài 64 km áp sát Kiev hồi đầu tháng 3, cũng như tham gia chiến dịch bao vây thành phố Mariupol.
"Các binh sĩ Kadyrovtsy ở Ukraine được giao các nhiệm vụ truyền thống như vô hiệu hóa lãnh đạo Ukraine, chống nổi dậy và ngăn chặn đào ngũ, đồng thời đóng vai trò quan trọng trong nỗ lực tâm lý chiến của Tổng thống Putin", Chambers cho hay.
Hội đồng Quốc phòng và An ninh Quốc gia hôm 2/3 thông báo đã phát hiện và vô hiệu hóa hai nhóm đặc nhiệm Kadyrovtsy được cử đi ám sát Tổng thống Volodymyr Zelensky.
Dù Kadyrov nói rằng lực lượng Chechnya đang tham gia vào các cuộc giao tranh, lực lượng ly khai miền đông Ukraine do Nga hậu thuẫn và một số nhà quan sát bác bỏ tuyên bố này.
Trong một bài đăng ngày 15/3 trên mạng xã hội, Igor Girkin, cựu chỉ huy lực lượng ly khai do Nga hậu thuẫn ở Donetsk, cho biết binh lính Chechnya không tham gia giao tranh ở Mariupol. Trong một cuộc phỏng vấn ngày 16/3, Alexander Khodakovsky, chỉ huy tiểu đoàn Vostok, một phần của lực lượng ly khai Donetsk, nói chiến binh Chechnya đến Mariupol với trang bị khá sơ sài.
"Họ xuất hiện rất chỉnh tề, nhưng khi tôi nhìn xung quanh, chỉ có những chiếc xe bọc thép hạng nhẹ, không có phương tiện hỗ trợ hiệu quả nào", Khodakovsky nói.
Ruslan Leviev, người sáng lập Đội Tình báo Xung đột, một nhóm nghiên cứu sử dụng dữ liệu nguồn mở để theo dõi hoạt động quân sự của Nga, cho hay ông chưa thấy bằng chứng nào về việc các lực lượng Chechnya tham gia chiến đấu ở Ukraine.
"Họ chỉ đứng sau chiến tuyến và thực hiện những 'video đẹp mắt'", ông nói. Những video này thường xuyên được Kadyrov đăng trên tài khoản Telegram của mình.
Ngoài thông tin về chiến tích, Kadyrov cũng liên tục đăng trên mạng xã hội về việc các chiến binh Chechnya phân phát hàng viện trợ nhân đạo cho người dân Ukraine tại các vùng lãnh thổ do lực lượng Nga kiểm soát.
Lãnh đạo Cộng hòa Chechnya Ramzan Kadyrov phát biểu ở Grozny ngày 25/2 về chiến dịch quân sự của Nga tại Ukraine . Ảnh: Reuters.
"Các lực lượng Chechnya ở Ukraine được giao nhiệm vụ truyền thông hoặc PR rõ ràng", Grigory Shvedov, lãnh đạo hãng truyền thông Kavkazkiy Uzel chuyên đưa tin về khu vực Caucasus, nhận xét. Caucasus là khu vực nằm giữa Biển Đen và biển Caspi, chủ yếu gồm Armenia, Azerbaijan, Gruzia và một phần của miền nam nước Nga.
Theo quan điểm của Shvedov, việc triển khai các tay súng dưới quyền tới Ukraine là cơ hội để Kadyrov cho thấy những đóng góp của bản thân với Moskva, sau thời gian dài Nga không ngừng hỗ trợ để chấm dứt tình trạng bạo lực và mất an ninh ở Chechnya.
Chiến lược thể hiện lòng trung thành và ủng hộ của Kadyrov đối với Điện Kremlin cũng như chiến dịch quân sự tại Ukraine dường như đang phát huy tác dụng. Hôm 16/3, trong cuộc họp thảo luận về hỗ trợ kinh tế cho các khu vực liên bang của Nga mà Kadyrov tham dự cùng với những lãnh đạo vùng khác, Tổng thống Putin đã quay sang và cảm ơn ông.
Vũ Hoàng (Theo Al Jazeera)