"Cộng đồng Kinh tế Các quốc gia Tây Phi (ECOWAS) đang sẵn sàng tấn công Niger bằng cách thiết lập lực lượng chiếm đóng với sự hỗ trợ của quân đội nước ngoài. Mọi nỗ lực can thiệp quân sự nhằm vào Niger sẽ không phải là cuộc dạo chơi trong công viên như nhiều người lầm tưởng", tướng Abdourahamane Tiani, lãnh đạo chính quyền quân sự Niger, nói trên truyền hình hôm 19/8.
Ông Tiani không đề cập cụ thể "quân đội nước ngoài" thuộc quốc gia nào. Lãnh đạo chính quyền quân sự Niger cũng tuyên bố khởi đầu 30 ngày "đối thoại toàn quốc" để xây dựng những đề xuất nhằm thiết lập nền tảng cho "đời sống hiến pháp mới".
Phát biểu được đưa ra sau khi các lãnh đạo quân đội khối ECOWAS thống nhất được ngày có thể bắt đầu can thiệp vào Niger nếu các biện pháp ngoại giao thất bại. Abdel-Fatau Musah, ủy viên phụ trách vấn đề chính trị, hòa bình và an ninh của ECOWAS, nhấn mạnh khối vẫn tìm cách đàm phán hòa bình với các lãnh đạo quân sự của Niger.
Tướng Abdourahamane Tiani xuất hiện trên truyền hình Niger ngày 28/7. Ảnh: AFP
Thủ tướng Niger Ali Mahaman Lamine Zeine, người được chính quyền quân sự bổ nhiệm, trước đó khẳng định ông "chưa thấy các tướng lĩnh có ý định tìm sự trợ giúp" từ tập đoàn quân sự tư nhân Wagner. "Đừng đẩy người Niger về phía những đối tác mà quý vị không mong muốn nhìn thấy ở đây", ông cảnh báo.
Lực lượng cận vệ tổng thống Niger dưới quyền chỉ huy của tướng Abdourahamane Tiani ngày 26/7 tiến hành đảo chính, lật đổ Tổng thống Mohamed Bazoum. Tướng Tiani sau đó trở thành người đứng đầu chính quyền quân sự, bất chấp sự phản đối của ECOWAS và các nước phương Tây.
ECOWAS ngày 10/8 quyết định kích hoạt lực lượng thường trực của khối, có thể triển khai đến Niger để khôi phục trật tự hiến pháp tại quốc gia này.
Khối trước đó áp đặt nhiều biện pháp cấm vận kinh tế nhằm vào Niger, bao gồm cắt đứt giao dịch tài chính và nguồn cung cấp điện, đồng thời đóng biên giới và ngăn cản quá trình nhập khẩu nhiều mặt hàng thiết yếu cho một trong những nước nghèo nhất thế giới.
Hầu hết 15 quốc gia thành viên của ECOWAS đều sẵn sàng tham gia lực lượng thường trực có thể can thiệp vào Niger, trừ Cape Verde và những nước do chính quyền quân sự lãnh đạo, bao gồm Mali, Burkina Faso và Guinea, một quan chức của khối cho biết hôm 17/8.
Vị trí Niger và vùng Sahel. Đồ họa: AFP
Bất kỳ việc sử dụng vũ lực nào cũng có thể gây bất ổn hơn nữa cho khu vực Sahel nghèo khó của Tây Phi, nơi cuộc chiến kéo dài với các nhóm vũ trang đã cướp đi sinh mạng của hàng nghìn người.
Niger cũng có tầm quan trọng chiến lược vượt ra ngoài Tây Phi nhờ trữ lượng uranium và dầu mỏ cao, cũng như vai trò là nơi đồn trú cho quân đội nước ngoài tham gia cuộc chiến chống lại các nhóm vũ trang liên hệ với al-Qaeda và Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng.
Vũ Anh (Theo AFP)