"Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa là chính phủ hợp pháp duy nhất đại diện cho toàn bộ Trung Quốc, và Đài Loan là một phần lãnh thổ bất khả xâm phạm của Trung Quốc", Ngoại trưởng Nicaragua Denis Moncada cho biết hôm 9/12.
Động thái của Nicaragua khiến đảo Đài Loan hiện chỉ còn duy trì quan hệ chính thức với 14 quốc gia. Cơ quan đối ngoại Đài Loan ra tuyên bố cho biết họ "đau buồn, lấy làm tiếc" trước thông tin này và sẽ cắt quan hệ với Nicaragua, ngừng hợp tác song phương và sơ tán nhân viên khỏi đất nước.
"Tổng thống Ortega đã coi thường tình bạn lâu dài, chung gian khổ và niềm vui giữa Đài Loan và Nicaragua. Chúng tôi rất lấy làm tiếc khi thấy điều đó", tuyên bố cho hay, đề cập Tổng thống mới tái đắc cử của Nicaragua Daniel Ortega. "Đài Loan với tư cách bộ phận của xã hội quốc tế có quyền duy trì quan hệ với các nước khác và chúng tôi sẽ tiếp tục thúc đẩy điều này".
Tổng thống Nicaragua Daniel Ortega và vợ Rosario Murillo hồi năm 2018. Ảnh: AFP.
Quan hệ giữa Đài Loan và Nicaragua không chặt chẽ, chủ yếu hợp tác về các vấn đề như y tế và nông nghiệp. Khi tái đắc cử lần đầu năm 2007, Ortega, 76 tuổi, bày tỏ hy vọng thiết lập quan hệ với cả Trung Quốc và đảo Đài Loan, quan điểm Bắc Kinh không chấp nhận.
Trung Quốc tuyên bố đảo Đài Loan là một phần lãnh thổ chờ thống nhất, kể cả bằng vũ lực, và hòn đảo không được phép có quan hệ chính thức với bất kỳ quốc gia nào. Những năm qua, Trung Quốc gây sức ép với các nước duy trì quan hệ ngoại giao chính thức với hòn đảo.
Nicaragua là quốc gia thứ bảy chấm dứt quan hệ với Đài Loan từ khi bà Thái Anh Văn, người từ chối công nhận chính sách "Một Trung Quốc", trở thành lãnh đạo năm 2016. Các nước có hành động tương tự trước đó là Burkina Faso, Cộng hòa Dominican, Sao Tome và Principe, Panama, El Salvador và Quần đảo Solomon.
Các đồng minh còn lại của Đài Loan ở Trung Mỹ là Belize, Guatemala và Honduras. Hòn đảo cũng duy trì quan hệ với một số quốc gia khác, trong đó có Haiti và Paraguay.
Động thái của Nicaragua diễn ra trong bối cảnh quân đội Trung Quốc gần đây liên tục gia tăng sức ép quân sự lên Đài Loan. Ngoài các chuyến bay áp sát hòn đảo với số lượng phi cơ cao kỷ lục, quân đội Trung Quốc còn tiến hành nhiều cuộc diễn tập đổ bộ ở các khu vực gần Đài Loan.
Trong 14 tháng qua, các hoạt động quân sự gần đảo Đài Loan tăng kỷ lục, trong đó quân đội Trung Quốc triển khai ngày càng nhiều tiêm kích tiến vào vùng nhận diện phòng không (ADIZ) Đài Loan, khu vực mà lực lượng này từng hạn chế hiện diện trong quá khứ.
Những đợt áp sát với tần suất dày đặc như vậy khiến Mỹ và nhiều đồng minh lo ngại nguy cơ quân đội Trung Quốc dùng vũ lực thu hồi đảo Đài Loan, ngay cả khi đây được coi là kịch bản khó xảy ra vào thời điểm hiện tại.
Bộ Quốc phòng Trung Quốc khẳng định các hoạt động quân sự gần đảo Đài Loan đều nhằm bảo vệ chủ quyền đất nước, đồng thời nhắm vào hành vi "cấu kết" giữa "lực lượng đòi ly khai" của hòn đảo với Mỹ, bên ủng hộ quan trọng nhất của Đài Loan.
Huyền Lê (Theo AFP, CNN)