Thủ tướng Shinzo Abe tuyên bố từ chức vì lý do sức khỏe hôm nay, nhưng sẽ tại nhiệm cho đến khi người lãnh đạo chính phủ tiếp theo được quyết định. Đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền sẽ bầu tân chủ tịch thay thế ông Abe, người sau đó gần như chắc chắn sẽ được quốc hội Nhật Bản bỏ phiếu bầu làm tân Thủ tướng, bởi LDP chiếm đa số trong hạ viện của quốc hội.
Thủ tướng Nhật Shinzo Abe trong cuộc họp báo hôm nay ở Tokyo. Ảnh: AFP.
Phó thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính Taro Aso, 79 tuổi, thành viên cốt cán trong chính quyền hiện nay, được cho là một trong những ứng viên sáng giá kế nhiệm ông Abe. Nếu chưa có sự nhất trí về người kế nhiệm Abe, các nghị sĩ LDP có thể bầu ông Aso là quyền chủ tịch đảng.
Ông Aso từng được bầu làm lãnh đạo LDP và thủ tướng Nhật năm 2008, với hy vọng ông có thể vực lại vị thế cho đảng. Tuy nhiên, LDP hứng chịu thất bại trong cuộc tổng tuyển cử năm 2009 và trở thành đảng đối lập trong ba năm tiếp theo, cho đến khi Abe đắc cử năm 2012.
Mẹ ông Aso là con gái cựu thủ tướng Nhật Yoshida Shigeru. Phó thủ tướng Aso có xu hướng kết hợp giữa kinh nghiệm chính trị với niềm yêu thích truyện tranh manga của mình.
Phó thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính Nhật Bản Taro Aso (trái) và Chánh văn phòng Nội các Nhật Yoshihide Suga. Ảnh: NHK.
Cựu bộ trưởng quốc phòng Shigeru Ishiba, 63 tuổi, là một trong những người hiếm hoi chỉ trích ông Abe. Ông Ishiba thường xuyên đứng đầu danh sách cử tri đưa ra trong các cuộc thăm dò nhằm tìm kiếm thủ tướng tương lai, nhưng ít được các nhà lập pháp ủng hộ. Ông từng đánh bại Abe trong vòng đầu tiên của cuộc bầu cử tổng thống năm 2012, nhưng thất bại ở vòng thứ hai.
Fumio Kishida, 63 tuổi, từng là ngoại trưởng trong chính quyền Abe từ năm 2012-2017. Nhà ngoại giao đến từ Hiroshima được nhiều người coi là ứng viên tiềm năng kế nhiệm Abe, nhưng thường bị xếp hạng thấp trong các cuộc khảo sát ý kiến cử tri.
Bộ trưởng Quốc phòng Taro Kono, 56 tuổi, là một trong những người góp phần vào các chính sách quan trọng của Abe, gồm lập trường cứng rắn trong quan hệ với Hàn Quốc. Kono được đào tạo tại Đại học Gergetown, Mỹ, thông thạo tiếng Anh và từng nắm quyền ngoại trưởng và Bộ trưởng Cải cách hành chính.
Chánh văn phòng Nội các Nhật Yoshihide Suga, 71 tuổi, một chính trị gia trung thành với Abe. Ông cũng là một trong số các đồng minh ủng hộ Abe tái tranh cử thủ tướng năm 2012. Abe chọn Suga làm chánh văn phòng nội các từ năm 2012, với vai trò là người phát ngôn hàng đầu của chính phủ. Tuy nhiên, sự tín nhiệm của Suga phần nào sụt giảm sau bê bối liên quan hai bộ trưởng nội các thân cận với ông vào tháng 10 năm ngoái.
Bộ trưởng Môi trường Shinjiro Koizumi, 39 tuổi, con trai của cựu thủ tướng Junichiro Koizumi. Ông thường được nhắc đến như một ứng viên thủ tướng tương lai tiềm năng, nhưng nhiều người cho rằng ông còn quá trẻ.
Ngoại trưởng Nhật Bản Toshimitsu Motegi tại họp báo ở Tokyo, ngày 11/9/2019. Ảnh: Reuters.
Ngoại trưởng đương nhiệm Toshimitsu Motegi, 64 tuổi, từng là bộ trưởng thương mại dưới thời Abe năm 2012, tham gia các cuộc đàm phán về hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Motegi được đào tạo tại Đại học Tokyo và Harvard, Mỹ, được bầu vào hạ viện năm 1993 và gia nhập LDP năm 1995.
Bộ trưởng Y tế Katsunobu Kato, 64 tuổi, được dư luận chú ý khi Covid-19 mới bùng phát ở Nhật Bản và Bộ trưởng Kinh tế Yasutoshi Nishimura, 57 tuổi, cũng có quan điểm chính sách được đánh giá cao trong thời kỳ dịch bệnh.
Seiko Noda, 59 tuổi, cựu bộ trưởng Nội vụ, tham vọng trở thành nữ thủ tướng Nhật Bản. Bà cũng là một nhà phê bình ông Abe và nắm vai trò quan trọng trong việc tạo vị thế cho phụ nữ Nhật. Tuy nhiên, bà không nhận được sự ủng hộ cần thiết để tham gia cuộc đua giành vị trí lãnh đạo đảng vào năm 2018.
Mai Lâm (Theo Reuters)