Gan đảm nhiệm khoảng 5.000 chức năng khác nhau, góp phần giúp cơ thể khỏe mạnh. Tuy nhiên, tỷ lệ người Việt mắc các bệnh về gan ở mức khá cao. Phó giáo sư, Tiến sĩ, Bác sĩ Bùi Hữu Hoàng - Trưởng Khoa Tiêu hóa - Bệnh viện Đại học Y dược TP HCM chia sẻ về các bệnh liên quan đến gan, nguyên nhân và phương pháp điều trị giúp nâng cao sức khỏe cho bệnh nhân.
- Những nguyên nhân phổ biến gây bệnh gan ở nước ta là gì thưa bác sĩ?
- Trước đây, Việt Nam chỉ mắc bệnh gan do nhiễm virus B, C vì nằm trong vùng dịch tễ của hai loại virus này. Hiện nay, nhiều người còn có bệnh gan do sử dụng rượu bia với con số không nhỏ. Gần đây, bắt đầu có xu hướng gia tăng các bệnh gan liên quan đến rối loạn chuyển hóa như gan nhiễm mỡ. Nguyên nhân từ chế độ ăn uống sinh hoạt không hợp lý, dẫn đến tình trạng béo phì, đái tháo đường, từ đó gây ra bệnh gan nhiễm mỡ. Lạm dụng thuốc hoặc sử dụng thuốc không rõ nguồn gốc, theo quảng cáo mà không có cơ sở khoa học gây ra tổn thương gan.
Nhờ y học phát triển, chúng ta bắt đầu tìm ra một số nguyên nhân bệnh hiếm hơn ví dụ như bệnh gan tự miễn hoặc do di truyền. Nếu không phát hiện sớm và điều trị kịp thời những bện gan này có khả năng tiến triển nặng hơn, dẫn đến xơ gan hoặc ung thư gan.
- Tiến bộ trong y học tại Việt Nam giúp điều trị bệnh gan ra sao?
- Việt Nam đã tiếp cận nền y học tiên tiến của thế giới. Đội ngũ bác sĩ, nhân viên y tế bắt kịp những thành quả y học của quốc tế, nhất là điều trị bằng thuốc. Hiện tại, có các thuốc chữa viêm gan virus C rất hiệu quả. Số lượng người mắc bệnh này thuyên giảm rõ rệt. Các thuốc điều trị viêm gan virus B giúp kiểm soát sự tăng trưởng của virus, giữ cho gan được ổn định. Ngoài ra còn có những loại thuốc hỗ trợ điều trị, nâng đỡ chức năng gan. Trong điều trị gan bị xơ nặng hoặc ung thư, Việt Nam áp dụng các phương pháp tiên tiến như liệu pháp tác động trực tiếp trên tế bào ung thư hoặc can thiệp để phá bỏ khối u. Nếu không có thể điều trị đặc hiệu, bác sĩ tiến hành ghép gan, cứu sống người bệnh khi gan đã "kiệt quệ".
- Làm thế nào để nâng cao hiệu quả, điều trị trúng đích?
- Điều trị một căn bệnh trước tiên phải đúng nguyên nhân, tức nếu bệnh gan do virus gây ra phải sử dụng thuốc kháng virus phù hợp. Nếu bệnh gan do rượu hoặc thuốc thì tốt nhất ngừng ngay uống rượu hoặc thuốc gây hại cho gan. Bên cạnh thuốc đặc trị, bao giờ cũng có phương pháp hỗ trợ điều trị bổ sung giúp gan nhanh chóng phục hồi và tế bào gan được tái tạo, cải thiện một số chức năng quan trọng và làm giảm triệu chứng như vàng da, mệt mỏi... Các thuốc hỗ trợ vẫn góp phần đạt được kết quả điều trị tốt và nhanh hơn.
Gần đây có nhiều công trình nghiên cứu đã chứng minh phối hợp EPL (phospholipid thiết yếu) với các vitamin nhóm B, vitamin E giúp bảo vệ màng tế bào gan tránh bị tổn thương bởi các tác nhân gây bệnh. Phospholipid là chất rất quan trọng và cần thiết cho cơ thể. Tất cả màng tế bào đều được cấu tạo bằng màng phospholipid. Khi tế bào bị tổn thương cần có những nguyên liệu để tu sửa và phục hồi. Lúc này, phospholipid được bổ sung góp phần cung cấp thêm nguyên liệu để tế bào nhanh chóng phục hồi và tái tạo.
- Cụ thể hơn phospholipid khi kết hợp với vitamin nhóm B, vitamin E sẽ hỗ trợ điều trị gan thế nào?
- Trong tự nhiên, có rất nhiều thực phẩm giàu chất phospholipid, một trong số đó là đậu nành. Song, sử dụng phospholipid này không giống ăn đậu nành vì muốn chế tạo ra một viên thuốc uống, thực phẩm chức năng phải dùng mấy kg đậu nành và chỉ lấy phospholipid, không lẫn những chất khác.
Vitamin nhóm B, vitamin E... cung cấp những chất chống oxy hóa mạnh. Khi một tác nhân nào đó gây tổn thương tế bào gan sẽ tạo ra rất nhiều gốc tự do, làm cho gan bị tổn thương nặng hơn. Sử dụng những vitamin có tính chống oxy hóa mạnh sẽ khử bớt tác hại của những chất oxy hóa, giúp tế bào gan phục hồi nhanh chóng.
Phospholipid kết hợp cùng vitamin nhóm B, vitamin E với thành phần và liều lượng phù hợp sẽ phát huy hiệu quả cộng hưởng giúp bảo vệ và làm cho tế bào gan phục hồi nhanh chóng hơn.
- Dùng hoạt chất Phospholipid có gây ra tác dụng phụ hay ảnh hưởng như thế nào về mặt sức khỏe?
- Phospholipid đã được nghiên cứu từ rất lâu và ghi nhận không gây ra phản ứng phụ gì đặc biệt. Điều này được chứng minh qua những thử nghiệm lâm sàng, kết quả cho thấy khi sử dụng phospholipid đậu nành, tác dụng phụ hoặc các triệu chứng không mong muốn đều gần giống như giả dược, nghĩa là rất an toàn. Tuy nhiên, do cơ địa, một số ít người có thể gặp những triệu chứng như tiêu chảy hoặc dị ứng nhẹ.
Một số bệnh nhân lo sợ phospholipid chiết xuất từ đậu nành có thể ảnh hưởng đến bệnh bướu giáp hoặc gây các rối loạn nội tiết tố. Thành phần phospholipid chiết xuất từ đậu nành là thuần khiết chất bảo vệ màng tế bào, không lẫn với các tạp chất khác từ đậu nành nên không ảnh hưởng đến các bệnh về nội tiết.
Một bệnh nhân mắc bệnh gan do uống rượu khi bổ sung chiết xuất phospholipid, vitamin nhóm B, vitamin E góp phần chống oxy hóa, tăng cường khả năng giải độc cho gan và phục hồi tái tạo tế bào gan. Nhóm đối tượng bị bệnh gan do thuốc cũng có thể sử dụng những chất hỗ trợ này để phục hồi chức năng tế bào gan.
Phospholipid đậu nành còn có tác dụng hạn chế sự tích tụ mỡ trong gan nên giúp hỗ trợ điều trị các bệnh nhân bị gan nhiễm mỡ không do rượu. Những người mắc bệnh gan do virus B và C trong giai đoạn cấp tính hoặc mạn tính kèm tăng men gan, bổ sung thêm phospholipid thiết yếu giúp tế bào gan nhanh chóng phục hồi, góp phần làm giảm triệu chứng lâm sàng và giảm men gan.
- Làm thế nào để bảo vệ gan khỏe mạnh theo thời gian?
- Nếu chúng ta có lá gan khỏe mạnh tức đang sở hữu kho báu quý giá. Ngược lại, nếu gan bị tổn thương ảnh hưởng rất lớn đến các hoạt động quan trọng của cơ thể và điều trị tốn kém. Để gìn giữ và bảo vệ "kho báu" này, chúng ta phải có kế hoạch phòng ngừa ví dụ như tiêm ngừa vaccine phòng bệnh viêm gan virus B, hạn chế sử dụng rượu bia quá mức, không lạm dụng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
Mọi người cần đi khám sức khỏe định kỳ để kiểm tra sức khỏe và phát hiện sớm bất thường của gan nhằm chữa trị kịp thời, không để dẫn đến xơ gan, ung thư gan. Thường xuyên tập luyện thể dục thể thao, ăn uống điều độ, hạn chế ăn nhiều chất ngọt, chất béo để tránh gan nhiễm mỡ.
Ngọc An
Thuốc bổ gan ba trong một với sự kết hợp của Phospholipid, vitamin nhóm B và vitamin E có nhiều bằng chứng lâm sàng hỗ trợ điều trị các bệnh lý về gan mật do nhiều nguyên nhân khác nhau. Đây là loại thuốc được lựa chọn tại nhiều nước trên thế giới. Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng. Giấy phép quảng cáo số 191/2020/XNQC/QLD do Cục Quản lý Dược - Bộ Y tế cấp ngày 1/8/2020.