Chỉ đạo hát nhép tại Thế vận hội
Lễ khai mạc Olympic Bắc Kinh 2008 sẽ để lại ấn tượng tốt đẹp hơn, nếu không có sự việc hát nhép ca khúc Hát về Tổ quốc.
Hai cô bé Lâm Diệu Khả, Dương Bái Nghi đều là những ứng viên được chọn. Diệu Khả có gương mặt xinh xắn, phong cách biểu diễn đẹp, ăn hình... nhưng không hát hay bằng Bái Nghi. Trương Nghệ Mưu - tổng đạo diễn lễ khai mạc - đề nghị cho Diệu Khả hát nhép lời ca khúc, thực tế giọng hát là của Bái Nghi.
Sự việc gây ồn ào trong dư luận Trung Quốc một thời gian dài. Trương Nghệ Mưu bị chỉ trích là quá thực dụng, không trung thực... Cũng có người tỏ ra tiếc nuối, nếu ban tổ chức bỏ thêm công sức tìm kiếm, có thể sẽ tìm được cô bé vừa hát hay, vừa có thể mang lại hiệu ứng hình ảnh đẹp...
Phản hồi về những tranh cãi, Nghệ Mưu từng nói: “Lúc đó tôi rất đau lòng”.
Ngoại tình với Củng Lợi
Trương Nghệ Mưu kết hôn với Tiêu Hoa năm 1978. Họ sinh con gái đầu lòng năm 1983. Năm 1987, khi làm phim điện ảnh Cao lương đỏ, Nghệ Mưu và Củng Lợi - nữ diễn viên chính trong phim - nảy sinh tình cảm. Hai người thường xuyên gặp gỡ, viết thư tình cho nhau. Trong một bức thư Tiêu Hoa tìm thấy trong túi áo chồng, Củng Lợi viết cô muốn đạo diễn cưới mình.
Năm 1988, Nghệ Mưu nói với Tiêu Hoa rằng, ông không còn tình cảm với cô, ông muốn ở bên Củng Lợi.
Tuy vậy, sau khi ly dị, Trương Nghệ Mưu chần chừ, không muốn cưới Củng Lợi. Chuyện tình đạo diễn - diễn viên chấm dứt năm 1995.
Củng Lợi, Nghệ Mưu giữ quan hệ khá tốt đẹp sau khi đường ai nấy đi. Năm 2013, họ tiếp tục hợp tác trong sản phẩm điện ảnh Trở về. Củng Lợi từng nói về chuyện đã qua: “Đó là quá khứ, là hồi ức đẹp. Hiện nay mỗi người đều có cuộc sống ổn định. Chúng tôi còn có thể tiếp tục hợp tác mới là điều đáng quý… Với Trương Nghệ Mưu, tôi vừa cảm thấy quen thuộc vừa cảm thấy xa lạ".
Vi phạm chính sách dân số
Trương Nghệ Mưu yêu Trần Đình năm 1999, hai người sống chung và có ba mặt con (hai trai một gái). Ba đứa trẻ đều ra đời khi bố mẹ chưa đăng ký kết hôn. Mãi đến năm 2011, Nghệ Mưu - Trần Đình mới hoàn tất thủ tục đăng ký.
Năm 2013, việc Trương Nghệ Mưu sinh quá con so với quy định của Trung Quốc được phơi bày trên truyền thông Hoa ngữ. Đạo diễn thừa nhận phạm luật và hứa chịu mọi trách nhiệm.
Trương Nghệ Mưu giải thích lý do đẻ nhiều con rằng, phút lâm chung, cha ông bày tỏ tâm nguyện, nhà họ Trương cần có người nối dõi. Còn mẹ ông thì muốn có nhiều cháu. Bản thân Trương Nghệ Mưu cũng có quan niệm truyền thống “nhiều con là nhiều phúc”. Giải thích này của đạo diễn bị cho là “lôi kéo sự đồng cảm của dư luận”.
Trước đó, phía Trương Nghệ Mưu cho biết, đạo diễn hoàn toàn có thể nhập quốc tịch Mỹ để được sinh con theo ý muốn. Song “Trương Nghệ Mưu là người Trung Quốc, ông muốn con cái mình là người Trung Quốc và không bao giờ nuối tiếc, ân hận vì điều này”, Weibo công ty của Trương Nghệ Mưu viết.
Nhiều nhà phân tích, độc giả không đồng tình với lý lẽ của Nghệ Mưu, cho rằng ông dùng lòng yêu nước để ngụy biện cho sai phạm.
Nhận tiền tỷ làm phim kém chất lượng
Năm 2012, báo chí Trung Quốc đồng loạt đưa tin về sai phạm trong việc thực hiện phim tuyên truyền Đường sắt Trung Quốc. Phim được đầu tư số tiền khổng lồ 18,5 triệu nhân dân tệ (hơn 60 tỷ đồng) nhưng bị đánh giá là kém chất lượng và không minh bạch về tài chính.
Trương Nghệ Mưu đứng tên đạo diễn phim. Tuy nhiên, ông không trực tiếp thực hiện mà chỉ "một vài lần cho ý kiến, chỉ đạo nghệ thuật". Nghệ Mưu cũng không thẩm duyệt sau khi phim hoàn thành. Thù lao ông nhận được từ việc đứng tên đạo diễn là 2,5 triệu nhân dân tệ (hơn 8 tỷ đồng) sau thuế.
Trong khi đó, theo phân tích của các nhà quảng cáo, phim Đường sắt Trung Quốc chỉ cần đến số tiền 555 nghìn nhân dân tệ (khoảng 1,8 tỷ đồng) để thực hiện.
Trương Nghệ Mưu đối diện với phản ứng bất bình từ dư luận. Nhiều người nói rằng, sự sùng bái mà họ dành cho Nghệ Mưu giảm sút sau vụ việc. Trên các diễn đàn, rất nhiều người không ngại ngần nói thẳng họ đã nhìn nhầm người. Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV) - trước đó chưa từng đưa tin tiêu cực về đạo diễn kỳ cựu - cũng phê bình gay gắt chất lượng phim Đường sắt Trung Quốc, phân tích các yếu tố sai phạm có liên quan.
Bị cáo buộc đạo ý tưởng
Giữa năm 2013, Trương Nghệ Mưu bị Tiên Kỳ - một tác giả văn học - kiện, với lý do ăn cắp ý tưởng. Theo Tiên Kỳ, phim quảng bá Thành Đô, nơi bạn đặt chân đến sẽ không muốn rời (do Trương Nghệ Mưu thực hiện năm 2003) tương tự tản văn Tân đào hoa nguyên ký của ông. Tác giả Tiên Kỳ đòi phía Trương Nghệ Mưu xin lỗi và bồi thường tiền.
Phía Trương Nghệ Mưu kiên quyết phủ nhận cáo buộc. Đạo diễn mời luật sư danh tiếng giúp ông giải quyết vụ việc.
Hải Lan