18 thành viên đội nữ tuần tra là những bà mẹ, thậm chí có người đã lên chức bà ngoại, cùng nhau đi tuần hàng đêm quanh những con đường nhỏ hẹp của Pateros, một khu đô thị tự trị ở Manila, giúp giới chức phát hiện và ngăn chặn các tay súng bịt mặt từng gây ra nhiều vụ giết người không qua xét xử liên quan đến ma túy.
Không lâu sau khi Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte khởi động cuộc chiến chống ma túy từ năm 2016, Pateros xuất hiện những tay súng giấu mặt, thường đội mũ, đeo mặt nạ mà dân địa phương thường gọi là "Băng Đội mũ".
Chỉ trong vòng 8 tháng, "Băng Đội mũ" này đã nổ súng sát hại hơn 60 người bị nghi buôn bán, sử dụng ma túy ở Pateros. Sự lộng hành của biệt đội tử thần này khiến thị trấn khoảng 63.000 người tê liệt trong sợ hãi. Đội nữ tuần tra được lập ra và quyết định tự bảo vệ cuộc sống của họ theo cách này.
"Khi bắt đầu đi tuần tra, sự nhiệt huyết của chúng tôi trỗi dậy và nỗi sợ hãi biến mất. Lúc đầu, mọi người rất ngại ra ngoài", Jenny Helo, 39 tuổi, người dẫn đầu nhóm tuần tra đi qua các dãy phố, nói. "Khi mọi người thấy được hiệu quả chúng tôi đem lại bằng các cuộc tuần tra quanh khu dân cư, mọi người lấy lại được niềm tin", Helo nói.
Bà Maria Oqueria, 64 tuổi, thành viên đội tuần tra tự nguyện ở Pateros, Manila, Philippines ngày 27/1. Ảnh: Reuters.
Tuy nhiên, các biệt đội tử thần vẫn hoạt động ngoài vòng pháp luật. Trong giai đoạn cao điểm của cuộc chiến chống ma túy, trung bình có 4 vụ giết người liên quan ma túy mỗi ngày ở Philippines. Hiện chưa có thống kê chính xác tổng số người thiệt mạng kể từ khi cuộc chiến bắt đầu.
Cảnh sát Philippines tuyên bố đã tiêu diệt khoảng 5.400 nghi phạm để tự vệ trong các hoạt động chống ma túy, nhưng các tổ chức nhân quyền cho rằng con số thực tế lớn hơn rất nhiều. Cảnh sát cũng bác bỏ cáo buộc của các nhà hoạt động nhân quyền rằng các thành viên lực lượng này liên quan đến những vụ giết người bí ẩn ở Pateros cũng như các khu vực khác ở Manila.
Trong một văn bản gửi Reuters, Salvador Panelo, phát ngôn viên của Tổng thống Duterte, gọi thực trạng trên là điều khó tránh khỏi khi chính phủ Philippines kiên quyết chống tội phạm ma túy. Ông nói các trường hợp bị bắn chết đều do buôn bán ma túy, tranh giành địa bàn giữa các băng đảng hoặc muốn "bịt miệng" người cung cấp thông tin.
Những người sống ở Pateros cho biết thị trấn giờ đã an toàn hơn và các tay súng không còn xuất hiện. Helo nói rằng đội nữ tuần tra tự phát của cô vẫn chưa biết Băng Đội mũ thực sự là ai, song tin rằng đội tuần tra đã hoạt động hiệu quả.
"Chúng tôi đã ngăn chặn chúng. Chúng cũng biết chúng tôi ở đây để đấu tranh với những gì chúng làm", Helo nói.
Đại tá Simnar Gran, cảnh sát trưởng Pateros, khen ngợi nhóm nữ tuần tra, cho rằng họ đã phối hợp tốt với cảnh sát địa phương và thị trưởng để thắt chặt an ninh thị trấn. Cảnh sát cũng được lệnh đi cùng đội nữ tuần tra mỗi đêm, nhắc nhở mọi người thi hành lệnh giới nghiêm, cấm hút thuốc, đề cao cảnh giác chống tội phạm ma túy.
Cảnh sát trưởng Gran còn gợi ý nhân rộng mô hình đội nữ tuần tra ở nhiều nơi. "Họ làm điều này một cách tự nguyện mà không đòi hỏi gì. Họ là những người có ý thức công dân rất cao", Gran nói.
Mai Lâm (Theo Reuters)