The Mummy (1932)
Sau thành công vào năm 1931 của Frankenstein và Dracula, hãng Universal quyết định mở rộng thế giới quái vật với The Mummy một năm sau đó. Ngôi sao của dòng phim kinh dị Boris Karloff - vừa vào vai quái vật của Frankenstein - tiếp tục hóa thân thành Imhotep. Nhân vật là một thầy tu Ai Cập cổ đại đội mồ sống lại và theo đuổi một cô gái với niềm tin cô là tình yêu khi xưa.
The Mummy gặt hái được thành công về mặt doanh thu, đặc biệt ở Anh, dù không nổi tiếng như Frankenstein, Dracula hay Wolf Man. Điều này đã khởi đầu cho một loạt phim của Universal về xác ướp sau này.
The Mummy’s Hand (1940)
Thay vì làm phần tiếp theo cho The Mummy giống hướng phát triển của các phim quái vật khác, hãng Universal lại đợi vài năm để phát triển một series mới, mở đầu bằng The Mummy’s Hand (1940). Mặc dù vậy, nội dung tác phẩm cũng tương tự phim cũ, kể về một xác ướp thầy tu Ai Cập là Kharis (Tom Tyler) rình rập một nhà khảo cổ học.
Trong phim cũ, kẻ phản diện chỉ xuất hiện một đoạn ngắn ngủi đầu phim trong hình dạng xác ướp. Ở The Mummy’s Hand, Kharis xuất hiện thường xuyên với tạo hình băng bó. Từ đó, khán giả đại chúng được định hình về khái niệm một xác ướp trên màn ảnh. Sau The Mummy’s Hand, ba phần tiếp theo là The Mummy's Tomb (1942), The Mummy's Ghost (1944) và The Mummy's Curse (1944) lần lượt ra đời, với diễn viên Lon Chaney Jr. thay thế Tom Tyler trong vai xác ướp.
Abbott and Costello Meet the Mummy (1955)
Trong khi dòng phim kinh dị đang ăn khách, Universal muốn thu hút thêm khán giả bằng cách kết hợp chủ đề này với bộ đôi danh hài Bud Abbott và Lou Costello. Các phim hài pha kinh dị kể chuyện Abbott và Costello chiến đấu với quái vật lần lượt ra đời, bao gồm Abbott and Costello Meet Frankenstein (1948), Abbott and Costello Meet the Invisible Man (1951) và Abbott and Costello Meet the Mummy (1955). Trong bộ phim năm 1955, Abbott và Costello vào vai hai anh chàng người Mỹ phải chạy trốn khỏi xác ướp Kharis cùng giáo phái trung thành với hắn.
The Mummy (1959)
Vào cuối thập niên 1950, hãng phim Anh Hammer Film Productions làm lại một số tác phẩm của Universal dưới phiên bản phim màu. Sau The Curse of Frankenstein (1957) và Dracula (1958), hãng phim cho ra mắt The Mummy năm 1959. Biểu tượng của dòng phim kinh dị Christopher Lee vào vai quái vật ở cả ba phim trên.
Trong The Mummy, một nhà khảo cổ học (Peter Cushing) bất đắc dĩ phải chiến đấu với một xác ướp tên là Kharis mà bố mình vô tình hồi sinh trước đây. Câu chuyện phức tạp hơn khi một người đàn ông Ai Cập đã phát hiện ra cách điều khiển xác ướp nhằm phục vụ cho mục đích riêng. Tác phẩm kết hợp các yếu tố quen thuộc của những phần phim trong thập niên 1930 và 1940, đồng thời trau chuốt hơn về mặt hình ảnh. Hãng Hammer sau này còn làm thêm ba phần phim nữa về xác ướp, gồm The Curse of the Mummy's Tomb (1964), The Mummy's Shroud (1967) và Blood from the Mummy's Tomb (1971).
The Monster Squad (1987)
The Monster Squad là phim kinh dị - hài kể về nhóm người mê phim quái vật phải chiến đấu với lũ quái vật thật do bá tước Dracula giật dây. Một trong những tay sai của Dracula là xác ướp do Michael MacKay thủ vai. Phim mang không khí hài hước của loạt phim quái vật có Abbott và Costello tham gia, kết hợp yếu tố phiêu lưu trong The Goonies - tác phẩm được đánh giá cao năm 1985.
The Mummy (1999)
Bộ phim là nỗ lực của hãng Universal nhằm tái sinh thương hiệu xác ướp vốn bị lãng quên trong nhiều năm. Tác phẩm được thực hiện theo kiểu bom tấn hè, kết hợp giữa yếu tố kinh dị và hành động. Canh bạc này đã thắng lớn khi phim đạt doanh thu 415 triệu USD toàn cầu.
Trong phim, Brendan Fraser vào vai Rick O'Connell còn Rachel Weisz hóa thân nhà Ai Cập học Evie Carnahan. Họ khám phá ra một thành phố Ai Cập bị chôn vùi, nhưng vô tình đánh thức một thầy tu cổ đại tên Imhotep cùng bè lũ đội quân xác ướp sống dậy.
The Mummy Returns (2001)
Phần tiếp theo của The Mummy - nhan đề The Mummy Returns - ra mắt năm 2001. Lúc này, Rick và Evelyn đã kết hôn và phải chiến đấu với Imhotep vừa hồi sinh lần nữa. Chi tiết Evelyn là kiếp sau của công chúa Ai Cập cũng được tiết lộ. Phim thu về 433 triệu USD toàn cầu, nhỉnh hơn phần trước một chút. Tác phẩm này đánh dấu lần đầu tiên Dwayne Johnson (The Rock) có một vai diễn ghi dấu ấn trên màn ảnh. Nhân vật Vua Bọ Cạp do anh thể hiện được khán giả yêu thích và tái xuất trong tập phim ăn theo The Scorpion King (2002).
Bubba Ho-Tep (2002)
Đạo diễn của Phantasm (1979) là Don Coscarelli viết kịch bản và đạo diễn Bubba Ho-tep - một phim hài pha kinh dị với nội dung độc đáo. Trong phim, Bruce Campbell vào vai danh ca Elvis Presley về già. Anh muốn chạy trốn sự nổi tiếng bằng cách hoán đổi thân phận với người khác nhưng không có cơ hội nhận lại danh phận thật khi người kia qua đời. Tác phẩm có cảnh Elvis đánh nhau với một xác ướp Ai Cập cổ đại khi con quái vật này đang tấn công mọi người trong khu dưỡng lão.
The Mummy: Tomb of the Dragon Emperor (2008)
Năm 2008, câu chuyện xác ướp được tiếp tục ở bối cảnh mới là Trung Quốc, hai nhân vật chính vẫn là Rick và Evelyn. Kẻ phản diện lần này là xác ướp Tần Thủy Hoàng (Lý Liên Kiệt), còn Dương Tử Quỳnh thủ vai một nữ pháp sư quyết ngăn chặn âm mưu của hoàng đế.
Với sự xuất hiện của hai ngôi sao Hoa ngữ, phim có nhiều màn giao đấu võ thuật lôi cuốn. Tuy nhiên, giới chuyên môn không đánh giá cao tác phẩm, chỉ 13% bài bình luận tích cực trên Rotten Tomatoes. Một phần nguyên nhân là sự vắng bóng của nữ diễn viên chính trong hai phần trước - Rachel Weisz. Người thay thế cô - Maria Bello - kém sắc hơn và không phối hợp ăn ý với nam chính Brendan Fraser.
The Mummy (2017)
The Mummy là phim mới nhất về xác ướp Ai Cập, do Alex Kurtzman đạo diễn. Trong nhiệm vụ ở Trung Đông, chàng sĩ quan Nick Morton (Tom Cruise) vô tình đánh thức xác ướp tà ác (Sofia Boutella) - nguyên là công chúa Ahmanet của Ai Cập. Ahmanet muốn đi tìm con dao thần bí để lấy mạng Nick, qua đó triệu hồi ác thần Set. Để ngăn chặn xác ướp, Nick phải phối hợp cùng Jennifer (Annabelle Wallis) - một nhà khảo cổ học quyến rũ.
Với kinh phí 125 triệu USD cùng sự tham gia của ngôi sao Tom Cruise, phim được hãng Universal kỳ vọng là điểm mở đầu cho một vũ trụ điện ảnh về các thế lực hắc ám. Tác phẩm không được giới phê bình đánh giá cao và ra mắt kém ấn tượng ở Bắc Mỹ, nhưng lại đạt doanh thu khả quan ở các thị trường nước ngoài với 141,8 triệu USD dịp cuối tuần vừa qua.
Như Ngọc