Từ đầu năm đến nay, thị trường nông sản Việt Nam đã ghi nhận nhiều chuyển biến tích cực. Theo báo cáo từ Bộ Nông nghiệp, trong nửa đầu năm, kim ngạch của nhóm nông sản chính đã đạt 15,76 tỷ USD, tăng 24,4% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, 7 sản phẩm và nhóm sản phẩm vượt mốc 1 tỷ USD là cà phê, cao su, gạo, rau quả và hạt điều.
Trong đó, cà phê là sản phẩm nổi bật nhất với mức tăng trưởng đột biến. Trong 6 tháng đầu năm, Việt Nam đã xuất khẩu 902.000 tấn cà phê, đạt kim ngạch 3,22 tỷ USD. Mặc dù khối lượng xuất khẩu giảm 10,5%, giá trị lại tăng 34,6% nhờ vào giá cà phê tăng 80% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt mức 125.000 đồng một kg vào ngày 26/7. Dự báo với mức giá cao và nhu cầu thị trường thế giới, xuất khẩu cà phê năm nay sẽ phá kỷ lục của năm ngoái.
Gạo cũng tiếp tục khẳng định vị thế nông sản chủ lực với sản lượng cung ứng đứng thứ ba thế giới. Trong nửa đầu năm, xuất khẩu gạo đạt 4,68 triệu tấn, tương đương gần 3 tỷ USD, tăng 10,4% về lượng và 32% về giá trị so với cùng kỳ. Giá gạo hiện quanh mức 559-570 USD một tấn. Các thị trường nhập khẩu lớn như Philippines, Indonesia, Trung Quốc và châu Phi vẫn tiếp tục tăng mua với mức tăng hai con số.
Ngành rau quả ghi nhận nhiều dấu ấn tích cực trong hai năm trở lại đây. Trong 6 tháng đầu năm 2024, trị giá xuất khẩu hàng rau quả đạt 3,33 tỷ USD, tăng 24,3% so với cùng kỳ năm trước. Sầu riêng đóng góp lớn nhất, chiếm 30% tổng kim ngạch xuất khẩu của ngành. Trung Quốc là thị trường lớn nhất, đạt 2,2 tỷ USD, tăng 22,6%, theo sau là Hàn Quốc, Mỹ và Nhật Bản. Giá rau quả xuất khẩu cũng tăng cao so với năm trước, đặc biệt là sầu riêng, thanh long, xoài và chuối.
Xuất khẩu hạt điều đạt gần 2 tỷ USD với 350.000 tấn, tăng 24,9% về lượng và 17,4% về giá trị. Giá hạt điều thô tăng kỷ lục lên 43.000-45.000 đồng một kg, gấp đôi so với cùng kỳ năm trước.
Trong nửa đầu năm, xuất khẩu cao su đạt khoảng 722.000 tấn, trị giá 1,09 tỷ USD. Mặc dù lượng xuất khẩu giảm 5,8%, giá trị lại tăng 4,5% so với cùng kỳ năm trước.
Theo các hiệp hội ngành hàng, sự tăng trưởng mạnh mẽ này phần lớn nhờ vào các thị trường lớn như Trung Quốc, Mỹ, Philippines, Nhật Bản và Hàn Quốc tăng mua. Ảnh hưởng của hiện tượng El Nino cũng làm giảm nguồn cung nông sản, đẩy giá nhiều mặt hàng lên mức kỷ lục.
Thu hoạch sầu riêng nghịch vụ tại thị xã Cai Lậy, Tiền Giang. Ảnh: Hoàng Nam
Dự báo trong nửa cuối năm, xuất khẩu nông sản Việt Nam tiếp tục thuận lợi nhờ yếu tố mùa vụ và nguồn cung dồi dào.
Ông Nguyễn Nam Hải, Chủ tịch Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam (VICOFA), cho biết Việt Nam là nước xuất khẩu cà phê robusta lớn nhất thế giới, nhưng nguồn cung đang cạn kiệt. Từ tháng 6, lượng hàng xuất khẩu đã giảm 40% so với trung bình nhiều năm, khiến giá cà phê tiếp tục tăng và khó giảm dưới 100.000 đồng một kg. Năm 2023, xuất khẩu cà phê đạt kỷ lục trên 4,2 tỷ USD. VICOFA dự báo năm nay, xuất khẩu cà phê có thể vượt 5 tỷ USD nhờ giá tăng cao.
Hiệp hội Lương thực Việt Nam nhận định nhu cầu lúa gạo trên thị trường thế giới vẫn rất lớn. Các thị trường truyền thống như Trung Quốc, Philippines, và Indonesia đều tăng hạn ngạch nhập khẩu. Indonesia dự định nhập 5,18 triệu tấn gạo, trong đó mới đây đã mở thầu mua 320.000 tấn loại 5% tấm, tạo cơ hội cho gạo Việt Nam. Philippines cũng tăng lượng nhập khẩu từ 3,8 triệu tấn lên 4,5 triệu tấn.
Là "ngôi sao đang lên", nhóm rau quả năm nay cũng được dự báo có thể cán đích 7 tỷ USD. Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, cho rằng hàng Việt chất lượng ngày càng cao, được nhiều thị trường ưa chuộng. Sầu riêng - mặt hàng chủ lực của nhóm rau quả - đang tạo vị thế khi giá rẻ, tươi ngon, thời gian vận chuyển nhanh. Từ tháng 7, 8, 9 và 10, sản lượng sầu riêng sẽ tăng cao khi khu vực Tây Nguyên vào vụ.
Việt Nam và Trung Quốc đã hoàn tất đàm phán kỹ thuật và sắp ký kết nghị định thư xuất khẩu sầu riêng đông lạnh. Ngoài ra, các sản phẩm như dược liệu, dừa và hoa quả đông lạnh khác cũng sẽ sớm được Trung Quốc mở cửa nhập khẩu.
Thi Hà