Đám cháy lớn bùng phát rạng sáng 12/5 tại trung tâm thương mại bán lẻ 44 Marywilska, quận Bialoleka, thủ đô Warsaw, Ba Lan nơi có hơn 460 gian hàng của các tiểu thương người Việt.
"Đọc tin báo từ các hội nhóm tiểu thương, tôi tá hỏa lay chồng con dậy, tức tốc lái xe đến chợ", chị Nguyễn Thị Chung, 47 tuổi, người Việt kinh doanh quần áo tại khu A ở chợ 44 Marywilska, kể với VnExpress. Trên đường đi, chị được thông báo lửa đã bao trùm khắp 1.400 gian hàng của chợ.
Khi đến nơi, chị Chung cùng hàng loạt tiểu thương người Việt chỉ biết đứng bên ngoài hàng rào phong tỏa của cảnh sát, chứng kiến khu chợ rộng hơn 6 ha chìm trong biển lửa, khói đen đặc bốc lên trời. Họ bất lực nhìn "bà hỏa" thiêu rụi sản nghiệp, nhiều người còn để hàng trăm nghìn USD trong két sắt ở gian hàng.
"Có những người ôm mặt khóc, nằm cả ra đường, không biết phải làm sao khi đã mất trắng. Giờ đi đâu về đâu? Có người cố giấu nước mắt, nhưng rồi cũng không kìm được nức nở", chị Chung nói.
Truyền thông Ba Lan cho hay một số tiểu thương Việt đã tìm cách lao vào khu chợ để cứu hàng hóa, nhưng bị lực lượng bảo vệ cản lại. Hiệp hội Doanh nhân Việt Nam ở Ba Lan cho hay đám cháy "gây tổn thất nặng nề về kinh tế" và đây là thảm họa kinh hoàng với hàng nghìn tiểu thương cùng gia đình họ.
Anh Nhật Thông đến tiệm nail là cơ nghiệp của hai vợ chồng anh khi lửa mới bốc lên ở gian đầu của chợ, nhưng chỉ khoảng 10 phút sau đám cháy đã bao trùm cả khu B với hơn 200 gian hàng. "Bên trong các tiệm nail của người Việt toàn hóa chất dễ cháy, lửa lan rất nhanh, chai lọ nổ ầm ầm", anh kể.
Chị Maja Nguyễn, điều hành xưởng may 12 năm qua ở khu H, cho hay các khu chợ đều có tường chống lửa, nên mọi người đều bàng hoàng khi thấy đám cháy lan nhanh như vậy.
Hai đội cứu hỏa của thành phố Warsaw đến khu chợ 11 phút sau khi đám cháy bùng phát, nhưng khi đó lửa đã bén nhanh qua mái, thiêu rụi 2/3 trung tâm này. Theo Sở Cứu hỏa thành phố, khu chợ xảy ra tới 8 điểm cháy, buộc giới chức phải triển khai 99 xe cứu hỏa cùng máy bay không người lái (UAV) hỗ trợ dập lửa.
Sở cứu hỏa Warsaw cho hay hơn 80% gian hàng ở khu chợ đã bị thiêu rụi, không ghi nhận thiệt hại về người. Giới chức gửi tin nhắn cảnh báo người dân Warsaw về vụ hỏa hoạn và yêu cầu họ ở trong nhà, đóng cửa sổ, đề phòng khói độc.
Mariusz Feltynowski, chỉ huy Sở cứu hỏa, cho biết cửa chống cháy ngăn cách các khu chợ đã không được đóng lại, khiến lửa lan nhanh. "Rất bất thường khi cả một khu vực rộng lớn chìm trong biển lửa chỉ sau 11 phút. Gần như toàn bộ bị thiêu rụi", ông nói.
Phó thị trưởng Warsaw Tomasz Bratek cho biết trung tâm thương mại 44 Marywilska thuộc sở hữu của chính quyền thành phố, nhưng được một công ty đấu thầu và cho các tiểu thương thuê lại mặt bằng để kinh doanh. Mirbud, một công ty xây dựng công nghiệp, được xác định là đơn vị điều hành khu chợ.
Các tiểu thương Việt cho biết họ đã tổ chức ba cuộc biểu tình từ đầu năm để phản đối chủ chợ tăng giá thuê gian hàng. Nguyên nhân vụ cháy chưa được làm rõ.
"Toàn bộ gia sản mất trắng, mất mát quá lớn, vợ chồng chúng tôi không còn gì trong người, về kiểm tra chỉ còn khoảng 25 USD trong túi. Giấy tờ bảo hiểm cũng cháy sạch", chị Thân Lương, kinh doanh quần áo tại chợ, nói với Wirtualna Polska.
Đại sứ quán Việt Nam tại Ba Lan đã hỗ trợ bà con tiểu thương làm việc với các bên liên quan để giảm thiểu hậu quả vụ hỏa hoạn. Đại sứ quán cũng sẽ hỗ trợ người Việt sớm được cấp lại những giấy tờ bị mất trong vụ cháy mới, đồng thời đề nghị giới chức Ba Lan khẩn trương điều tra nguyên nhân.
Nhiều gia đình Việt Nam tại Ba Lan cũng thông qua các hội nhóm thiện nguyện gửi tiền hỗ trợ các tiểu thương trắng tay sau hỏa hoạn.
Ông Thảo, 63 tuổi, thành viên ban chấp hành Hội Trái tim Việt Nam - Ba Lan, cho biết Hội đã họp trong ngày, quyết định sẽ quyên góp tài chính, tìm việc, hỗ trợ pháp lý cũng như tâm lý cho bà con, xem xét khả năng xin trợ cấp từ giới chức sở tại.
"Người Việt tại Ba Lan hứng cú sốc mạnh. Hệ lụy của vụ hỏa hoạn này sẽ còn kéo dài nhiều năm", ông Hoàng Thế Diễm, chủ tịch Hội, nói.
Sau cơn bàng hoàng vì cơ nghiệp bị thiêu rụi, chị Chung "chấp nhận thực tế trắng tay" và dần bình tâm để tập trung cho tương lai. "Còn người là còn tất cả, cần gạt nước mắt để đối đầu với những khó khăn sắp tới", chị nói.
Đức Trung