13h30 ngày 25/2, tại chân Cầu Am, phường Vạn Phúc, quận Hà Đông, gần 30 người trong nhóm Hà Nội Xanh tập trung nhận quần áo bảo hộ, ủng, găng tay cùng dụng cụ như rổ lớn, túi nilon, cào, gậy trước khi di chuyển xuống kênh La Khê (đoạn qua đường Vạn Phúc).
Trước đó, nhóm đã đi khảo sát thực tế, kiểm tra độ sâu để quyết định vớt rác từ trên bờ hay ra giữa sông.
Nguyễn Tiến Huy, 28 tuổi, cho biết hoạt động dọn rác của nhóm bắt đầu từ tháng 12/2022. Ban đầu có hai thành viên, nhưng nay gần 100 người tham gia, đa phần là sinh viên, người đi làm. Nhóm thường ưu tiên dọn dẹp các khu vực bị ô nhiễm nặng, tập trung nhiều rác thải, công ty môi trường không thể thu gom.
"Nhiều lần đi qua các con kênh, mương nước đen đặc, bề mặt bị rác thải bao phủ, bốc mùi hôi thối, tôi nảy ý định rủ bạn bè tranh thủ lúc rảnh rỗi đi vớt cho sạch", anh Huy nói.
Ít tiếp xúc với rác thải dưới sông, kênh rạch, các thành viên trong nhóm thừa nhận gặp khó khăn bởi không ít lần nhặt trúng mảnh sành, xác động vật, kim tiêm dính máu. Số khác do chưa quen làm việc trong môi trường nước nồng nặc mùi hôi khiến cơ thể đau nhức, ngứa ngáy, ốm sốt.
"Khó mấy chúng tôi cũng động viên nhau làm vì sức khỏe cộng đồng nhưng không quên nhắc nhau phải bảo hộ an toàn", phó đội Lê Minh Hiếu nói.
Để đảm bảo sự an toàn cho các thành viên tham gia, trưởng nhóm yêu cầu muốn xuống nước vớt rác phải có giấy chứng nhận đã tiêm phòng uốn ván. Người chưa tiêm phòng được phân công nhặt rác trên bờ hoặc đưa phế thải đã được đóng gói đến nơi tập kết.
Biết nhóm Hà Nội Xanh qua mạng xã hội, chị Vân Anh, 32 tuổi, kinh doanh tự do, đưa con trai Khôi Nguyên, 7 tuổi, từ nhà ở huyện Hoài Đức đến Hà Đông tham gia tình nguyện. Đây là lần đầu chị Vân Anh đi dọn rác. Hai mẹ con được phân công thu gom và dọn rác trên bờ.
"Không chỉ giúp làm sạch cảnh quan, tôi muốn giáo dục con trai từ những việc nhỏ nhất, bắt đầu từ bảo vệ môi trường. Nếu có cơ hội, mẹ con tôi sẽ tham gia lâu dài", chị nói.
Bùi Đích Huyên (áo xanh), 25 tuổi, ở quận Đống Đa, gồng mình kéo từng túi rác thải thu gom từ dưới lòng kênh ra khu tập kết.
Nhiều lần tham gia dọn rác, cô gái cho biết nhiều phế thải như túi nilon, nệm, quần áo, bàn thờ, lâu không dọn, nằm sâu dưới bùn nên rất nặng và phải mất nhiều sức mới kéo lên được. Những buổi đầu về nhà, cơ thể đau nhức, vất vả hơn đi làm, nhưng Huyên không từ bỏ vì biết hoạt động này ý nghĩa.
"Ngoài dọn sạch rác ở sông hồ, tôi cũng muốn tuyền truyền nâng cao nhận thức của người dân, để không còn ai vứt rác bừa bãi", Huyên, nhân viên chăm sóc sức khỏe mẹ và bé ở Hà Nội nói.
Khu vực này tập kết nhiều rác thải bị vướng lại. Mực nước ngập ngang bụng khiến các tình nguyện viên di chuyển khó khăn, phải dùng cào để thu gom.
Hiện nhóm đã tổ chức 20 buổi làm vệ sinh các con sông trong khu vực nội thành như Tô Lịch, La Khê, Linh Đàm…
Trung bình mỗi tuần, đội sẽ làm bốn buổi với 10-15 người. Riêng cuối tuần có 25-30 người, tùy thuộc vào thời gian của các tình nguyện viên. Mỗi buổi kéo dài 5-6 tiếng, riêng địa hình khó khăn phải mất cả ngày thực hiện.
Khoảng 15h, sau gần hai tiếng thu dọn, khu vực kênh La Khê, đoạn qua Cầu Am trở nên sạch sẽ hơn. Hơn 20 túi rác nặng hàng chục kg được buộc chặt trong bao nilon, chuyển đến nơi tập kết.
Số rác này sẽ được các tình nguyện viên giao cho công nhân môi trường. Riêng kim tiêm, đồ vật sắc nhọn được đóng hộp, để riêng để tránh nguy hiểm.
Thấy nhóm bạn trẻ ngâm mình hàng giờ dưới nước, nhiều người nói việc này "như muối đổ bể", nay dọn sạch, mai lại có người vứt. Nhóm trưởng "Tình trạng đó là có, nhưng không phải ai cũng vậy. Tôi đã thấy người dân tại các khu vực nhóm từng dọn rác dần thay đổi. Họ bắt đầu có ý thức hơn về việc bảo vệ môi trường, vứt rác đúng nơi quy định", anh Huy (quần áo xanh, hàng đầu) nói.
Trong thời gian tới, nhóm sẽ tổ chức thường xuyên hơn và mở rộng ra các khu vực khác. "Tôi hy vọng sẽ có thêm nhiều bạn trẻ tham gia, nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng và trả lại dòng nước sạch cho những dòng sông", anh nói.
Quỳnh Nguyễn