West, sống ở London, từ bỏ smartphone cách đây hai năm để chuyển sang sử dụng chiếc điện thoại giá hơn 10 USD của hãng MobiWire. So với iPhone, thiết bị của cô chỉ có thể gửi tin nhắn SMS, nghe gọi, nghe radio, chụp một số bức ảnh độ phân giải thấp.
"Tôi không để ý nhiều đến thời gian sử dụng smartphone cho đến hai năm trước. Khi đó, tôi cài rất nhiều mạng xã hội và dành nhiều thời gian trên đó, khiến hầu hết những việc khác gần như không thể hoàn thành", cô cho biết. "Nhưng giờ, tôi chắc chắn mình là một người chủ động hơn".
Robin West. Ảnh: BBC/Robin West
Năm năm trước, Przemek Olejniczak, một nhà tâm lý học, cũng quyết định thay thế smartphone đang dùng bằng mẫu Nokia 3310 phiên bản "hồi sinh" ra mắt năm 2017. Ban đầu, ông chỉ muốn một thiết bị có pin lâu hơn, nhưng sớm nhận ra nó có nhiều lợi ích khác.
"Trước đây, tôi luôn dán mắt vào điện thoại, tâm trí muốn kiểm tra mọi thứ, từ tin nhắn Facebook tới tin tức hàng ngày, thậm chí những thông tin khác mà tôi không thực sự cần phải biết", Olejniczak nói. "Nhưng giờ đây, tôi có nhiều thời gian cho gia đình hơn. Tôi cũng không còn 'nghiện' chia sẻ, bình luận hoặc mô tả cuộc sống của mình cho người khác. Tôi có nhiều sự riêng tư hơn".
Olejniczak, hiện sống tại thành phố Lodz của Ba Lan, thừa nhận việc thay đổi từ smartphone qua điện thoại là điều cực kỳ khó khăn. Dù vậy, sau khi chuyển đổi thành công, ông thấy nhẹ nhõm bởi không bị phụ thuộc vào nó, cũng như chủ động làm việc theo cách thoải mái nhất.
Przemek Olejniczak. Ảnh: BBC/Przemek Olejniczak
West và Olejniczak là hai trong số những người quan tâm trở lại điện thoại "cục gạch" thời gian gần đây. Theo dữ liệu từ SEMrush, lượng tìm kiếm trên Google về điện thoại này giai đoạn 2018-2021 tăng 89%. Trong khi đó, Counterpoint Research từng dự báo doanh số điện thoại cơ bản có thể đạt một tỷ máy trong năm 2021, tăng 2,5 lần so với mức 400 triệu năm 2019, nhưng đến nay hãng nghiên cứu này chưa công bố số liệu mới.
"Điện thoại cơ bản xuất hiện trở lại theo phong cách thời trang, hoài cổ và thu hút. Đối với nhiều người, điện thoại này là thiết bị đầu tiên, do đó họ muốn tìm về kỷ niệm ngay cả khi có smartphone", Ernest Doku, chuyên gia về điện thoại di động của website so sánh giá Uswitch, nhận xét.
Doku lấy ví dụ, chiếc Nokia 3310 được làm mới và ra mắt năm 2017 đã khiến nhiều người thấy tò mò, hoài niệm và muốn sở hữu trở lại. Thực tế, sản phẩm đạt doanh số khủng sau thời gian ngắn ra mắt. Ông cũng nói thêm, các mẫu "cục gạch" tương tự dù không thể so sánh được với iPhone hay Android về tính năng hoặc hiệu suất, nhưng vượt trội về thời lượng pin, không gây phiền hà và ít bị nguy cơ tấn công mạng.
Nắm bắt nhu cầu của một phần người dùng thích sự hoài niệm cũng như không muốn bị smartphone gây mất tập trung, một số nhà sản xuất đã cho ra những sản phẩm với tính năng đặc thù. Chẳng hạn, công ty Light Phone ở New York trình làng điện thoại giá 99 USD cho phép người dùng nghe nhạc và podcast kết nối tai nghe qua Bluetooth, nhưng cam kết "không bao giờ có mạng xã hội, tin tức, email, trình duyệt Internet hoặc bất kỳ nguồn cấp dữ liệu vô hạn gây lo lắng nào khác".
Mẫu điện thoại hỗ trợ nghe gọi, nghe nhạc của Light Phone. Ảnh: Light Phone
Kaiwei Tang, người đồng sáng lập Light Phone, cho biết điện thoại ban đầu chỉ nhắm tới người dùng muốn tạm xa smartphone một vài tuần. Nhưng giờ, không ít người đã bỏ thiết bị chính để dùng điện thoại của hãng, đa phần ở độ tuổi 25-35. Đây là những người muốn một thiết bị ít gây phiền phức, chỉ nhận thông tin liên lạc cơ bản hoặc không muốn bị hacker tấn công, theo dõi.
Giáo sư Sandra Wachter, chuyên gia công nghệ và nhà nghiên cứu AI cấp cao tại Đại học Oxford, cho rằng một số người dùng chuyển sang điện thoại "cục gạch" khi đã bắt đầu cảm thấy sợ smartphone.
"Ngày nay, nghe gọi hay gửi tin nhắn gần như chỉ là tính năng phụ. Smartphone giờ là trung tâm giải trí, nguồn tin tức, hệ thống định vị, nhật ký, từ điển và cả ví tiền", bà Wachter nhận xét. "Smartphone luôn tạo sự thu hút với các thông báo, tin tức nóng hổi, nhưng nó liên tục làm gián đoạn các công việc khác. Điều này có thể khiến người dùng chúng luôn căng thẳng, thậm chí có thể bị kích động".
Cũng theo bà Wachter, trước những tác động không có lợi từ smartphone, người dùng sẽ tìm kiếm các công nghệ đơn giản hơn để cân bằng tâm lý. Tuy vậy, bà cho rằng việc từ bỏ điện thoại thông minh cũng sẽ theo "cảm xúc", tức đến một lúc nào đó, họ sẽ dùng smartphone trở lại.
West cho biết lựa chọn dùng điện thoại "cục gạch" của cô cũng bị hoài nghi. "Mọi người nghĩ đó chỉ là thiết bị tạm thời. Họ cũng hỏi tôi những câu đại loại như: Khi nào em mua smartphone mới?, hay Em có dùng smartphone trong tuần này không?", West cho hay.
Bảo Lâm (theo BBC)