Kei-car là một phân khúc thú vị trong cả ngành công nghiệp ôtô, do chính phủ Nhật đề xuất vào năm 1949 và gồm những mẫu xe nhỏ gọn, động cơ khiêm tốn, ngoại hình khác biệt. Về cơ bản, động cơ xe tối đa khoảng 660 phân khối, chiều dài xe tối đa 3.400 mm, rộng đến 1.480 mm và cao chỉ đến 2.000 mm. Mua kei-car, khách hàng Nhật tiết kiệm rất nhiều tiền thuế và được hưởng các đặc quyền về bảo hiểm.
Trong lịch sử phát triển, các hãng xe Nhật đã sản xuất rất nhiều mẫu kei-car khác nhau, với một số để lại những dấu ấn đặc biệt. Không chỉ mang kiểu dáng hình hộp đặc trưng, vốn tối ưu khả năng chở đồ và di chuyển ở những con đường nhỏ các vùng quê Nhật Bản, những mẫu xe dưới đây cũng được coi là kei-car, nhưng phục vụ nhiều mục đích khác.
Honda S660
Honda S660 tại một sự kiện chạy thử cho khách hàng Malaysia ở thành phố Gotemba, gần núi Phú Sĩ, Nhật Bản, đầu năm 2021. Ảnh: WapCar
S660 là mẫu xe thành công ngoài mong đợi của Honda ngay tại thị trường quê nhà. Mẫu xe thể thao cỡ nhỏ dài 3.395 mm, rộng 1.475 mm, cao 1.180 mm và trọng lượng 830 kg. Từ dáng vẻ bên ngoài tới không gian nội thất đều nhỏ nhắn, đậm chất một chiếc minicar.
Thiết kế đơn giản nhưng toát lên vẻ thể thao khi vay mượn đường nét đàn anh NSX từ hốc hút gió trước, khe gió bên sườn và la-zăng hợp kim 5 chấu khỏe khoắn. Tuy nhiên, S660 cũng không có những nét đặc biệt trong tạo hình như những mẫu xe thể thao cỡ lớn khác, bởi lẽ Honda hướng tới một chiếc xe "thể thao trong thực dụng".
Cung cấp sức mạnh cho xe là động cơ đặt phía sau, 3 xi-lanh tăng áp dung tích 660 phân khối (nguồn gốc cái tên S660), công suất tối đa 64 mã lực, mô-men xoắn cực đại 104 Nm. Hệ dẫn động bánh sau, tùy chọn hộp số CVT hoặc số sàn 6 cấp.
Ra mắt vào 2015, khoảng 8.600 chiếc S660 bán ra trong năm đầu tiên và năm tiếp theo là hơn 10.000 xe. Đến khi Honda quyết định dừng sản xuất trong 2022, tổng cộng hơn 30.000 chiếc S660 đến tay khách hàng. Hãng không có kế hoạch cho một mẫu xe thay thế.
Autozam AZ-1
Ảnh: Road & Track
Autozam AZ-1 là mẫu xe hàng hiếm trong dòng kei-car, thuộc thương hiệu con của Mazda, với nền tảng từ Suzuki. Tổng cộng chỉ 4.392 chiếc được sản xuất trong khoảng thời gian 1992-1994.
Mẫu xe thể thao cỡ nhỏ thậm chí được ví như đang mơ thành một chiếc Ferrari, với động cơ đặt giữa, kiểu cửa cánh chim. Động cơ 657 phân khối DOHC I3, 12 van, turbo, công suất 63 mã lực tại vòng tua 6.500 vòng/phút và mô-men xoắn 85 Nm tại 4.000 vòng/phút.
Hiện Autozam AZ-1 vẫn được giới sưu tập xe mua đi bán lại với mức giá dao động 12.000-20.000 USD.
Daihatsu Copen
Ảnh: TTTNIS
Copen, mẫu mui trần 2 chỗ từng ra mắt lần đầu dưới dạng concept tại Tokyo Motor Show 2013, sử dụng kết cấu mới kiểu bộ xương có tên D-Frame. Ngoài ra, hãng xe Nhật gọi kết cấu ngoại và nội thất có thể thay thế được là Dress-Formation. Nhờ đó, khách hàng hoàn toàn có thể thay đổi ngoại hình chiếc xe bằng cách tự tháo và lắp các tấm ốp thân xe sau khi đã mang về nhà.
Điều gây ấn tượng với khách hàng mà Daihatsu nhấn mạnh ở Copen là vật liệu nhựa thông được sử dụng để chế tạo các tấm ốp thân xe và thậm chí là bình xăng. Nhờ thế, trọng lượng xe chỉ ở mức 850 kg. Phần ốp thân gồm 13 miếng ốp riêng biệt như nắp ca-pô, nắp cốp, chắn bùn, ba-đờ-sốc hay nắp bình xăng. Trong khi đó, nội thất có thể được khách hàng tự tay thay đổi ở các chi tiết trên ghế xe hay bảng điều khiển hệ thống audio.
Suzuki Cappuccino
Một chiếc Suzuki Cappuccino 1994. Ảnh: Old News Club
Giấc mơ về một hình ảnh thể thao với Suzuki bắt đầu năm 1987 và sau hai năm, mẫu xe trong dự án đặc biệt này xuất hiện lần đầu tại Triển lãm ôtô Tokyo. Ban đầu, hãng chỉ định làm Cappuccino cho riêng thị trường Nhật, đáp ứng các tiêu chuẩn của dòng kei-car, và bắt đầu sản xuất tháng 10/1991.
Cũng trong năm 1991, Suzuki Anh thảo luận với tập đoàn Nhật về việc ra mắt xe ở Anh. Và sau 18 tháng thỏa thuận cũng như hợp tác kỹ thuật giữa hai bên, Cappuccino được phép bán tại Anh trước khi được phân phố ở nhiều thị trường khác tại châu Âu như Đức, Pháp, Hà Lan và Thụy Điển. Xe dừng sản xuất năm 1998.
Subaru 360
Subaru 260 đời 1966 tại Việt Nam. Ảnh:
Subaru 360 là mẫu xe đầu tiên của Subaru, ra mắt năm 1958. Khi đó, doanh nghiệp tiền thân là nhà sản xuất máy bay Fuji Heavy Industries (FHI). Sản phẩm được đón nhận nhờ sự ổn định và cảm giác lái tốt. Xe được sản xuất trong những năm 1958-1971và tổng cộng 392.000 xe xuất xưởng.
Phần nóc xe bằng sợi thủy tinh trọng lượng nhẹ, cùng động cơ cỡ nhỏ lắp phía sau, xe chỉ nặng 408 kg. Hộp số cũng đặc biệt: số sàn 3 cấp. Ngoại hình của Subaru 360 được ví như một chiếc Volkswagen Beetle phiên bản Nhật.
Daihatsu Hijet
Ảnh: Daihaisu
Daihatsu Hijet là một trong những chiếc kei-truck thành công nhất mọi thời đại. Xe được sản xuất từ năm 1960 và đến 1980, khoảng hai triệu xe đã xuất xưởng. Đến hết tháng 11/2020, tổng cộng khoảng 7,4 triệu chiếc Hijet được bán tại Nhật.
Đến nay, Hijet vẫn được sản xuất và đang ở thế hệ thứ 11 (từ 2021). Động cơ I3 dung tích 658 phân khối, hộp số sàn 5 cấp hoặc CVT.
Honda Beat
Ảnh: Survivor-cars
Honda Beat là một mẫu roadster hai chỗ dẫn động cầu sau được sản xuất trong khoảng thời gian 5/1991-2/1996. Beat cũng là xe cuối cùng có sự chấp thuận của Soichiro Honda - nhà sáng lập hãng Honda - trước khi ông mất vào tháng 8/1991.
Tổng cộng khoảng 33.600 chiếc Beat được sản xuất, và phần lớn xuất xưởng ngay trong năm đầu tiên, sau đó cả sản lượng và doanh số đều giảm nhanh trước khi dừng lại.
Suzuki Jimny
Ảnh: Autocar India
Là chiếc xe off-road tí hon nổi tiếng toàn cầu, Jimny được sản xuất từ năm 1970 cho đến ngày nay. Tính đến hết tháng 9/2018, doanh số cộng dồn của Jimny là 2,85 triệu chiếc.
Lịch sử mẫu xe dẫn động 4 bánh của Suzuki bắt đầu vào nửa cuối những năm 1960, khi hãng mua một chiếc xe địa hình Steyr-Puch Haflinger của Áo để nghiên cứu ý tưởng sản xuất một chiếc off-road thuộc phân khúc kei-car. Chiếc xe đầu tiên ra mắt năm 1970 với động cơ 2 xi-lanh, 359 phân khối, 2 thì, làm mát bằng gió. Phiên bản động cơ làm mát bằng chất lỏng ra mắt 1972. Đến 1975, xe sử dụng động cơ lớn hơn, loại 3 xi-lanh thẳng hàng, 539 phân khối, 2 thì.
Jimny hiện hành thuộc thế hệ thứ 4 (từ 2018), sử dụng động cơ I3 dung tích 658 phân khối, hoặc I4 dung tích 1.462 phân khối, hộp số sàn 5 cấp hoặc tự động 4 cấp.
Nissan Sakura
Ảnh: Web Cartop
Ra mắt trong 2022, Nissan Sakura là chiếc kei-car thuần điện đầu tiên, hiện có doanh số gần 21.900 xe. Kết quả này kém rất xa so với quán quân bán chạy của dòng kei-car, nhưng lại là dấu mốc ấn tượng đối với một sản phẩm lần đầu gia nhập thị trường.
Sakura được đồng phát triển giữa Mitsubishi và Nissan nhờ liên minh đã có từ lâu. Phiên bản của Mitsubishi là mẫu eK X EV, hay còn được coi là tiểu Outlander chạy điện.
Mỹ Anh (theo Top Speed)