Những lưu ý khi chọn thuốc ho cho người lớn tuổi

Trả lời:

Theo mô tả của bạn, bệnh nhân ho do nhiễm trùng hô hấp trong bệnh cảnh cảm lạnh hay cảm cúm, do đó bạn không nên tùy tiện dùng kháng sinh. Ho thông thường tự khỏi sau 5-7 ngày mà không cần dùng kháng sinh, chỉ cần điều trị triệu chứng giảm sốt, giảm ho nếu ho quá nhiều và cần nghỉ ngơi, giữ ấm. Nếu uống kháng sinh ngay khi có những dấu hiệu của nhiễm trùng hô hấp, sốt virus thì bệnh càng kéo dài thêm. Vì khi bị bệnh, cơ thể đã mệt mỏi, dùng kháng sinh càng làm bệnh nhân chán ăn, thêm mệt, nhất là đối với cơ thể người già và trẻ em.

Nếu ho quá nhiều, ảnh hưởng đến sinh hoạt, bạn có thể cho mẹ uống những thuốc ho có chiết xuất từ thiên nhiên để tránh ảnh hưởng đến cơ thể ví dụ như các loại thảo dược: tần, gừng, tràm, bạc hà, tía tô, khuynh diệp... Các loại thuốc từ thiên nhiên đang được ưa chuộng rộng rãi bởi công dụng và sự lành tính. Bạn có thể tham khảo thêm các bài thuốc trị ho để sắc cho mẹ uống. Khi không có thời gian, bạn có thể dùng các loại thuốc có chiết xuất từ các loại thảo dược trên để sử dụng. Tuy nhiên nếu ho kéo dài, ho kèm đờm vàng, đục, xanh…, lúc đó bệnh nhân nên đến bác sĩ để được kê toa thuốc uống.

Từ tuổi 60 trở đi, sức đề kháng suy giảm, cơ thể sẽ mắc một số bệnh cấp hoặc mãn tính. Một người có thể chồng chéo lên 4-5 bệnh. Vì vậy các loại thuốc bạn chọn cho người cao tuổi không nên có các thành phần:

- Thuốc an thần, gây ngủ: gồm phenothiazin, butyrophenon, benzamid, các benzodiazepin. 

- Thuốc ngủ: các loại barbituric, dẫn chất benzodiazepin, các kháng histamin H1... gây rối loạn chuyển hóa pozphyrin, suy hô hấp, suy gan, gây thiếu máu, đau khớp, nhuyễn xương, rối loạn tâm thần, mất điều hòa động tác, lú lẫn, té ngã. Các kháng histamin H1 loại làm dịu, gây ngủ, kháng tiết cholin gây bí tiểu, lú lẫn, táo bón, phì đại tuyến tiền liệt... chỉ nên dùng khi thật cần thiết và phải được thầy thuốc chỉ định theo dõi.

- Thuốc kháng histamin H2: như cimetidin, ranitidin... gây lú lẫn, té ngã gây thương tích, liệt dục khó hồi phục...

- Thuốc kháng tiết cholin: các thuốc benzatropin, biperiden, procyclidin, tropatepin... gây bí tiểu, táo bón, lú lẫn.

- Các thuốc chống viêm, hạ sốt, giảm đau không steroid (NAIDS): kích ứng tiêu hóa có thể gây xuất huyết, ảnh hưởng chức năng gan, thận, máu, dị ứng da có khi nghiêm trọng, chóng mặt, choáng váng (dễ gây ngã), nhìn mờ, rối loạn thần kinh, mất ngủ...

Bạn không nên dùng các thuốc trên cho người già, nếu thật cần thiết khi dùng phải cẩn thận, tránh làm tăng tốc độ lão hóa, cần cân nhắc cẩn thận giữa tác dụng không mong muốn và hiệu quả chữa bệnh ở người cao tuổi.

Bác sĩ Âu Thanh Tùng
Trưởng phân khoa Hô hấp Bệnh viện Đại học Y Dược