Những lần ngược dòng lửa cứu người của thượng úy cảnh sát say nghề

"Cả gia đình còn trong đó các chú cứu hỏa ơi", người dân hô hoán khi thấy Quân và các đồng đội có mặt tại căn nhà 6 tầng ở ngõ 378 Phúc Tân, phường Phúc Tân, quận Hoàn Kiếm, hơn 2h sáng 18/7/2022. Con ngõ nhỏ tối om, nháo nhác người bê nước, cầm bình cứu hỏa mini cố gắng dập lửa nhưng bất lực.

Cửa cuốn của căn nhà - lối thoát nạn duy nhất, đang đóng sập, khóa trong. Quân dùng kìm cộng lực cắt sắt rồi cùng hai đồng đội hiệp lực kéo cửa lên. Lửa phụt ra ngoài, buộc các chiến sĩ phải lùi vài bước.

Tầng một căn nhà đỏ rực. Nhiều xe máy, xe điện, đồ gỗ, nhựa... quện vào nhau cùng cháy. Lửa đã bén theo lan can cầu thang gỗ lan lên các tầng trên - nơi cả gia đình nạn nhân đang mắc kẹt. Quân và 3 đồng đội hối hả đeo bình dưỡng khí, cầm dây, đèn pin, mở đường vào. Vòng ngoài, các cảnh sát PCCC cũng nỗ lực phun nước hỗ hợ.

"Cẩn thận không sập, đi chậm thôi, lan can cầu thang cháy hết rồi", Quân vừa dò từng bước, vừa dặn đồng đội bám sát phía sau. Lên đến tầng 3, ánh đèn pin loang loáng quét qua 3 gương mặt lem luốc mếu máo đang nép vào nhau, thở hổn hển. Ra hiệu trấn an nạn nhân, Quân và đồng đội hối hả cõng họ men theo cầu thang xuống tầng một. Lửa đã được dập tắt.

Quân lội ngược lại các tầng đang ngùn ngụt, đặc quánh khói đen để tìm người còn mắc kẹt. Tới tầng tum, anh thấy chủ nhà đang nằm dưới sàn, còn cử động. "Chú ổn không?", Quân hét lớn, vội móc tàn cháy, dị vật trong cổ họng để khai thông đường thở cho nạn nhân. Người đàn ông khẽ giơ tay.

Anh tháo mặt nạ phòng độc và bộ khí thở đang đeo, nhường cho chủ nhà "được hít khí sạch". Nhờ đồng đội đỡ nạn nhân lên lưng, Quân cõng ông men từng bước xuống dưới. Khi chủ nhà được đội ngũ y tế tiếp nhận, Quân gần như kiệt sức.

Cả đội về đến đơn vị khi đồng hồ điểm 3h, song theo quy định họ phải chuẩn bị phương tiện, phơi vòi chữa cháy, bơm nước vào xe, nạp bình khí thở. Tất cả phải luôn trong trạng thái sẵn sàng để đối phó với đám cháy tiếp theo, có thể xảy ra ngay lập tức.

Từ nhỏ, Quân luôn mơ ước được mặc trên người bộ quần áo cảnh sát, thần tượng hình ảnh chiến sĩ cứu hỏa cõng người thoát biển lửa. Khi học cấp ba, Quân nói với bố "nhận bằng tốt nghiệp là con tình nguyện nhập ngũ công an nhân dân".

Những ngày đầu xa nhà, Quân từng "ngợp" trước khắc nghiệt trên thao trường Trung tâm huấn luyện và bồi dưỡng nghiệp vụ Công an thành phố Hà Nội. Cuối cùng, sau nhiều lăn lộn dưới cái nắng như đổ lửa, tập luyện võ thuật, kỹ thuật nghiệp vụ, anh cũng vượt qua.

Sau hai năm làm nhiệm vụ tại Phòng cảnh sát PCCC, cứu nạn cứu hộ khu vực Hoàn Kiếm, Hai Bà Trưng (Sở Cảnh sát PCCC Hà Nội cũ), Quân được đơn vị cử đi học Trung cấp Cảnh sát PCCC.

Mỗi đội đi cứu hỏa sẽ chia thành hai nhóm, tổ trinh sát làm nhiệm vụ cứu nạn, cứu hộ, tìm người bị nạn, tìm điểm gốc của đám cháy. Tổ chữa cháy sẽ dùng vòi chữa cháy, phun nước làm mát cho tổ trinh sát. Quân là lính cứu nạn, cứu hộ nên thường được phân công ở nhóm trinh sát, song tùy tình hình thực tế cũng có thể chữa cháy khi chỉ huy giao phó.

14 năm công tác ở đội PCCC và cứu nạn, cứu hộ, thượng úy Quân không nhớ đã tham gia bao nhiêu vụ cứu hỏa, giải cứu bao nhiêu nạn nhân và chứng kiến bao nhiêu người thiệt mạng. Đơn vị nơi thượng úy 32 tuổi công tác đã trải qua nhiều lần sáp nhập, đổi tên, hiện giờ là tổ địa bàn PCCC và cứu nạn cứu hộ Hoàn Kiếm, thuộc Phòng PC07 Công an Hà Nội.

Hoàn Kiếm, Hai Bà Trưng và các khu vực lân cận có mật độ dân số cao, tập trung nhiều nhà tập thể cũ, ban công biến thành "chuồng cọp" nên việc chữa cháy hay cứu hộ cứu nạn đều gặp khó. Trụ sở đơn vị của Quân nằm ở mặt phố Trần Quang Khải, ba xe chữa cháy lúc nào cũng đầy nước, nhận lệnh là lên đường trong vòng 90 giây.

 

 

Những lần ngược dòng lửa cứu người của chiến sĩ phòng cháy say nghề

Tham gia chữa cháy hàng trăm vụ hỏa hoạn, Quân được đánh giá là đều làm tròn vai, chưa nhiệm vụ nào thất bại. Nhưng điều khiến anh luôn trăn trở và cảm thấy "chưa thể chấp nhận" là đối mặt với các nạn nhân thiệt mạng. Ưu tiên số một khi đến hiện trường với Quân là đảm bảo an toàn tính mạng cho người dân, sau đó cứu vãn để hạn chế tối đa thiệt hại về tài sản.

Đến giờ, Quân vẫn ám ảnh với vụ cháy ở hồi tháng 6/2024 trên phố Định Công Hạ, quận Hoàng Mai, Hà Nội, khiến 4 người tử vong. Đến hiện trường sau lệnh chi viện từ trung tâm chỉ huy, anh thấy căn nhà 6 tầng bị quây kín bởi lồng sắt, tầng một và 2 chất đầy các thùng sơn, vật liệu điện và bị hết lối thoát nạn.

Nhiệm vụ của Quân là triển khai đội hình tiếp nước, dập lửa trên tầng 4 và 5, hỗ trợ đồng đội tiếp cận nạn nhân. "Đám cháy lớn lắm, lửa cùng các cột khói đen kịt bốc lên cuồn cuộn. Đèn pin soi vào trong cũng không thể nhìn rõ. Khi đó trinh sát đến trước báo ra là các nạn nhân đã tử vong, nên phải khống chế cháy nhanh nhất có thể và đưa thi thể ra ngoài", anh kể.

Khi lửa cơ bản được dập nhưng hơi nóng vẫn rất mạnh, Quân hai lần vào rồi lại phải ra vì quá nóng, song vẫn không bỏ cuộc. Ở lần thứ ba, lên đến cầu thang bộ tầng 5, anh lặng người khi thấy thi thể bé trai hai tuổi đang nằm một góc, mặc bỉm và một chiếc áo cộc, hở rốn. "Sau một hồi trấn tĩnh, miệng thầm nói 'cầu mong cháu siêu thoát nơi vĩnh hằng' tôi ôm chặt bé vào người đưa ra ngoài giao cho đội ngũ y tế", anh kể về nỗi đau, trăn trở của "nghề".

Không chỉ tham gia chữa cháy, Quân còn có nhiệm vụ nữa là tìm kiếm, cứu người bị nạn trong các vụ đuối nước, tự tử. Anh cũng không ít lần hỗ trợ các đơn vị khác vào điểm ngập lụt để khắc phục sự cố, hút bùn, cưa cắt cây.

Ngày 11/3, Quân cùng 9 người được tuyên dương "Gương mặt trẻ Công an thủ đô xuất sắc, tiêu biểu năm 2024". Anh cũng nhiều lần nhận được giấy khen, hai lần nhận bằng khen của Thủ tướng, một lần nhận huy hiệu tuổi trẻ dũng cảm do Trung ương đoàn trao tặng.

Một bằng khen của Thủ tướng anh nhận năm 2024 do thành tích cứu ba người thoát nạn trong vụ cháy ở ngõ Quỳnh, phường Quỳnh Lôi, quận Hai Bà Trưng. Hôm đó, nhận tin báo cháy căn nhà 3 tầng 1 tum, Trung tâm thông tin chỉ huy Công an Hà Nội điều 4 ôtô chữa cháy, cùng 30 chiến sĩ của Công an quận Hai Bà Trưng và Hoàn Kiếm tới hiện trường.

Trong 4 người mắc kẹt lúc đó có cháu bé 6 tháng tuổi. Khi cảnh sát đến nơi, tầng một đỏ rực lửa, các nạn nhân đang ở lồng sắt chuồng cọp ngoài ban công tầng 2 và 3. Quân liền đề xuất chỉ huy chưa vội mở cửa tầng một, bởi nếu mở cửa để chữa cháy thì nguồn nhiệt và khói độc sẽ thổi mạnh lên các tầng, gây nguy hiểm đến tính mạng người mắc kẹt.

Anh đứng ở vị trí cầm lăng, phun nước làm mát lên chỗ có nạn nhân. Vài phút sau, anh triển khai thang leo lên tầng 2, cắt sắt chui qua chuồng cọp để lên tầng 3. Nhờ sự hỗ trợ của các đồng đội, Quân đã thành công đưa 3 người thoát nạn theo thang dây xuống đất.

Với Quân, mỗi lần cùng đồng đội vào cuộc chiến với ngọn lửa là một lần đối diện với sự sống và cái chết. Nhưng cứ mỗi nạn nhân được thoát nạn, là phần thưởng lớn lao nhất mà các anh có thể nhận được.

"Anh em thường đùa với nhau là 'chỉ mong bị thất nghiệp' bởi chẳng bao giờ muốn chứng kiến các vụ hỏa hoạn để lại nhiều thương tâm, mất mát cho người dân", Quân nói.

Phạm Dự