Trong đó, riêng dự án Thành phố giáo dục quốc tế (IEC Quảng Ngãi) và dự án Công viên cây xanh kết hợp một số dịch vụ văn hóa thể thao đa năng phường Trần Phú khiến 4 lãnh đạo ba sở bị kỷ luật gồm: ông Nguyễn Phong (Giám đốc Sở Xây dựng); ông Đỗ Minh Hải (Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường), Phí Quang Hiển (Phó giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường); và Nguyễn Đăng Lộc (Phó giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư) bị khiển trách.
Cổng vào Thành phố giáo dục quốc tế Quảng Ngãi, hôm 15/8. Ảnh: Phạm Linh
Các dự án trên được thực hiện trong bối cảnh tỉnh đang thiếu công viên nghiêm trọng. Theo Sở Xây dựng Quảng Ngãi, diện tích cây xanh công viên đầu tư mới tại các đô thị chỉ đạt 30-40% quy hoạch được phê duyệt. Riêng tại TP Quảng Ngãi, diện tích công viên đã đầu tư chỉ 273 ha, so với quy hoạch là 900 ha.
Theo hồ sơ, tháng 9/2017, UBND Quảng Ngãi chỉ đạo các sở, ngành và TP Quảng Ngãi "hỗ trợ, tạo điều kiện" cho Công ty cổ phần đầu tư phát triển Nguyễn Hoàng thực hiện dự án Thành phố Giáo dục Quốc tế ở phường Nghĩa Lộ với diện tích hơn 9 ha, tổng mức đầu tư hơn 1.000 tỷ đồng.
Lãnh đạo tỉnh Quảng Ngãi nhìn nhận, dự án này có tác động tích cực đến kinh tế xã hội của tỉnh, tạo môi trường giáo dục tiên tiến, tạo việc làm cho người lao động.
Vị trí của dự án được xem là "khu đất vàng", bên đô thị Ngọc Bảo Viên. Nằm ở giữa các khu vực tập trung đông dân cư và các trục đường lớn, một phần khu đất đã được quy hoạch làm công viên, được kỳ vọng là "lá phổ xanh" ở phía Nam thành phố. UBND Quảng Ngãi khi đó đã chi cho Công ty QISC (thuộc UBND tỉnh) khoảng 15 tỷ đồng từ ngân sách để xây dựng hạ tầng cho công viên.
Vì thế, chính quyền Quảng Ngãi phải chỉ đạo các sở ngành tham mưu, điều chỉnh quy hoạch xây dựng của Phân khu đô thị trung tâm thành phố Quảng Ngãi, chuyển đất công viên cây xanh sang đất giáo dục đào tạo, thống nhất bổ sung dự án vào quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất TP Quảng Ngãi và quy hoạch sử dụng đất dành cho các lĩnh vực xã hội hóa giai đoạn 2013-2020.
Đầu 2018, Quảng Ngãi thu hồi 9 ha đất, rồi quyết định chuyển mục đích sử dụng đất từ đất phi nông nghiệp được nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất sang đất phi nông nghiệp được nhà nước cho thuê đất để thực hiện dự án IEC Quảng Ngãi với thời hạn thuê 49 năm.
Sau đó, Sở Xây dựng cấp các giấy phép cho chủ đầu tư xây dựng các hạng mục trong dự án, khánh thành vào giữa 2019. Hiện doanh nghiệp được hưởng nhiều ưu đãi như miễn tiền thuê đất trong thời gian hoạt động của dự án; hưởng thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp 10% đối với phần thu nhập từ hoạt động xã hội hóa; miễn 4 năm và giảm 50% số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp trong 9 năm tiếp theo đối với thu nhập từ thực hiện dự án.
Theo kết luận của Tỉnh ủy Quảng Ngãi, Chủ tịch UBND TP Quảng Ngãi đã đề nghị không lập hồ sơ trình UBND tỉnh điều chỉnh quy hoạch cục bộ từ đất công viên - cây xanh sang đất giáo dục đào tạo. Ông Nguyễn Phong, Giám đốc Sở Xây dựng đã tham mưu Chủ tịch UBND tỉnh thống nhất với đề nghị này. Đồng thời, ông tham mưu Chủ tịch UBND tỉnh cho phép UBND TP Quảng Ngãi cập nhật nội dung điều chỉnh quy hoạch đã được UBND tỉnh thống nhất vào đồ án quy hoạch, vi phạm Luật Xây dựng.
Các ông Đỗ Minh Hải, Phí Quang Hiển (Giám đốc và Phó giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường), Nguyễn Đăng Lộc (Phó giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư) tham mưu tỉnh quyết định chủ trương đầu tư dự án, quyết định thu hồi đất, giao đất... vi phạm Luật đầu tư, Luật xây dựng, Luật đất đai.
Mặt tiền của Công viên cây xanh kết hợp một số dịch vụ văn hóa thể thao đa năng phường Trần Phú là quán cà phê Hương Việt, hôm 15/8. Ảnh: Phạm Linh
Còn dự án Công viên cây xanh kết hợp một số dịch vụ văn hóa thể thao đa năng phường Trần Phú được UBND tỉnh Quảng Ngãi cấp chủ trương đầu tư cho Công ty Tiến Hưng từ giữa 2017 với diện tích 4.500 m2, tổng vốn 14 tỷ đồng, thời gian hoạt động 49 năm.
Các hạng mục được nêu trong mục tiêu của dự án gồm: khu vui chơi trẻ em công nghệ cao và thể dục thể hình; phòng trưng bày và khu thể dục thẩm mỹ; dịch vụ giải khát; khu giao lưu văn hóa và sinh hoạt cộng đồng. Nhưng khi khánh thành, quán cà phê Hương Việt thành mặt tiền của dự án công viên khiến nhiều người dân, cán bộ về hưu bức xúc.
Theo kết luận của thanh tra tỉnh Quảng Ngãi, chủ đầu tư có xây dựng vượt quá diện tích được Sở Xây dựng cấp phép và đã bị xử phạt hành chính.
Còn theo Tỉnh ủy Quảng Ngãi, Sở Tài nguyên và Môi trường đã tham mưu, thừa ủy quyền Chủ tịch UBND tỉnh cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Công ty Tiến Hưng, trong đó có hơn 900 m2 trong tổng số 4.500 m2 sử dụng vào mục đích thương mại, dịch vụ (quán cà phê) là không đúng với mục tiêu dự án, vi phạm các quy định về đầu tư, xây dựng, đất đai.
Việc tham mưu cho lãnh đạo tỉnh cấp phép dự án không đúng quy hoạch dẫn đến vi phạm pháp luật đất đai, môi trường. Việc tham mưu Chủ tịch UBND tỉnh ban hành công văn thống nhất bổ sung dự án vào quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch sử dụng đất dành cho các lĩnh vực xã hội hóa tỉnh Quảng Ngãi, giai đoạn 2013-2020 cũng vi phạm Luật đất đai.
Liên quan đến hai dự án trên đất công viên, tại cuộc họp báo của UBND Quảng Ngãi hồi tháng 7, ông Đỗ Minh Hải, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường cho rằng, hai dự án có một phần diện tích là đất công viên, đã được UBND tỉnh điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất và bổ sung vào quy hoạch sử dụng đất dành cho lĩnh vực xã hội hóa trước khi thực hiện thủ tục chuyển đổi quyền sử dụng đất.
Lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường cho rằng, hai dự án đều đáp ứng theo Danh mục loại hình, tiêu chí, quy mô, tiêu chuẩn tại Quyết định 693 năm 2013 của Thủ tướng, và quyết định của UBND Quảng Ngãi về ưu đãi, hỗ trợ và thu hút đầu tư với lĩnh vực xã hội hóa.
Ngoài hai dự án trên, bốn lãnh đạo ở các Sở Tài nguyên và Môi trường, Xây dựng, Kế hoạch và Đầu tư Quảng Ngãi cũng cùng vi phạm trong tham mưu dự án Khu sinh thái, nghỉ dưỡng tắm bùn suối nước nóng Nghĩa Thuận, để chủ đầu tư khởi công, hoạt động khi chưa đủ thủ tục. Ngoài ra, dự án được đầu tư khi chưa có nghị quyết HĐND cho phép chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, vi phạm Luật Đất đai, Môi trường.
Riêng Giám đốc Sở Xây dựng chịu trách nhiệm tham mưu, đề xuất về tuyến đường nối vào khu du lịch này trái quy định. Chiều dài toàn tuyến chỉ 1,4 km nhưng tổng đầu tư đến 70 tỷ đồng.
Với dự án đập dâng hạ lưu sông Trà Khúc, chỉ có ông Nguyễn Đăng Lộc, Phó Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư liên quan trách nhiệm tham mưu dẫn đến bị khiển trách. Nhưng đây là dự án lớn của tỉnh, đã bị Ủy ban Kiểm tra Trung ương kết luận nhiều sai phạm về mặt thủ tục pháp lý.
Đập dâng sông Trà Khúc nhìn từ trên cao, ngày 7/8. Ảnh: Phạm Linh
Trong đó, nổi cộm nhất là việc tỉnh Quảng Ngãi chi 200 tỷ đồng từ nguồn cải cách tiền lương cho dự án, là trái với quy định Chính phủ, vì Trung ương bố trí số tiền này chỉ ưu tiên cho những dự án cấp bách, trong khi đập dâng sông Trà Khúc là dự án đầu tư trung hạn.
Ngoài các dự án trên, các lãnh đạo sở còn sai phạm trong tham mưu một số dự án khu dân cư, đô thị, du lịch, chợ, công viên khác...
Trước đó, Ủy ban kiểm tra Trung ương, Bộ Chính trị kỷ luật ông Lê Viết Chữ, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi và ông Trần Ngọc Căng, Chủ tịch UBND tỉnh. Sau đó, hàng loạt lãnh đạo sở, ngành, địa phương và cựu cán bộ Tỉnh ủy Quảng Ngãi cũng bị kỷ luật liên quan đến việc tham mưu, đề xuất, để xảy ra nhiều sai phạm trong các dự án xã hội hóa, ngân sách, cán bộ. Trong đó, Giám đốc Sở Xây dựng bị cảnh cáo, 8 người còn lại bị khiển trách.