"Bạn gái tôi giải thích do quan niệm của một số người cho rằng con gái đi chơi đêm là hư hỏng, sống buông thả và dễ bị hàng xóm dèm pha", Joe, 29 tuổi, nói.
Buổi hẹn hò đầu tiên của chàng trai người Anh với bạn gái Việt diễn ra "đầy bất ổn". Họ gặp nhau lúc 19h tại nhà hàng nhưng chưa kịp dùng bữa thì bố mẹ người yêu gọi điện nhắc về sớm. Đến 21h, gia đình cô gái tiếp tục giục giã, nói "đã đứng sẵn ở cửa, nếu không về thì đừng bao giờ về nhà nữa".
Có lần hai người đi du lịch cùng nhau nhưng suốt hành trình cô gái liên tục phải báo cáo đang đi đâu, làm gì, với phụ huynh. Chưa kể cô còn phải nói dối là đi chơi với bạn gái thân thay vì bạn trai ngoại quốc để bố mẹ không lo lắng.
"Những cô gái Việt giống như các nàng Lọ lem, luôn phải về nhà trước nửa đêm", Joe nói. Anh nhận ra, nếu hai người muốn thoải mái đi chơi, tự do làm điều mình thích, buộc phải kết hôn hoặc nhận được sự tin tưởng của gia đình.
"Nhưng hẹn hò với con gái Việt Nam cũng cho tôi những trải nghiệm rất thú vị", Joe nói. Đó là khi vào quán ăn các cô gái sẽ chủ động lau bát đũa, gắp đồ ăn cho, điều mà phụ nữ Anh không bao giờ làm với bạn trai.
Roberto, 30 tuổi, quốc tịch Mexico, lại sốc khi cô bạn gái người Hà Nội luôn từ chối thể hiện tình cảm nơi công cộng. Ngay cả việc ôm nhau cũng không được phép.
"Ở nước tôi khi yêu nhau mọi người không ngại ôm hôn nhau giữa phố nhưng bạn gái người Việt lại thích được âm thầm quan tâm và cho rằng những hành động thân mật là phản cảm", Roberto nói.
Dù ngại thể hiện tình cảm nơi đông người nhưng bạn gái của Roberto rất mạnh mẽ, sẵn sàng lên tiếng bảo vệ nếu thấy người yêu bị bắt nạt. Yêu nhau gần một năm, chàng trai người Mexico quyết định kết hôn bởi cô gái Việt cho anh cảm giác an toàn, được chăm sóc. Thậm chí anh thấy nể phục khi biết các cô vợ người Việt có thể quản lý tài chính và tiết kiệm cho gia đình rất tốt.
Trải nghiệm của Joe và Roberto dường như là nỗi niềm của những chàng trai ngoại quốc khi hẹn hò với các cô gái Việt. Tờ Medium từng liệt kê ba trải nghiệm văn hóa người nước ngoài nên biết khi hẹn hò với phụ nữ châu Á, gồm được bạn trai/ bạn gái dẫn về ra mắt gia đình, nên đề cao cảm xúc cá nhân hơn tình cảm thể xác và tránh trao đổi chủ đề nhạy cảm hoặc các hành động thân mật trong những lần gặp đầu tiên. Trong khi hẹn hò với phụ nữ phương Tây sẽ không có các trải nghiệm này.
Đặc biệt trong xã hội truyền thống xưa của người Việt, việc hẹn hò, kết hôn vô cùng quan trọng, bố mẹ nào cũng mong muốn có "dâu hiền, rể thảo" nên khâu kén chọn sẽ khắt khe hơn. Nhất là với gia đình có con gái, họ luôn hy vọng tìm cho con một người chồng có nhân cách tốt, hiếu thuận với bố mẹ hai bên, yêu thương vợ con, kinh tế vững để trở thành trụ cột gia đình.
PGS. TS Lê Quý Đức, nguyên phó Viện Văn hóa, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh nói những trái ngược về phong cách hẹn hò, thể hiện tình cảm khi yêu phụ nữ Việt Nam là điều dễ hiểu bởi mỗi quốc gia đều có phong tục tập quán khác nhau, từ lối sống cho đến suy nghĩ.
"Nhiều phụ huynh ngày nay vẫn muốn tìm hiểu kỹ về đối tượng mà con cái đang hẹn hò, yêu cầu đưa về ra mắt để nắm rõ thông tin, sau mới có thể an tâm giao phó, tất cả cũng chỉ vì lo lắng cho sự an toàn và hạnh phúc của con", chuyên gia nói.
Bà Thanh Xuân ở Hải Phòng nói rất thấp thỏm khi biết con gái đang yêu một chàng trai người Mỹ lớn hơn 10 tuổi. Người phụ nữ 60 tuổi liên tục nhắc con phải tìm hiểu nhân thân, hoàn cảnh gia đình bạn trai. Đồng ý cho con hẹn hò nhưng bà cũng quy định không đi chơi quá 23h, đi đâu làm gì cũng cần báo với bố mẹ, không được ở riêng trong phòng và phải sớm dẫn bạn trai về ra mắt.
"Không phải tôi gây khó khăn, cấm đoán con yêu đương mà đơn giản muốn con thận trọng trong việc lựa chọn bạn đời, nhất là lấy một người ngoại quốc", bà Xuân nói.
Những năm qua, số người Việt lấy vợ (chồng) ngoại quốc có xu hướng tăng liên tục. Kết quả nghiên cứu Biến đổi xu hướng kết hôn với người nước ngoài ở Việt Nam đăng trên tạp chí Nghiên cứu Gia đình và Giới số tháng 3/2022, chỉ ra trong giai đoạn 2011-2021, mỗi năm Việt Nam ghi nhận khoảng 20.000 cuộc kết hôn với người nước ngoài, đa phần là phụ nữ Việt Nam kết hôn với nam giới nước ngoài, tăng từ 83,9% lên 90,5% năm 2020. Các nước khác trong nghiên cứu như Hàn Quốc hay Nhật Bản lại xuất hiện xu hướng ngược lại.
Trải qua mối tình 10 năm và kết hôn với một cô gái người Hà Nội, Federico ở Italy cho biết điều khiến anh sốc khi hẹn hò với người Việt là văn hóa gia đình. Có lần đến nhà bạn gái chơi, anh bối rối khi cả gia đình hì hục ở dưới bếp nấu ăn còn bản thân buộc phải ngồi chơi vì là khách.
"Trong lúc đó tôi nhận hàng trăm câu hỏi dồn dập từ họ hàng của bạn gái về công việc, nơi ở, gia đình, các mối quan hệ cá nhân trước khi họ quyết định tôi có xứng đáng làm rể không", Federico nói. Dù là cuộc gặp thân mật nhưng anh vô cùng áp lực và căng thẳng.
Sau kết hôn, dù chưa quen với việc bố mẹ vợ sẽ thường bất ngờ tới thăm nhà không báo trước, tổ chức nhiều dịp kỷ niệm, tụ họp gia đình đông người hay bất đồng ngôn ngữ nhưng Federico vẫn thấy tự hào khi lấy được vợ Việt.
"Phụ nữ Việt Nam đảm đang, dịu dàng nhưng cũng mạnh mẽ lúc cần, họ vừa có thể chăm sóc gia đình vừa có thể kiếm tiền giỏi, thực sự đáng ngưỡng mộ", Federico nói.
Còn với Joe, dù chưa tiến tới hôn nhân nhưng anh đang học cách thích nghi với văn hóa Việt để thấu hiểu suy nghĩ của người yêu. Như việc mỗi lần đi chơi anh sẽ chủ động đưa đón bạn gái, chấp nhận giờ "cao su", thiết kế lịch trình đi chơi, dù điều này cũng gây nhiều khó khăn bởi không thạo đường. Hay biết bạn gái mê tín, anh nói cả hai có thể đi du lịch ở nhiều nơi nhưng tuyệt đối không đi Đà Lạt vì sợ chia tay, bởi từng nghe một số người nhắc về điều này.
"Càng tìm hiểu về văn hóa Việt, tôi sẽ càng thấu hiểu được cách hành xử của bạn gái hay gia đình của cô ấy. Chỉ khi tìm được cách dung hòa hai nền văn hóa, tình cảm mới bền chặt, dài lâu", Joe nói.
Thanh Nga - Quỳnh Nguyễn