9h sáng mỗi ngày, Na rời nhà ở phường Vĩnh Hòa, TP Nha Trang, chạy xe ra bến tàu để tới thủy cung thuộc VinWonders, sửa soạn đồ, chuẩn bị cho công việc làm "nàng tiên cá" phục vụ khán giả. Trước khi vào buổi biểu diễn, cô cùng đồng nghiệp phải khởi động kỹ, sau đó mặc áo ngực nhiều màu sắc, để lưng và bụng trần, mang một chiếc quần tạo hình đuôi cá kim tuyến, những mảnh nhựa tạo hình vẩy cá rồi xuống bể nước sâu khoảng 5 m.
Nàng tiên cá uốn lượn trong nước, luôn cười, cùng với nhiều động tác vẫy tay, hôn gió, tạo bong bóng hình trái tim để tương tác với du khách. Nhiều kỹ thuật lặn được biến tấu đa dạng, khớp với những câu chuyện cổ tích được phát qua loa, cứ thế trong một buổi diễn 10 phút. Khán giả bị cuốn vào chương trình, ai nấy đều vỗ tay tán thưởng. Một buổi biểu diễn dưới đáy thủy cung thường có hai người hóa thân thành "nàng tiên cá" và một thợ lặn hỗ trợ đề phòng sự cố.
Na, một trong những "nàng tiên cá" đời đầu, sinh ra trong gia đình làm nghề biển tại Khánh Hòa. Ngay từ nhỏ, cô đã có đam mê với bơi lội. Năm 17 tuổi, được một người chị trong xóm rủ làm công việc "tiên cá", cô bắt đầu tập luyện và gắn bó cho đến bây giờ.
Để có thể bơi, lặn thuần thục như hiện nay, những "nàng tiên cá" phải dành hàng tiếng mỗi ngày để tập luyện, bắt đầu từ kỹ thuật lấy hơi, nín thở dưới nước. Công việc được những người chị đi trước hướng dẫn, hỗ trợ tận tình nên Na dần dần thích nghi.
"Những ngày đầu lặn dưới đáy thủy cung rất thích, dù dưới nước nhiều loại cá lớn như cá mập, cá mú nhưng hầu hết đã được thuần hóa nên mình cảm thấy an tâm", Na nói.
Na cho rằng công việc lặn cũng đòi hỏi phải cẩn thận, vì độ sâu của bể có chỗ hơn 4 m, nên lúc lặn cần điều tiết hơi thở hợp lý. Khi biểu diễn, mỗi lượt bơi các cô gái phải nín thở 30-45 giây, sau đó trồi lên mặt nước lấy hơi rồi tiếp tục lặn. "Nhìn có vẻ đơn giản nhưng rất mệt", Na nói và cho biết môi trường áp suất dưới nước phức tạp, lặn không đúng kỹ thuật dễ gặp tai nạn. "Sợ nhất là lúc đang biểu diễn mà bị chuột rút", cô gái 27 tuổi nói.
Na may mắn vì từ khi vào nghề đến nay chưa gặp tai nạn nào nguy hiểm đến tính mạng. Có một thời gian khoảng 3 năm cô phải ngưng bơi để làm hướng dẫn du khách tham quan thủy cung. Nhiều ngày không xuống nước, cô cảm thấy nhớ nên chủ động xin đi biểu diễn trở lại. Bên cạnh công việc làm "nàng tiên cá", Na phải làm thêm trang điểm vào khung giờ khác để tăng thu nhập. "Nghề lặn biểu diễn này không thể làm lâu vì phụ thuộc vào yếu tố sức khỏe, rồi sẽ có lúc tôi lui về hậu trường, nhường chỗ cho những bạn trẻ khác", Na nói.
Là đồng nghiệp của Na, chị Đinh Thị Uyên Phương (28 tuổi) cho biết thời gian đầu tập luyện với nghề, bản thân thấy rất sợ vì phải đối diện với nhiều loại cá lớn. "Mỗi ngày đi làm về, kể cho gia đình về những sự cố ở thủy cung, mọi người cũng thấy lo lắng nhưng vẫn tôn trọng đam mê của tôi và không ngăn cấm, chỉ khuyên giữ an toàn cho bản thân", Phương nói.
8 năm theo công việc làm "tiên cá", đến nay Phương đã có gia đình với hai con nhỏ. Cô cũng đã nhiều lần định bỏ việc, nhất là sau khi sinh nở nhưng bản thân thích bơi nên quay trở lại. Nhiều năm trước, thủy cung tuyển rất nhiều vào tập luyện để biểu diễn, nhưng nhiều người không chịu nổi đã bỏ cuộc. Bản thân Phương thấy cá to cũng sợ nhưng dần quen.
Phương cho rằng những tai nạn nhỏ như xây xước khi vô tình chạm phải sinh vật biển trong thủy cung hay làn da xấu do ngâm lâu dưới nước... là điều khó tránh khỏi. Bốn năm trước, sau khi kết thúc một buổi biểu diễn, Phương gặp một sự cố khi trang phục đuôi cá bị mắc vào một trụ san hô lớn. Lúc này, cô đã gần hết hơi, lại đi sau cùng nên hoảng loạn. "Tôi cố gắng lấy hơi thêm 10 giây để giẫy mạnh, may mắn gỡ kịp để ngoi lên mặt nước", Phương nói và cho biết vì sợ gia đình lo lắng và bắt bỏ nghề nên đã giấu chuyện trong thời gian dài.
Thông thường mỗi ngày, các "nàng tiên cá" biểu diễn hai buổi. Khung giờ biểu diễn là 11h và 15h. Qua nhiều năm, cả Na và Phương đã chứng kiến nhiều người bỏ cuộc, có người tuy chăm chỉ tập luyện nhưng lại bơi không đẹp cũng phải nghỉ...
Theo ông Lê Quí Lượng, Trưởng bộ phận thuỷ cung, hiện những show diễn nàng tiên cá hút rất đông khách. "Tuy là công việc phụ, những "nàng tiên cá" lại dành rất nhiều tâm huyết, để lại nhiều ấn tượng tốt với du khách", ông Lượng nói.
Bùi Toàn