Cuộc đua danh hiệu La Liga hơn một thập kỷ qua chưa bao giờ căng thẳng như mùa giải 2020-2021 hiện tại. Không một giải đấu lớn nào của châu Âu lúc này lại chứng kiến cuộc cạnh tranh danh hiệu với nhiều cái tên dự phần và cách biệt điểm số ít ỏi như La Liga. Có tới bốn đội, với cách biệt điểm số lớn nhất chỉ là sáu điểm, vẫn đang so kè nhau, khi cuộc đua còn bốn vòng.
Kể từ khi một trận thắng được tính ba điểm - năm 1995 tới nay, chỉ năm 2007 La Liga mới chứng kiến sự chênh lệch điểm số giữa đội dẫn đầu và đội xếp thứ tư mỏng manh như năm 2021. Càng gay cấn hơn khi ở vòng 35 cuối tuần này, cả bốn cái tên dẫn đầu là Atletico Madrid, Real Madrid, Barcelona và Sevilla sẽ chạm trán trực tiếp. Tối qua, Barca hoà Atletico, trước khi Real tiếp Sevilla. Đó đúng là một sự sắp đặt của định mệnh.
Khoảng cách ngắn ngủi về điểm số của bốn đội tính đến trước cuối tuần này.
Những mùa gần đây, cuộc đua vô địch dần cân bằng và sít sao hơn trong cuộc đua vô địch. Barca và Real vẫn luôn là hai gã khổng lồ thống trị bóng đá Tây Ban Nha, nhưng những Atletico hay Sevilla luôn nỗ lực để ít nhất cũng cuộc chơi này trở nên sôi nổi hơn.
Khi mùa giải 2011-2012 kết thúc, bấy giờ cách biệt giữa đội vô địch và đội xếp thứ tư lên tới 42 điểm. Nhưng càng theo thời gian, khoảng cách giữa đội về đích trước tiên và đội xếp thứ tư càng được thu hẹp. Điều đáng nói, trong 10 mùa đã qua, đội đăng quang La Liga cũng dần giành ít điểm số hơn. Từ cột mốc 100 điểm vào các mùa 2011-2012 và 2012-2013 mà lần lượt Real cùng Barca thiết lập, trong hai mùa gần nhất, cũng hai ông lớn này chỉ cán đích với 87 điểm.
Điểm số của nhà vô địch và cách biệt giữa nhà vô địch với đội chốt top 4 ở La Liga ngày càng bị thu hẹp trong hơn 10 năm qua.
Trong một mùa giải bị tác động trọn vẹn bởi đại dịch, chênh lệch giữa 20 CLB tại La Liga không còn quá lớn như trong những mùa giải thông thường. Phía sau cuộc chiến top bốn, những Sociedad, Villarreal, Betis, Granada, Bilbao và Celta Vigo, đều chỉ cách nhau chưa đầy 10 điểm tính đến trước vòng 35. Cuộc chiến giành vé dự Europa League, vì thế, như một lò áp suất với chật kín ứng viên.
Trong khi, ở phía dưới bảng điểm, La Liga 2020-2021 cũng đang là giải duy nhất trong năm giải VĐQG lớn nhất châu Âu chưa xác định bất kỳ một cái tên nào xuống hạng. Và điều đó cũng có nghĩa rằng, có đến 10 đội mà xét về lý thuyết điểm số, vẫn chưa an toàn trong cuộc chiến trụ hạng.
Cadiz đang đứng thứ 12 trên bảng điểm, với 40 điểm, tức là vẫn chưa thể 100% chắc suất trụ hạng. Nhưng họ lại đang có được vị trí tốt nhất tại giải đấu cao nhất Tây Ban Nha kể từ khi CLB được thành lập vào năm 1910. Điều lạ lùng và thú vị nằm ở chỗ đó.
Với những kịch tính hứa hẹn sẽ còn diễn ra cho đến tận vòng cuối, hãy cùng ngược dòng quá khứ để đến với những khoảnh khắc diệu kỳ, khó tin về những vòng đấu cuối cùng đầy căng thẳng và hồi hộp từng khắc sâu trong trí nhớ người hâm mộ bóng đá Tây Ban Nha.
Barca ba lần liền vô địch trong nghẹt thở
"Chưa bao giờ La Liga lại có một cái kết thú vị và tràn đầy cảm xúc như vậy. Những trái tim đã chịu đựng, cho đến khi một biến cố khiến tất cả như muốn vỡ òa". Đó là những dòng được đăng trên tờ nhật báo El Pais của Tây Ban Nha ngày 14/5/1994 - ngày mà phép màu đưa chiếc cup vô địch La Liga đến bên hiên cửa Barca năm thứ ba liên tiếp.
Barca mừng chức vô địch La Liga năm 1994 trên sân Camp Nou. Ảnh: AS
Điều tương tự cũng đã diễn ra hai lần trước đó, vào các năm 1992 và 1993. Barca đều rơi vào hoàn cảnh bất lợi trước vòng cuối, khi một chiến thắng là không đủ để có thể giúp họ tự định đoạt chức vô địch, và Barca đều phải trông chờ vào kết quả các trận đấu khác.
Năm 1994, bầu không khí tại Camp Nou có phần bi quan, duy chỉ có Thánh Johan Cruyff là luôn bình thản. "Tôi chắc chắn chúng ta sẽ vô địch", Cruyff tự tin nói vào tháng 2/1994, sau khi đội của ông để thua Zaragoza 3-6, kết quả khiến tham vọng vô địch bị đặt một dấu hỏi lớn.
Nhưng những gì Johan Cruyff nói lại ứng nghiệm. Valencia cầm hòa Deportivo ở vòng đấu cuối cùng mùa giải 1993-1994 để giúp Barca vô địch với số điểm bằng Deportivo - đội về nhì.
Hai mùa liên tiếp trước đó, cũng những chiến thắng không thể tin nổi từ Tenerife trước Real gián tiếp giúp Barca lên bục cao nhất. Cả hai mùa đó, Real đều bước vào mùa giải cuối cùng với lợi thế nhiều hơn Barca một điểm trên bảng điểm. Nhưng rồi, cả hai lần họ đều bị Tenerife hạ gục. Có lẽ, đó là một giai đoạn mà những người ở Catalunya lại cảm thấy hân hoan và rạo rực vì những bàn thắng của những đội bóng khác, hơn là từ đội bóng con cưng của họ.
Và vào năm 1992 - năm Barca vô địch La Liga và lần đầu đoạt Cup C1 châu Âu, để kỷ niệm chiến công siêu phàm ấy, họ đã tổ chức một cuộc đua xe đạp nội bộ với chặng đường 60 cây số từ trung tâm thành phố Barcelona đến tu viện Montserrat trứ danh. Pep Guardiola chính là người cán đích trước tiên, nhưng ông được chủ tịch CLB thời đó - Joan Gaspart - kéo đi bằng chiếc Honda Scoopy suốt một quãng đường dài. Vậy nên, người chiến thắng trong cuộc đua là Chapi Ferrer, về đích sau Guardiola chín phút nhưng không dùng đến quyền trợ giúp nào.
Chủ tịch Gaspart chạy xe máy kéo Guardiola về nhất trong cuộc đua xe đạp mừng cú đúp vô địch của Barca. Ảnh: La Vanguardia
Sevilla vô địch và 30 euro thưởng mỗi cầu thủ
Năm 1946, không ai ở Tây Ban Nha dám đặt cửa vô địch vào Sevilla. Ấy thế mà họ đã làm nên kỳ tích khi vô địch quốc gia lần đầu và cũng là duy nhất đến nay. Đội bóng xứ Andalusia làm nên chiến công ấy ở vòng đấu cuối cùng. Họ làm khách của Barca - nhà vô địch mùa kế trước. Đáng nói, Barca là đội duy nhất trong cả mùa giải từng thắng Sevilla, với tỷ số 3-2, ở lượt đi, và cũng chỉ cần đánh bại chính Sevilla ở vòng cuối cùng để bảo vệ thành công ngôi vương.
Trong một buổi chiều với những tia nắng dần tắt tại Les Corts - sân bóng giờ đây không còn tồn tại, 60.000 CĐV Barca chờ đợi thời khắc để bùng nổ cảm xúc. Nhưng bàn thắng ở phút thứ bảy mà Sevilla ghi đã làm tiêu tan mọi hy vọng của họ. Bầu không khí mà các CĐV nhà tạo ra, cộng với việc dồn đến năm tiền đạo hòng tìm kiếm bàn thắng cũng chỉ có thể giúp Barca hòa 1-1 chung cuộc.
Sevilla quay về xứ Andalusia trong sự hân hoan và chào đón từ người hâm mộ lẫn chính quyền địa phương. Mỗi cầu thủ trong đội bóng của HLV Ramon Encinas hôm ấy được thưởng một chiếc đồng hồ bằng vàng, những khuy măng sét cao cấp và một chiếc ví da với 5000 pesetas – tức khoảng 30 euro thời nay – có sẵn bên trong.
Cầu thủ Sevilla đi xe bus diễu hành mừng chức vô địch La Liga năm 1946. Ảnh: Sevilla FC
Atletico và chức vô địch đầu tiên thời hậu Nội chiến
Cuối mùa giải 1939-1940, Atletico Madrid, bấy giờ vẫn còn dưới tên gọi Athletic-Aviacion Club, hoàn thành phần nhiệm vụ được đặt ra với họ, đấy là giành chiến thắng ở vòng đấu cuối cùng. Tuy nhiên, bầu không khí im lặng chờ đợi đầy hồi hộp bao trùm đội bóng. Họ phải đợi kết quả của một trận đấu khác, nằm cách Madrid hơn 500 cây số. Sevilla, đội bấy giờ đang nắm thế thượng phong với vị trí nhất bảng trước vòng đấu cuối, đối đầu Hercules.
Theo ghi chép của nhà sử học Jose Ignacio Corcuera, việc tường thuật các trận đấu bóng đá qua sóng phát thanh là chuyện hiếm và xa xỉ vào thập niên 1940, 1950. "Vì vậy, để biết những gì xảy ra ở một thành phố khác, người ta phải dùng đến các cuộc gọi điện thoại, nhưng chuyện ấy cũng không đơn giản thời đó", Corcuera từng viết. Ở Tây Ban Nha bấy giờ, chỉ có sân Riazor của Deportivo là có trạm thu phát sóng. Vậy nên, với các cầu trường còn lại, nếu muốn truyền tin tức đến những nơi khác về kết quả trận đấu, đồng nghĩa với việc người có mặt ở sân phải rời hàng ghế, tìm đến những nơi có đường dây điện thoại.
Cuối cùng thì tin tức từ Andalusia cũng được truyền đến Madrid, Sevilla bị Hercules cầm hòa. Dù đến trễ, thông tin vẫn kịp để Atletico mở tiệc ăn mừng. Atletico - đội bấy giờ vẫn còn chơi trên sân Vallecas không còn tồn tại - ẵm chức VĐQG đầu tiên kể từ sau khi cuộc Nội chiến Tây Ban Nha chấm dứt.
Đội hình Atletico vô địch La Liga mùa 1939-1940. Ảnh: AS
Valencia và trận thua ngọt ngào
Thua trận, nhưng chiếc xe buýt chở các cầu thủ Valencia vẫn gặp phải dòng người chật kín đang đổ xô ra mọi ngả đường. Các CĐV của họ đến và vây lấy để ăn mừng, chia vui cùng các cầu thủ. Nghe thì thật kỳ lạ: Ăn mừng vì một trận thua? Nhưng sự thật là đúng như vậy.
Ngày 19/3/1971, Valencia thua Espanyol ở vòng cuối. Nhưng đó lại là một thất bại ngọt ngào. Barca và Atletico - hai cái tên khác cũng đua tranh vô địch La Liga mùa giải bấy giờ - đụng độ nhau ở vòng đấu cuối mà kết quả giữa họ trở thành cái khay dâng chiếc cúp cho Valencia.
Đó là một buổi chiều đau tim với người hâm mộ Valencia. Tất cả cùng chờ đợi tin tức được truyền về từ thủ đô Madrid. Alfredo di Stefano, HLV trưởng của Valencia thời kỳ này, bất chợt quay về phía các khán đài của sân Sarria, ông giơ lên hai ngón trỏ. Phải, đó là tỷ số 1-1. Hai phút trước cử chỉ thông báo tỷ số của Di Stefano, tiếng còi kết thúc trận đấu giữa Atletico và Barca được vang lên và hai đội cầm chân nhau 1-1. Thế là sau 24 năm, Valencia cũng vô địch La Liga lần thứ tư trong lịch sử (về sau, họ còn vô địch thêm hai lần nữa, vào các năm 2002, 2004).
CĐV Valencia tràn xuống sân Sarria sau khi đội nhà thua trận, nhưng vẫn vô địch La Liga 1970-1971. Ảnh: AS
Mùa giải 1970-1971 khi ấy, như những dòng ký ức được Jose Claramunt - người người gắn bó cả đời với Valencia, một biểu tượng trong lịch sử CLB và từng ra sân trong một trận cầu quyết định với một ngón chân bị gãy, đội bóng của ông không được đánh giá cao. Valencia có thể có trên băng ghế chỉ đạo một huyền thoại là "mũi tên bạc" Di Stefano, người từng giành mọi danh hiệu trong đời cầu thủ, nhưng đó lại là mùa giải đầu tiên ông làm HLV trên đất Tây Ban Nha. "Không ai nghĩ chúng tôi sẽ vô địch. Để vô địch, bạn phải đánh đổi rất nhiều thứ. Chúng tôi chỉ là một tập thể với ít bản hợp đồng mới, với nhiều gương mặt là từ chính lò đào tạo của mình. Nhưng rồi, chúng tôi đã làm nên phép màu", Claramunt từng kể.
Bilbao hút chết
HLV Javier Clemente, từng nói trước trận đấu cuối cùng mùa giải 1983-1984 rằng đấy sẽ là trận đấu quan trọng nhất trong lịch sử CLB Athletic Bilbao. Đội bóng xứ Basque mà ông dẫn dắt thời đó đang bảo vệ ngôi đầu bảng trước đối thủ vĩnh cửu không đội trời chung - Sociedad. Clemente từng tuyên bố ngày ấy: "Không lẽ các bạn lại tin rằng, chúng tôi với 45.000 CĐV cổ vũ tại San Mames, sẽ có thể đánh rơi chức vô địch sao?".
Fan Bilbao mừng chức vô địch La Liga năm 1984. Ảnh: AS
Nhưng nói trước thường bước không qua. 90 phút bóng lăn tại San Mames và bi kịch suýt ập đến với Bilbao. Chiều hôm ấy, có tới ba đội thay phiên nhau vươn lên ngôi đầu. Barca và Real chỉ kém Bilbao đúng một điểm trước vòng cuối. Đến trước phút 79 trận cầu tại San Mames, Barca và Real tạm vươn lên dẫn đầu khi trận derby xứ Basque đang có kết quả hòa một đều. Nhưng rồi, cú đánh đầu từ Liceranzu đã đảo lộn tất cả. Bàn thắng thứ 3.000 trong lịch sử Bilbao ở La Liga trở thành bàn thắng giữ lại chức vô địch ở thánh đường San Mames.
Đó cũng là chiếc vương miện thứ tư liên tiếp dành cho các đại diện xứ Basque, trong một giai đoạn chứng kiến sự thống trị của Bilbao lẫn Sociedad. Đó cũng là lần thứ ba chỉ trong vòng bốn năm, vòng hạ màn mang đến những cảm xúc đau tim cho tất cả.
Năm 1983, Bilbao đăng quang ở vòng cuối sau khi Real sẫy chân. Còn năm 1981, Sociedad chỉ có thể lên ngôi ở phút 90 của trận đấu cuối mùa. Bàn gỡ hòa 2-2 của tiền vệ Zamora tại sân nhà của Sporting Gijon khiến hàng ngàn CĐV Sociedad vỡ òa tràn xuống sân ăn mừng. Đội bóng xứ Basque lên ngôi vô địch với số điểm bằng Real ở vị trí thứ hai, nhưng hơn thành tích đối đầu.
Bàn gỡ hoà 2-2 của Zamona giúp Sociedad vô địch La Liga năm 1981. Ảnh: AS
Lịch sử bóng đá Tây Ban Nha từng chứng kiến những kết quả và câu chuyện gay cấn, khó tin như thế. Hãy cùng chờ xem La Liga 2020-2021 những vòng đấu cuối cùng này sẽ mang đến điều gì.
Hoàng Thông (theo El Pais)