Thông tin được Thạc sĩ, bác sĩ Võ Ngọc Anh Thơ, Phó trưởng khoa bệnh Nhiệt Đới, Bệnh viện Chợ Rẫy (TP HCM) chia sẻ tại buổi Tọa đàm "Bảo vệ bạn trước Covid-19" phát ngày 29/2 trên VnExpress. Chương trình còn có sự tham gia của ông Đậu Tiến Dũng - Phó tổng giám đốc Chiến lược FWD Việt Nam, ca sĩ Tóc Tiên.
Hiểu bệnh từ nguồn thông tin chính thống
Gần đây có nhiều thông tin thời gian ủ bệnh do virus corona 14 ngày, có thể đến 28 ngày hoặc nhiều hơn. Giải đáp vấn đề này, bác sĩ Thơ cho biết, khi một người tiếp xúc với nguồn bệnh mang virus, virus sau khi vào đường hô hấp trên cần thời gian sinh sôi và bám vào tế bào. Khi virus đạt đến lượng nhất định sẽ gây ra phản ứng và cơ thể bắt đầu có triệu chứng như sốt, ho, hắt hơi, đau họng... Đặc trưng của SARS-CoV-2 là sau thời gian tồn tại ở đường hô hấp sẽ tiến đến "chỗ ưa thích" - đường hô hấp dưới. Khoảng một tuần sau, nếu bệnh diễn tiến nặng hơn dẫn đến viêm phổi với biểu hiện như đau ngực, khó thở.
Bác sĩ Thơ chia sẻ nghiên cứu lớn nhất hiện nay cho thấy, thời gian ủ bệnh của virus corona là 14 ngày, cũng giống SARS và MERS-CoV và khá phù hợp với đặc tính của beta coronavirus. Tuy nhiên, gần đây có báo cáo dịch tễ của Trung Quốc, mặc dù chưa được kiểm nghiệm, công bố trên tạp chí y khoa lại được công bố ra cộng đồng. Sau khi cộng đồng phản ứng, các nhà nghiên cứu đã cho biết cụ thể khoảng 14 ca có thời gian ủ bệnh trên 14 ngày và chỉ một ca có thời gian ủ bệnh khoảng 28 ngày, cũng có ca 0 ngày - điều này không thể vì không có người nào mới tiếp xúc nguồn bệnh thì sốt ngay. Vùng Vũ Hán, Hồ Bắc nguồn bệnh khá nhiều nên phải kiểm soát bệnh nhân rất kỹ mới có thể ghi nhận thời gian ủ bệnh chính xác.
Biểu hiện lâm sàng của Covid-19 khá đa dạng, có những người mang virus nhưng lại không có triệu chứng hoặc rất nhẹ như sổ mũi, sốt nhẹ, hơi đau mình. Một số lại có biểu hiện nặng đòi hỏi phải điều trị hồi sức. Nghiên cứu lớn thống kê trên 44.000 ca tại Vũ Hán, Trung Quốc cho thấy, 81% bệnh nhân có triệu chứng nhẹ nhàng, không cần điều trị, hồi sức tích cực, khoảng 20% cần nằm viện chăm sóc. Số lượng ca nhiễm lớn nhưng người nhiễm bệnh nặng không quá nhiều.
Tóc Tiên cho biết, giữa luồng thông tin đến từ nhiều nguồn, tâm lý chung của mọi người là hoang mang, lo sợ và làm cho nguồn thông tin nhiễu loạn hơn. Lúc đầu, Tiên rất lo vì lần đầu tiên biết đến dịch bệnh. Sau đó, Tiên tự trấn an bản thân và sàng lọc thông tin khoa học, đọc các tờ báo chính thống. Dịch bệnh nguy hiểm, tốc độ lây lan nhanh nhưng không có nghĩa con người không thể chiến đấu với nó.
"Tiên và đồng nghiệp phải hủy show rất nhiều bởi vì dịch bệnh. Chúng tôi ủng hộ bởi thời gian này không nên tập trung đông người. Tiên cũng chia sẻ với những anh chị em ở ngành nghề khác đang gặp khó khăn khi mọi việc trì hoãn. Tuy nhiên, trong hoàn cảnh dịch bệnh cũng có điều tích cực là mọi người năng vệ sinh hơn. Quan trọng, mọi người nhắc nhở nhau nâng cao ý thức bảo vệ chính mình và bảo vệ cộng đồng", Tóc Tiên nói.
Vệ sinh phòng bệnh
Bác sĩ Thơ chia sẻ, về phòng bệnh có ba nguyên tắc gồm cô lập nguồn bệnh, kiểm soát đường lây (đeo khẩu trang, hạn chế đường lây qua giọt bắn, qua tiếp xúc bề mặt...), bảo vệ bản thân. Người đi làm mỗi ngày, thường họp hành, công tác lưu ý biện pháp phòng ngừa như rửa tay, đeo khẩu trang, tránh đưa tay lên mắt, miệng, mũi, dùng nước súc họng lúc về nhà, tắm rửa sạch sẽ, thay đồ mới tiếp xúc với người trong gia đình.
Trường hợp ho, sốt... nên chủ động cách ly với người nhà, giữ khoảng cách an toàn 1,5-2 m, tránh giọt bắn của dịch tiết văng ra hoặc lây lan trên bề mặt, nhanh chóng đến cơ sở y tế để khám bệnh. Khám bệnh không riêng Covid-19 mà còn giúp biết rõ tình hình sức khỏe bản thân và nhận được lời khuyên từ bác sĩ.
Phòng ngừa lây nhiễm cho trẻ khó khăn nhưng có thể làm được bằng cách giúp con hình thành thói quen. Cha mẹ dạy bé không nên giơ tay lên mắt, mũi, miệng vì đây là phản xạ tự nhiên. Khi trẻ làm được điều này sẽ hạn chế lây nhiễm qua tiếp xúc bề mặt. Cha mẹ giúp bé nhớ thời điểm rửa tay, kiên nhẫn dạy con thành kỹ năng.
Nhà cửa thông khí, ít đồ đạc, giữ được luồng gió để không khí được thay đổi. Nếu gia đình phải dùng máy lạnh thường xuyên, nhất là khi có con nhỏ nên bật nhiệt độ 25-28 độ C, độ ẩm 60 - 80. Những nhà bị bí có thể dùng máy lọc không khí. Vệ sinh tay nắm cửa, nút bấm, nhà vệ sinh. Lau điện thoại bằng cồn thường xuyên. Mọi người hầu như đều thuộc lòng biện pháp phòng ngừa lây nhiễm và điều cần bây giờ là làm cho đúng.
Trong môi trường làm việc văn phòng, khép kín, thường xuyên dùng máy lạnh, để đảm bảo an toàn cho nhân viên, ông Đậu Tiến Dũng, Phó tổng giám đốc Chiến lược FWD Việt Nam cho biết, FWD áp dụng nhiều biện pháp như đo nhiệt độ, phát khẩu trang và cung cấp nước rửa tay cho nhân viên. Trong công việc, ban lãnh đạo khuyến khích họp từ xa. Nhân viên có con nhỏ nghỉ học ở nhà được áp dụng giờ làm việc linh hoạt, có thể đến trễ và về sớm hơn. Nhân viên đi du lịch, công tác về từ vùng dịch hoặc gần vùng dịch; có triệu chứng như ho, sốt khuyến khích làm việc tại nhà.
"Nếu văn phòng khó khăn trong tìm mua nước rửa tay nhanh có thể bố trí vòi nước rửa tay tự động với vòi xịt xà bông và nước tự động, lưu ý không rửa chung cục xà bông", bác sĩ Thơ nói thêm.
Chế độ dinh dưỡng tăng đề kháng
Bác sĩ Thơ khuyến cáo, mọi người chọn thực phẩm sạch, tươi ngon, không để lâu vì rau xanh, trái cây rất dễ mất vitamin - thành phần giúp cơ thể tăng đề kháng. Không ăn một loại thực phẩm quá nhiều, ăn vừa đủ liều lượng, duy trì chế độ ăn uống như trước lúc dịch bệnh. Không "sáng tạo" những thực phẩm nếu chưa có kiểm chứng như ăn tỏi quá nhiều, uống nước tỏi... Tỏi ăn hai tép mỗi ngày, vì tỏi có những thành phần tốt cho sức khỏe nếu liều lượng vừa đủ. Vitamin có thể tăng cường tuy nhiên không dùng quá lâu dài, ngay cả vitamin C. Uống nước đầy đủ rất quan trọng, không để cho cổ họng khô vì thuận lợi cho virus gây bệnh.
Nếu đi ra ngoài ăn hàng quán, chọn nơi vệ sinh, thực phẩm nấu chín kỹ, còn nóng, tránh những món tái sống. Hải sản tươi sống như cá sống, ốc... có thể khiến bị nhiễm giun cũng hạn chế. Tuyệt đối không dùng máu rắn uống với rượu, tiết canh... vì có thể khiến lây bệnh trực tiếp từ động vật qua người. Khi múc thức ăn phải có thìa chung. Nhiều bạn nếu lo lắng quá có thể đem theo muỗng, đũa... để dùng.
Người có bệnh nền mãn tính như tiểu đường, huyết áp... phải kiểm soát tốt bệnh nền. Người bình thường cố gắng duy trì sức khỏe. Tập thể dục đều đặn, không nên tập quá sức so với trước đây, làm việc đều độ, ngủ đủ giấc, không stress.
Chủ động chăm sóc sức khỏe qua gói bảo hiểm
Theo ông Dũng, tất cả sản phẩm FWD đã triển khai đều bảo vệ trước rủi ro mắc virus corona (Covid-19) cho khách hàng hiện hữu và cả khách hàng mới, bao gồm người chủ hợp đồng, người được bảo hiểm chính và người được bảo hiểm bổ sung. Mỗi người được bảo hiểm sẽ được hỗ trợ thêm 20 triệu đồng nếu chẩn đoán mắc virus corona.
Khách hàng tham gia sản phẩm mới "FWD Bảo hiểm corona và hỗ trợ viện phí" cũng sẽ hưởng quyền lợi 20 triệu đồng trường hợp mắc bệnh, bồi thường đến 300 triệu đồng nếu tử vong do virus corona. Trong đợt này, FWD đã miễn thời gian chờ 30 ngày đối với tất cả các sản phẩm có quyền lợi nằm viện, có nghĩa là khách hàng sẽ được hưởng quyền lợi liên quan với dịch Covid-19 ngay sau khi tham gia sản phẩm bảo hiểm của FWD. Công ty còn ưu tiên giải quyết quyền lợi bảo hiểm nhanh chóng cho khách hàng nhiễm virus corona. Ngoài ra, gói bảo hiểm này cũng hỗ trợ chi trả chi phí y tế khi nằm viện cho bất kỳ nguyên nhân nào, bao gồm tai nạn và các bệnh khác.
Nắm bắt tâm lý của nhiều người ngại tiếp xúc nơi đông người, sản phẩm "FWD Bảo hiểm corona và hỗ trợ viện phí" được triển khai bán online. Sản phẩm đơn giản, dễ hiểu, do đó khách hàng chỉ mất khoảng năm phút đăng ký qua trang bán hàng trực tuyến Tiki hoặc iFWD. Hợp đồng sẽ được phát hành tự động nhanh chóng trong vòng 24h, không tính thứ Bảy, Chủ nhật. Gói bảo hiểm này có mức phí từ 2.000 đồng mỗi ngày để mọi người đều có thể dễ dàng tham gia.
Kim Uyên