Louis Van Gaal từng giành được những thành công vang dội tại Ajax, Barca và AZ Alkmaar. Hai tác giả Henny Kormelink và Tjeu Seeverens đã tổng kết những kinh nghiệm quý giá của HLV này trong cuốn "Triết lý huấn luyện của Van Gaal và các HLV Hà Lan" ra mắt gần đây.
Giao tiếp trong đội
Thứ hai là một ngày quan trọng. Tại Ajax, tôi đã tăng thêm thời gian cho phiên điều trị y tế vào ngày hôm đó, bởi đây là một trong những dịp để các cầu thủ nói chuyện với nhau một cách tự nhiên.
Chúng tôi cũng có một bảng phân tích chi tiết về trận đấu gần nhất. Những ngày đầu, hầu hết các cuộc thảo luận là màn độc thoại của huấn luyện viên - tức là bản thân tôi. Nhờ cách tiếp cận đó, những phản ứng đầu tiên nhanh chóng xuất hiện và những đối thoại thực sự đến ngay phía sau. Ở phần này thì mọi chuyện tiến triển rất nhanh.
Mỗi buổi tập là một cơ hội giao tiếp. Bản thân các buổi tập không quá quan trọng, mà quan trọng hơn cả là bạn làm gì với chúng. Trong các buổi tập, các cầu thủ phải hiểu được HLV muốn gì. Tôi thường dừng ngang các buổi tập và yêu cầu các cầu thủ suy nghĩ về những vấn đề bóng đá mà họ đang phải đối mặt. Nhờ 11 năm làm giáo viên thể lực, tôi có đủ kinh nghiệm để khi nào thì nói và khi nào thì im lặng. Đương nhiên, tôi có xu hướng giải thích thêm cho các cầu thủ trẻ hơn là cho một cầu thủ giàu kinh nghiệm tuổi băm (trên 30), người đã chơi theo một phong cách nhất định và khó có thể thay đổi.
Van Gaal thời dẫn dắt Bayern tới cú đúp mùa 2009-2010.
Truyền thông thường xuyên miêu tả tôi như một nhân vật độc tài, kiểu người nghĩ mình biết tất cả. Chỉ có những người làm việc với tôi mỗi ngày mới biết nhiều về tôi. Mỗi ngày tôi lại học được nhiều điều mới từ những người xung quanh - từ các cầu thủ, nhân viên y tế và trợ lý.
Vào ngày thứ năm, chúng tôi thường thảo luận với từng cầu thủ bên cạnh sự góp ý của cả đội. Tôi cũng yêu cầu mọi người đánh giá về trận đấu trước như thế nào và nghĩ về đối thủ sắp tới ra sao. Nhiệm vụ của tôi là lãnh đạo đội bóng, trong đó các cầu thủ là một phần quan trọng, hướng đến đội hình chiến thuật đúng đắn và quyết định những việc cần làm dựa trên cơ sở đó. Tôi kỳ vọng mọi người ủng hộ quá trình này một cách công khai, bởi làm khác đi chỉ tổ rước thêm rắc rối.
Chúng tôi cũng sử dụng rất nhiều video. Hình ảnh quay lại rất hữu ích để quan sát các chi tiết quan trọng, ví dụ các tình huống cố định trong trận đấu. Tôi không chỉ chọn ra các chi tiết cụ thể từ một trận đấu, mà còn hướng đến việc phân tích tổng thể, ví dụ xem một cuốn băng cả hiệp đầu sẽ có ích hơn việc chỉ chọn ra một vài điểm nổi bật. Bằng cách đó, bạn có thể tìm ra lý do tại sao một đội bóng luôn trung thành với một chiến thuật nhất định và sau đó bạn có thể nghiên cứu sâu về họ.
Tôi không quan tâm video về những pha ghi bàn đẹp mắt của các tiền đạo. Tôi luôn đánh giá tiền đạo theo mối liên kết với cả đội bóng. Khi gặp một tiền đạo nguy hiểm, điều tôi quan tâm là anh ta xử lý các tình huống như thế nào và cách chơi quen thuộc của anh ta là gì?
Van Gaal luôn nhận được sự khâm phục của các đồng nghiệp.
Xây dựng đội ngũ
Khi tôi giới thiệu thuật ngữ "xây dựng đội ngũ" (team-building) với giới bóng đá Hà Lan trong mùa giải đầu tiên dẫn dắt Ajax, một số nhà báo đã chế nhạo tôi. Có tờ báo còn đăng một bức ảnh, trong đó các cầu thủ và tôi nắm tay nhau tạo thành vòng tròn chơi trò chuyền bóng bằng đầu. Kèm theo đó là một chú thích đầy tính chế giễu. Nhưng thực hiện như một bài tập như vậy chỉ là một phần nhỏ, giống như một bánh răng nhỏ trong một bánh xe lớn.
Trong bóng đá, mọi khía cạnh của đội bóng đều có ảnh hưởng quan trọng. Các cầu thủ phải học cách đặt lợi ích của đội bóng lên trên hết. Tại Ajax, vào buổi tối trước một trận đấu quân trọng tại Cup châu Âu với Gent, tôi đã hỏi tiền đạo John van Loen rằng cậu nghĩ chiến thuật nào là tốt nhất để đấu với đội bóng đến từ Bỉ. John trả lời: "4-3-3, thưa huấn luyện viên". Cậu ấy biết rất rõ rằng nếu chơi với đội hình này thì cậu ấy sẽ không được vào sân, nhưng ở một thời điểm quan trọng như vậy, John đặt lợi ích của đội bóng lên hàng đầu. Điều đó khiến tôi rất hài lòng.
Thể lực
Tôi có những ý tưởng riêng về việc rèn thể lực. Thể lực tốt mà chúng tôi có được đến tận cuối mùa giải không phải là ngẫu nhiên. Với tôi điều quan trọng là rèn luyện thế nào: muốn cầu thủ có tinh thần tốt hay mục đích chỉ là đảm bảo họ có thể lực tốt?
Chúng tôi được dạy rằng sức chịu đựng rất quan trọng và là điều cơ bản của một cầu thủ bóng đá. Nhưng tập trung quá nhiều vào sức chịu đựng cũng không tốt. Điều quan trọng là phải tránh hiện tượng axit hóa quá mức đối với cơ bắp trong giai đoạn chuẩn bị, và cho phép cầu thủ tập xen kẽ nghỉ trong giai đoạn đầu.
Các cầu thủ luôn tỏ ra thích thú với cách tập này. Nó khiến họ đỡ vất vả và nhàm chán hơn những buổi tập kéo dài như vô tận. Đây là kinh nghiệm mà tôi đúc kết được từ hồi còn là cầu thủ. Khi đó tôi luôn tụt lại phía sau khi chúng tôi tập sức bền. Vào một ngày đẹp trời tôi cũng chỉ ngang với đồng đội. Tuy nhiên, khi thi đấu, tôi lại chạy nhiều hơn các cầu thủ khác.
Cuốn sổ tay huyền thoại
Tôi luôn mang sổ tay theo người, vì nó giống như một trợ thủ đắc lực. Đầu tiên tôi ghi lại những sai lầm làm hỏng chiến thuật đề ra. Đó là khía cạnh quan trọng nhất. Tiếp theo, tôi ghi lại những sai lầm cá nhân. Bằng cách này tôi có một trình tự hợp lý để có thể trao đổi với các cầu thủ trong khoảng thời gian nghỉ giữa hai hiệp.
Tôi cũng sử dụng những ghi chú để thảo luận với đội bóng sau trận đấu, để nói chuyện với từng cầu thủ, và để phục vụ công tác luyện tập. Nếu bạn không đặt bút ghi vào giấy, bạn sẽ quên rất nhanh.
Họp kỹ thuật
Những cuộc thảo luận sau trận đấu có vai trò rất quan trọng. Bạn có thể chỉ ra chính xác những điểm tốt và chưa tốt. Bạn có thể nói về từng cầu thủ nhưng cũng có thể giải quyết với cả nhóm. Trên hết, làm việc theo nhóm rất quan trọng. Cái chúng ta cần là một đội bóng đoàn kết chứ không phải một tập hợp của những cá nhân.
Tôi có thể lấy ví dụ từ một trận đấu quan trọng giữa Ajax với Bayern Munich. Khi đó Frank de Boer phê bình cầu thủ trẻ Patrick Kluivert, và Kluivert đã phản ứng mạnh. Trên thực tế, De Boer đã đúng. Bằng việc không chơi theo kế hoạch đã được lập sẵn, Kluivert đã mạo hiểm với kết quả cuối cùng.
Kluivert đã phản ứng nhạy cảm, theo tôi đó là tốt. Suy cho cùng thì bóng đá là cảm xúc. Nhưng ngày hôm sau, tôi mong Kluivert có thể suy nghĩ chín chắn hơn. Sau đó thì cậu ta thừa nhận đã sai. Vào thời điểm đó, điều cần làm là tha thứ và quên đi.
Thảo Chi