Theo Xinhua, lăng mộ có niên đại vào thời nhà Tây Hán (từ 206 trước Công nguyên đến năm 24) là cổ mộ được bảo quản tốt nhất từ trước tới nay tại Trung Quốc. Đây là nơi yên nghỉ cuối cùng của Lưu Hạ, cháu trai Hán Vũ Đế, người lên ngôi ở một trong những thời kỳ thịnh vượng nhất của nền phong kiến Trung Quốc.
Các đồ tạo tác hàng đầu khai quật tại lăng mộ Lưu Hạ được trưng bày tại Bảo tàng Bắc Kinh vào hôm 2/3, cho phép đông đảo công chúng tham quan.
Các nhà khảo cổ ghép các mảnh của bức bình phong sơn mài tìm thấy trong phòng chính của lăng mộ và thu được chân dung Khổng Tử. Phát hiện chỉ ra đạo Khổng được giai cấp thống trị thời Tây Hán tôn sùng. Tuy nhiên, bức bình phong không được trưng bày do dễ hư hỏng.
Long xa
Lăng mộ Hải Hôn Hầu nằm ở Nam Xương, thủ phủ tỉnh Giang Tây, bao phủ diện tích 40.000 m2, chia làm 8 mộ và một khu chôn long xa, với tường bao kéo dài gần 900 m. Nhóm khai quật tìm thấy 5 cỗ xe ngựa kéo trong tình trạng tốt ở hành lang ngôi mộ chính. Các cỗ xe tứ mã chỉ ra chủ nhân của chúng nắm giữ cấp bậc cao nhất trong triều nhà Hán. Ngoài ra, nhóm nghiên cứu còn phát hiện hơn 3.000 đồ phụ kiện nạm vàng và bạc. Tuy long xa không được trưng bày, khách tham quan vẫn có thể nhìn ngắm một số phụ kiện bằng vàng bạc.
Nồi chưng cất lâu đời nhất ở Trung Quốc
Một cổ vật khác được tìm thấy là chiếc vại với dấu tích của cây khoai nước, nguyên liệu thô để chế biến rượu sake của người Nhật. Các nhà khảo cổ vẫn đang nghiên cứu nhằm xác định chiếc vại có phải dùng để chưng cất rượu hay không. Nếu kết luận là chính xác, lịch sử nấu rượu của Trung Quốc sẽ được đẩy sớm 1.000 năm, trước thời nhà Nguyên (1271- 368).
Ngọc tỷ
Ngọc tỷ tìm thấy trong lăng mộ giúp các nhà khảo cổ xác nhận chủ nhân khu mộ là Lưu Hạ. Ông được gọi là Áp Hầu vùng Hải Hôn ở phía bắc Giang Tây sau khi bị các đại thần truất ngôi vì bất tài và vô đạo đức. Lên ngôi vào năm 74 trước Công nguyên, Lưu Hạ chỉ tại vị trong 27 ngày.
Chuông và tượng
Hai bộ chuông khai quật trong lăng mộ, một bộ gồm 10 món và bộ kia có 14 món. Chuyên gia về cổ vật bằng đồng Yang Xiaolin đã phục hồi, làm sạch và đánh bóng từng chiếc chuông. Chúng được làm bằng đồng mạ vàng với nhiều đường nét trang trí và vẫn có thể phát ra âm thanh thu hút. Ngoài bộ chuông đồng, nhóm khai quật còn tìm thấy một bộ chuông sắt và các nhạc cụ khác như đàn tam thập lục và kèn ống, cùng với 36 tượng nhạc công. Trang phục của nhạc công cho thấy họ nắm giữ địa vị cao trong xã hội Trung Quốc cổ đại.
Cả hai chiếc đèn đều có hình chim nhạn đang ngậm chặt cá trong miệng. Đế đèn gắn trên mình con cá. Khói tỏa ra khi đốt sáp nến tiến vào mình chim thông qua đường dẫn ở con cá, đi qua phần cổ và sau đó hòa tan trong nước trữ ở khoang bụng rỗng. Những chiếc đèn có thể tháo rời để lau rửa và điều chỉnh độ sáng nhờ chụp đèn. Chúng vừa là tác phẩm nghệ thuật vừa là một thành tựu của người cổ đại.
Đồ tạo tác bằng vàng
Theo các nhà khảo cổ, lượng vàng khai quật từ lăng mộ Hải Hôn Hầu là lớn nhất trong mộ nhà Hán. Nhóm khai quật tìm thấy tổng cộng 378 đồ tạo tác bằng vàng, bao gồm 189 đồng xu vàng cỡ lớn. Những đồng xu hình tròn nặng khoảng 250 g, trong khi những đồng xu hình móng ngựa nặng từ 40 đến 250 g.
Tiền xu đồng
Các nhà khảo cổ đào được hơn 10 tấn tiền xu đồng từ lăng mộ. Những đồng xu được xâu thành từng chuỗi 1.000 đồng bằng sợi gai dầu. Đây là bằng chứng đầu tiên về đơn vị tiền tệ ở Trung Quốc cổ đại.
Công cuộc khai quật lăng mộ Hải Hôn Hầu bắt đầu vào năm 2011. Các nhà khảo cổ đang bảo tồn khu mộ và chuẩn bị nộp hồ sơ đưa nó vào danh sách Di sản thế giới của Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hiệp Quốc (UNESCO).
Phòng văn hóa tỉnh Giang Tây đang phân loại các phát hiện. Một số phòng thí nghiệm và nhóm nghiên cứu đang xem xét độc lập các ghi chép lịch sử, kim loại, phục trang, khảo cổ động vật và thực vật học từ khu mộ.
Phương Hoa (Ảnh: Xinhua)