 |
|
Sau đây là một số hiện tượng bất thường về kinh nguyệt ở các em gái vị thành niên: 1. Hành kinh muộn: Là những trường hợp trên 16 tuổi mới hành kinh lần đầu. Nguyên nhân: Dậy thì muộn, buồng trứng kém phát triển hoặc phát triển muộn; cơ thể kém phát triển do dinh dưỡng kém hoặc bệnh tật. 2. Rong kinh tuổi dậy thì: Là những trường hợp hành kinh kéo dài trên 7 ngày, gây xanh xao, thiếu máu, mệt mỏi. Việc ra huyết kéo dài tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, dễ dẫn đến viêm đường sinh dục. Viêm nhiễm có thể lan tỏa lên hai vòi trứng, làm hẹp hoặc tắc bộ phận này, gây chửa ngoài tử cung hoặc vô sinh. Mặt khác, hiện tượng rong kinh cũng có thể gây rối loạn phóng noãn (rụng trứng) - một nguyên nhân gây vô sinh. Vì vậy, cần phát hiện và điều trị sớm bệnh này. 3. Vô kinh tuổi dậy thì: Là trường hợp đã quá 18 tuổi mà vẫn chưa hành kinh. Nguyên nhân gây bệnh có thể là do rối loạn nội tiết của trục dưới đồi tuyến yên và buồng trứng (rất khó điều trị) với biểu hiện là vú bé, không có lông mu hay lông nách, âm hộ nhỏ; hoặc do rối loạn nhiễm sắc thể giới tính. Một nguyên nhân quan trọng khác là sự bất thường ở bộ phận sinh dục (cơ quan này không phát triển một phần hoặc hoàn toàn). Nếu cơ quan sinh dục không phát triển hoàn toàn (không có tử cung hoặc buồng trứng), bệnh nhân sẽ thực sự bị vô kinh. Nếu cơ quan này không phát triển một phần, bệnh nhân vẫn hành kinh nhưng huyết dịch bị ứ lại, không chảy ra ngoài được, gọi là bế kinh. Các trường hợp bế kinh thường gặp: - Bế kinh do màng trinh không thủng: Chỉ cần rạch thủng màng trinh thì huyết kinh sẽ thoát ra ngoài. - Bế kinh do khiếm khuyết ở âm đạo: Do âm đạo có vách ngăn ngang hoặc không phát triển ở đoạn dưới nên huyết kinh không chảy ra ngoài được. Cách điều trị là cắt vách ngăn hoặc mổ tạo hình phần âm đạo không phát triển. - Bế kinh do không có âm đạo: Do hệ thống sinh dục chỉ có tử cung và buồng trứng mà không có âm đạo nên huyết kinh bị đọng lại trong tử cung và tràn lên vòi tử cung. Những trường hợp này khó điều trị, phải phẫu thuật tạo hình âm đạo. Các triệu chứng bế kinh: Đến tuổi dậy thì, bệnh nhân bị đau bụng vùng dưới đều đặn hằng tháng, mỗi lần 3-4 ngày, sau đó trở lại bình thường. Những lần sau, đau tăng hơn lần trước. Qua 5-6 lần như vậy sẽ thấy một khối ở trên xương mu, bệnh nhân đau đớn quằn quại. Nếu bế kinh do màng trinh không thủng, bệnh nhân thấy nặng, căng tức ở âm hộ, khi vén 2 môi bé sẽ thấy màng trinh bị huyết kinh làm giãn căng và có màu tím. Huyết kinh không thoát ra được sẽ làm căng phồng tử cung rồi tràn lên vòi trứng, gây căng giãn. Lâu ngày, niêm mạc ở 2 cơ quan này bị phá hủy, vòi trứng có thể vỡ ra do căng giãn quá mức, khiến bệnh nhân không thể có thai. Ngoài ra, sự ứ đọng huyết kinh còn tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, gây viêm nhiễm tử cung, vòi trứng; sau đó vỡ ra gây viêm ổ bụng. Để hạn chế tác hại của các chứng bệnh trên, khi thấy các em gái tuổi 13-16 mà chưa hành kinh, hoặc đau bụng hằng tháng mà không hành kinh, hay có bất kỳ một băn khoăn nào khác, gia đình nên đưa các em đến cơ sở y tế để khám và tư vấn. Nếu các em bị rong kinh, cần đến ngay cơ sở chuyên khoa để điều trị sớm, đề phòng rối loạn phóng noãn dẫn đến vô sinh. TS Vương Tiến Hoà, Sức Khỏe & Đời Sống |