Theo bác sĩ chuyên khoa 2 Phan Mỹ Hạnh, Phòng khám Suy giảm trí nhớ - Sa sút trí tuệ, Bệnh viện Đa khoa Tâm Trí Sài Gòn, dân số nước ta đang già hóa, sự gia tăng về tuổi tác kéo theo gia tăng tỷ lệ mắc các bệnh lý mạn tính như tim mạch, đột quỵ và sa sút trí tuệ (Alzheimer).
Nghiên cứu cho thấy sa sút trí tuệ là bệnh lý rất phổ biến, chiếm tỷ lệ khoảng 10% trong nhóm trên 65 tuổi và 50% ở người trên 85 tuổi. Các chuyên gia cảnh báo, nếu không chú trọng việc điều trị đúng cách thì đến năm 2050 tỷ lệ sa sút trí tuệ trên toàn thế giới sẽ tăng lên 84% ở nhóm người trên 85 tuổi.
Khảo sát về dịch dễ ghi nhận tình trạng sa sút trí tuệ xuất hiện nhiều hơn ở các nước châu Á (chiếm tỷ lệ 46%), so với Mỹ là 30%, châu Âu và các quốc gia còn lại chỉ 12%. Gần đây y văn ghi nhận ngày càng nhiều trường hợp mắc bệnh Alzheimer trước 60 tuổi. Sa sút trí tuệ ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống và là gánh nặng cho gia đình, xã hội.
Ảnh minh họa: Health.
Quên là triệu chứng thường gặp ở những người cao tuổi. Tuy nhiên, khi một người bắt đầu quên những điều mà họ phải nhớ, chẳng hạn các cuộc hẹn với bác sĩ, trò chơi hàng tuần, các dịp hội họp quan trọng... và ngày càng nặng dần, đó chính là dấu hiệu báo động.
Bác sĩ Mỹ Hạnh chỉ ra 10 dấu hiệu nhận biết sớm tình trạng sa sút trí tuệ như sau:
- Mất trí nhớ gần: Người bệnh hay hỏi đi hỏi lại một câu hoặc để đồ ăn cháy khét trên bếp. Một số bệnh nhân thường lặp đi lặp lại một công việc đã làm rồi.
- Có vấn đề về ngôn ngữ: Người bệnh có thể quên những từ đơn giản hoặc dùng từ không đúng ngữ cảnh.
- Quên vị trí đồ vật: Người bệnh có thể để đồ vật vào chỗ hoàn toàn không thích hợp như cất giày dép vào tủ quần áo, cho bàn ủi vào tủ lạnh...
- Khó khăn khi làm các công việc quen thuộc: Người bệnh không thể tự ăn uống được. Nặng hơn, không thể tự làm vệ sinh cá nhân.
- Rối loạn định hướng: Người bệnh có thể bị lạc ở một nơi từng rất quen thuộc với họ. Một số bệnh nhân không thể nhớ làm sao họ đến được nơi đang ở hoặc làm thế nào trở về nhà.
- Giảm khả năng đánh giá: Đôi khi chọn quần áo hoàn toàn không phù hợp với thời tiết hoặc với hoàn cảnh.
- Thay đổi khí sắc: Người bệnh có thể thay đổi khí sắc nhanh chóng, từ bình tĩnh sang khóc lóc, âu sầu sang giận dữ chỉ trong vài phút.
- Mất tính chủ động: Bệnh nhân có thể trở nên thụ động, mất đi niềm say mê công việc, không quan tâm đến các thú vui của mình.
- Có các vấn đề về tư duy: Người bệnh không nhận ra được các con số hoặc không làm được các phép tính đơn giản. Khả năng điều hành và sắp xếp công việc cũng giảm sút.
- Thay đổi tính tình: Sa sút trí tuệ làm cho tính tình người bệnh thay đổi nhiều. Họ có thể trở nên dễ kích động, nghi ngờ, sợ sệt hoặc hoang tưởng.
Khi xuất hiện một trong 10 triệu chứng nói trên, bạn hãy đi khám bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và chỉ định các phương pháp kiểm tra thích hợp. Khi đi khám, đừng quên mang theo tất cả những hồ sơ y tế trước đây như giấy ra viện, các xét nghiệm, toa thuốc và tất cả các thuốc đã dùng. Sa sút trí tuệ nếu phát hiện và điều trị kịp thời sẽ giúp cải thiện nhanh, trì hoãn diễn tiến xấu, giảm thiểu chi phí điều trị. Bác sĩ cũng tư vấn cho bệnh nhân cách chăm sóc, phòng ngừa tái phát và lên kế hoạch cho tương lai.