Phần lớn đại biểu (ĐB) đề nghị nghiên cứu, sửa đổi toàn diện và triệt để Luật Đất đai chứ không nên dừng lại ở mức sửa đổi, bổ sung một số điều. Chủ tịch UBND TP Hà Nội Hoàng Văn Nghiên nói là hơn 70% khiếu kiện của dân trong thời gian qua liên quan đến đất đai, do đó cử tri đang chờ đợi sửa luật để tháo gỡ hết tất cả những ách tắc liên quan trực tiếp đến vấn đề rất bức xúc và nhạy cảm này.
Giá đất: Chỗ vướng lại không gỡ?
Đây là ý kiến của ĐB Hoàng Văn Nghiên, vì Dự thảo bổ sung ý Chính phủ quy định nguyên tắc và phương pháp xác định giá các loại đất, nhưng cụ thể như thế nào lại không quy định. Ông Vũ Mạnh Kha (ĐB Hà Nội) băn khoăn, giá đất do Nhà nước quy định bao lâu thay đổi một lần không thấy luật đề cập. GS - TS Phạm Thị Trân Châu cho rằng người dân thắc mắc về giá đất còn vì không công bằng. Miếng đất thuộc phường giáp miếng thuộc xã có hai giá khác nhau... Nhưng TS kinh tế Lương Xuân Quý, nguyên hiệu trưởng ĐH Kinh tế Quốc dân lập luận khác: "Đã phân vùng thì tất nhiên phải có chênh lệch do đó không thể có công bằng tuyệt đối".
Giám đốc Sở Tư pháp TP HCM gay gắt: “Phải đánh thuế nặng việc bỏ hoang đất, đầu cơ đất”. Ông Phạm Quang Dự đồng tình, vì hàng triệu mét vuông đất đang bị bỏ hoang, dân không thể trồng trọt, dự án đề ra không thực hiện. Viện trưởng VKSND TP HCM Trương Hòa Bình đề nghị thêm: “Nếu đã có dự án đầu tư thì quy định thời hạn trong bao lâu, không thực hiện đúng phải thu hồi đất”. Ý kiến thành lập hệ thống cơ quan định giá đất và bất động sản được luật sư Ngô Bá Thành đề cập, coi đó là giải pháp để giúp Nhà nước định giá đất sát thực tế...
"Thế nào là tạo điều kiện ổn định đời sống cho người bị thu hồi đất?"
Ông Hoàng Văn Nghiên đề nghị ban soạn thảo làm rõ vấn đề này. Theo ông, ba năm nay, Chính phủ đã họp bàn với TP Hà Nội nhiều lần để sửa Nghị định 22 về đền bù thiệt hại khi thu hồi đất nhưng vẫn chưa xong. Còn cách đặt vấn đề đền bù trong Dự luật thì quá chung chung, chưa đi vào chiều sâu. Ông Kha cho rằng cần quy định rõ mức đền bù bổ sung (phần mềm) để tránh tình trạng cùng khu vực nhưng hai công ty được giao đất đền bù với hai giá khác nhau, dẫn tới nhiều người cứ chây ì để đòi tiền đền bù nhiều hơn. Phó Thủ tướng Phạm Gia Khiêm (ĐB Bắc Cạn): “Đề ra biện pháp cưỡng chế là bước tiến mới, tuy nhiên phải quy định thật chi tiết để những người làm nhiệm vụ cưỡng chế xử sự đúng mực”.
Về vấn đề này, ĐB Phương Hữu Việt, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Môi trường sạch đẹp Hà Nội cho rằng chỉ đền bù “phần cứng” (bảng giá nhà nước) để tránh gây thắc mắc, “phần mềm” nếu có thì đưa vào quỹ phúc lợi xã, phường. Nhưng ĐB Nguyễn Hữu Thống có ý kiến khác, chỉ quan tâm đền bù bằng tiền là chưa đủ, vì người dân bị giải tỏa còn bị mất nghề, mất công ăn việc làm.
“Chỉ sửa mấy điều không ăn thua!”
Luật sư Ngô Bá Thành phát biểu, bởi theo bà, còn nhiều vấn đề bức xúc, quan trọng hơn chưa được đề cập. Đó là xử lý đất đai trong quá trình cổ phần hóa DNNN, chính sách đất đai với các nông, lâm trường, HTX sản xuất nông nghiệp, quan hệ đất đai do lịch sử để lại... Bà Thành thiết tha đề nghị việc sửa Luật Đất đai lần này phải hướng tới mục tiêu xây dựng hành lang pháp lý cho thị trường bất động sản vận hành lành mạnh, bao gồm những quy định về đăng ký, định giá, chuyển dịch, thuế... bởi muốn hay không thì điều đó vẫn đang diễn ra. Về quyền mua nhà đất của Việt kiều, linh mục Phan Khắc Từ đề nghị: Không nên hạn chế Việt kiều đầu tư lâu dài mới được mua nhà. GS - TS Trần Văn Tấn tán đồng: “Có vậy mới tạo cơ hội thu hút nguồn lực chất xám của các thế hệ người Việt ở nước ngoài”.
Hầu hết ĐB đoàn TP HCM băn khoăn: “Nhiều ý kiến của dân chưa được thể hiện trong Dự thảo, khi về sẽ nói sao với dân?”. Tổng cục trưởng Tổng cục Địa chính Bùi Xuân Sơn thừa nhận: Chính phủ cũng tranh luận nhiều song còn vướng về quan điểm. Còn Bộ Chính trị yêu cầu sửa lần này chỉ tạm thời thông thoáng, về lâu dài phải sửa toàn diện.
(Theo Tuổi Trẻ, 24/5)