Từ đơn thư tố cáo, Thanh tra Chính phủ đã lập đoàn thanh tra, ngày 25/11 thông báo kết luận. Theo đó, nhà thầu và Ban quản lý Đường sắt đô thị Hà Nội (MRB) đã ký hợp đồng thi công khi chưa có mặt bằng sạch là không đúng quy định. Đến thời điểm tranh tra, mặt bằng của gói thầu vẫn chưa được bàn giao đầy đủ.
"Từ việc chậm bàn giao mặt bằng, nhà thầu đã yêu cầu bổ sung khoản kinh phí khoảng 40 triệu USD (hơn 800 tỷ đồng), nguy cơ gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước, vi phạm khoản 3 Điều 64 Luật Đấu thầu 2013", kết luận nêu.
Hệ thống cầu cạn dài hơn 8 km tuyến metro đầu tiên ở thủ đô được hoàn thiện. Ảnh: Bá Đô
Liên quan đến việc điều chỉnh hợp đồng trọn gói dịch vụ tư vấn thực hiện dự án làm tăng thêm 6,5 triệu euro (khoảng 180 tỷ đồng), Thanh tra Chính phủ nêu rõ một số nội dung điều chỉnh tăng giá trị hợp đồng, nhưng không tăng nhiệm vụ mà chủ yếu do thực hiện các nhiệm vụ của Tư vấn Systra bị chậm trễ, nên tư vấn phải huy động nhân sự, chi phí dẫn đến phát sinh tăng chi phí.
"Dự án có quy mô lớn và phức tạp, lần đầu áp dụng công nghệ, tiêu chuẩn mới của nước ngoài vào Việt Nam, nhưng hợp đồng xác định thời gian 25 tháng với tổng giá trị trên 10,6 triệu euro là không khả thi, chưa lường hết được tính phức tạp khi thực hiện dự án", kết luận thanh tra chỉ rõ.
Về sai phạm ở gói thầu rà phá bom mìn đoạn tuyến trên cao, Thanh tra Chính phủ kết luận có căn cứ chứng minh dấu hiệu vi phạm pháp luật. Cụ thể, đến thời điểm thanh tra, việc nghiệm thu, thanh quyết toán gói thầu rà phá bom mìn, vật liệu nổ đoạn cầu cạn và khu vực depot do Tổng công ty Xây dựng Lũng Lô thực hiện, vẫn chưa hoàn thành. Nguyên nhân chính là hồ sơ nghiệm thu khối lượng có dấu hiệu sai khối lượng thi công; hồ cơ hoàn công chưa đúng quy định, có hiện tượng không đúng với thực tế và không đúng với phương án kỹ thuật được phê duyệt...
Những sai phạm nêu trên trách nhiệm thuộc về lãnh đạo Ban quản lý Đường sắt đô thị Hà Nội qua các thời kỳ, các đơn vị có liên quan; Tổng công ty xây dựng Lũng Lô và đơn vị thi công gói thầu này.
Liên quan đến việc lựa chọn nhà thầu gói thầu đoạn tuyến trên cao trị giá 65,2 triệu euro (khoảng 1.900 tỷ đồng) có dấu hiệu vi phạm pháp luật, theo kết luận là có cơ sở. Cụ thể theo văn bản 629/2013 của Sở Kể hoạch và Đầu tư Hà Nội, việc đánh giá giữa Tư vấn Systra và chủ đầu tư không thống nhất, có sự không minh bạch, không thực hiện đúng quy định về đấu thầu...
Từ sai phạm trên, Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng giao Chủ tịch UBND TP Hà Nội chỉ đạo chủ đầu tư dự án rà soát trách nhiệm của Tư vấn Systra trong việc thực hiện nhiệm vụ theo hợp đồng trọn gói trước khi điều chỉnh, để xác định chi phí thuộc phần lỗi của Tư vấn Systra và giảm trừ khi quyết toán.
Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ kiến nghị rà soát trách nhiệm vật chất của các đơn vị tư vấn có liên quan trong quá trình thực hiện dự án gây chậm trễ kéo dài, dẫn đến phát sinh tăng chi phí và giảm trừ khi quyết toán hợp đồng; xem xét, giải quyết theo thẩm quyền đối với nội dung tố cáo về dấu hiệu vi phạm pháp luật trong công tác thanh tra của Thanh tra TP Hà Nội...
Tối 25/11, đại diện MRB cho biết đã nắm được nội dung bản kết luận, tuy nhiên không đưa ra ý kiến gì. Dự kiến ngày 26/11, Thanh tra Chính phủ sẽ công bố kết luận này tại trụ sở UBND TP Hà Nội.
Dự án đường sắt đô thị Nhổn - ga Hà Nội dài 12,5 km, gồm 8,5 km trên cao và 4 km đi ngầm, đi qua quận Bắc Từ Liêm, Nam Từ Liêm, Cầu Giấy, Ba Đình, Đống Đa, Hoàn Kiếm. Được khởi công từ tháng 9/2010, công trình dự kiến hoàn thành, khai thác đoạn trên cao vào cuối năm 2021, đoạn ga ngầm vào năm 2023.