Các doanh nghiệp cho biết đang lúng túng trong quá trình thực hiện Nghị định số 20/2017, trong đó bày tỏ lo ngại về việc quy định này có thể khiến họ phải nộp thêm hàng trăm tỷ đồng tiền thuế thu nhập doanh nghiệp.
Nghị định số 20 với mục tiêu quản lý, chống thất thu thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các doanh nghiệp có quan hệ liên kết có hiệu lực từ tháng 5/2017 và được áp dụng với các kỳ tính thuế của năm nay. Văn bản này quy định tổng chi phí lãi vay trong kỳ của doanh nghiệp được trừ xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp không được vượt quá 20% của tổng lợi nhuận thuần. Khi đó, phần chi phí lãi vay vượt quá 20% sẽ bị coi là chi phí không hợp lý và bị tính thuế.
Trong công văn gửi Bộ Tài chính, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho biết, đơn vị này thường đứng ra ký kết hợp đồng vay vốn và cho các công ty con vay lại. Lãi suất EVN cho các đơn vị thành viên vay lại tương ứng mức ghi trong hợp đồng vay, tài trợ mà đơn vị này ký với bên cho vay. Tuy nhiên, nếu tính giới hạn chi phí lãi vay như Nghị định 20 thì sẽ ảnh hưởng "rất lớn" đến tài chính của EVN và các đơn vị thành viên, gây khó khăn trong cân đối vốn đầu tư.
Người nộp thuế làm thủ tục tại Cục thuế Hà Nội. Ảnh: N.T
Đơn vị này cho biết thêm, do nhu cầu đầu tư lớn nên EVN và các đơn vị thành viên vẫn phải tiếp tục huy động nguồn vốn vay trong và ngoài nước để đáp ứng nhu cầu đầu tư. Trong trường hợp áp dụng Nghị định 20, Tổng công ty phát điện phát sinh số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp tăng rất lớn. Cụ thể, EVN GENCO 1 nộp thuế thu nhập doanh nghiệp tăng 339 tỷ đồng, EVN GENCO 3 tăng khoảng 216 tỷ đồng....
Do đó, EVN kiến nghị các giao dịch liên kết của EVN và các đơn vị thành viên không thuộc đối tượng áp dụng của Nghị định 20/2017, không phải áp dụng các nội dung liên quan đến giới hạn chi phí lãi vay.
Là công ty trực thuộc EVN, Công ty cổ phần Nhiệt điện Quảng Ninh cũng có văn bản gửi Bộ Tài chính cho biết, tại thời điểm cuối năm 2017, khoản vay của công ty này từ Tập đoàn Điện lực Việt Nam chiếm tỷ lệ 82% trên tổng dư nợ các khoản vay. EVN vay từ ngân hàng nước ngoài và cho công ty Nhiệt điện Quảng Ninh vay lại.
Do đó, nếu áp dụng Nghị định 20 thì chi phí lãi vay phát sinh tính trên một khoản vay sẽ bị áp trần 2 lần. Phần chi phí lãi vay vượt trần sẽ bị tính thuế 2 lần tại Công ty Nhiệt điện Quảng Ninh và Tập đoàn Điện lực Việt Nam.
"Quy định này tạo rào cản trong việc cho vay dự án đầu tư dài hạn cần nguồn vốn đầu tư lớn như nhiệt điện, dẫn tới mất tính chủ động và cơ hội trong phát triển kinh doanh, mở rộng đầu tư sản xuất", báo cáo của doanh nghiệp nêu rõ, đồng thời cho rằng điều này làm giảm khả năng tạo ra lợi nhuận do lãi vay không được tính đầy đủ vào chi phí tính thuế.
Cũng với quan điểm tương tự, Tổng công ty lắp máy Việt Nam (Lilama) cho rằng tổng công ty và các công ty có quan hệ liên kết hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam đang cùng chịu một mức thuế thu nhập doanh nghiệp nên không có động cơ chuyển giá nhằm mục đích hưởng lợi từ loại thuế này. Cùng với đó, chi phí lãi vay của tổng công ty phát sinh từ việc vay vốn tại các tổ chức tín dụng là theo giá thị trường, có hồ sơ, chứng từ hợp lệ.
"Do đó, việc quy định về mức trần trên tổng chi phí lãi vay như trên là chưa phù hợp với bản chất, mục đích của quản lý thuế với các giao dịch liên kết. Nếu thực hiện theo quy định mới về chi phí lãi vay như trên thì tình hình tài chính của Lilama sẽ càng khó khăn hơn", văn bản của Lilama nêu.
Cũng trong văn bản gửi Bộ Tài chính về vấn đề này, Tập đoàn Than khoáng sản (TKV) cho rằng quy định mức trần trên tổng chi phí lãi vay tạo sự bất bình đẳng giữa các doanh nghiệp có quan hệ liên kết và các đơn vị không có quan hệ liên kết. Trong khi đó, về bản chất, chi phí lãi vay từ huy động của doanh nghiệp tại các tổ chức tín dụng là như nhau.
Không chỉ các Tập đoàn, Tổng công ty nhà nước mà nhiều doanh nghiệp tư nhân cũng cho rằng quy định này là không phù hợp. Một công ty trong lĩnh vực dịch vụ - vui chơi giải trí lớn trong báo cáo gửi Bộ Tài chính cũng cho biết quy định này "không hợp lý". Bởi theo đơn vị này, doanh nghiệp không lý do gì để chuyển thu nhập chịu thuế từ những công ty con ở vùng đặc biệt khó khăn (có thuế ưu đãi) sang doanh nghiệp khác không ở vùng này có mức thuế cao hơn.
Bên cạnh đó, theo đại diện doanh nghiệp, nếu thực hiện theo Nghị định 20/2017 sẽ khiến công ty gặp nhiều khó khăn.
“Chúng tôi kiến nghị không áp dụng khống chế chi phí lãi vay hoặc cho phép doanh nghiệp được phân bổ lãi vay theo doanh thu hoặc thời gian hoạt động của dự án được ghi trên giấy chứng nhận đầu tư”, đơn vị này kiến nghị.
Nguyễn Hà