Đầu quý IV, cả nước chuyển sang "bình thường mới", các tỉnh, thành phố từng bước nới lỏng giãn cách xã hội, nền kinh tế dần được mở cửa và kỳ vọng sẽ có sự phục hồi. Các ngành đầu tư công như xây dựng hạ tầng, vật liệu xây dựng, ngành năng lượng, bán lẻ, logistics... được kỳ vọng phục hồi nhanh và hưởng lợi lớn. Trong bối cảnh đó, ngành ngân hàng giữ vai trò là huyết mạch của nền kinh tế cũng có những sự chuẩn bị nhất định để phát triển hoạt động kinh doanh và đáp ứng nhu cầu của người dùng.
Tăng vốn để trợ lực cho hoạt động kinh doanh, quản trị rủi ro
Năm 2021 chứng kiến sự tăng vốn của nhiều ngân hàng. Các chuyên gia đánh giá đây là nhu cầu thường trực khi vốn chủ sở hữu đa phần còn mỏng hoặc cần gia cố thêm để nâng cao khẩu vị an toàn vốn.
Từ đầu năm đến nay, nhiều ngân hàng đẩy mạnh tăng vốn bằng các hình thức và được Ngân hàng Nhà nước chấp thuận như Vietcombank, VietinBank, SHB, VPBank, TPBank, OCB... Tính đến 30/9, VietinBank là ngân hàng dẫn đầu về vốn điều lệ với 48.058 tỷ đồng, tiếp sau là BIDV, Vietcombank, Techcombank, Agribank, VPBank, MBBank...
Trong khi đó, chậm nhất đến ngày 1/1/2023, các ngân hàng phải thực hiện tỷ lệ an toàn vốn (CAR) theo chuẩn Basel II. Không chỉ để đáp ứng yêu cầu về an toàn vốn, việc tăng vốn cũng góp phần tăng cường năng lực tài chính cho các ngân hàng, gia tăng nguồn vốn trung dài hạn để mở rộng hoạt động kinh doanh khi tỷ lệ sử dụng vốn ngắn hạn để cho vay trung dài hạn được siết chặt lại.
Nhiều ngân hàng vẫn đang xây dựng kế hoạch và thực hiện tăng vốn, cho thấy "cuộc đua" tăng vốn của các ngân hàng sẽ chưa dừng lại và còn tiếp tục diễn ra mạnh trong năm 2022 để mở rộng hoạt động kinh doanh, nâng cao năng lực quản trị, năng lực tài chính, cải thiện chất lượng tài sản về chất, tăng khả năng sinh lời gắn liền với quản trị rủi ro.
Một chi nhánh giao dịch của VietinBank. Ảnh: VietinBank
Cuộc đua chuyển đổi số tiếp tục được đẩy mạnh
"Nhìn vào cơ cấu nguồn doanh thu tại các BCTC của các ngân hàng gần đây, có thể thấy xu hướng chuyển dịch nguồn thu lãi truyền thống từ tín dụng như trước đây của các ngân hàng cũng tập trung sang tăng thu nhập ngoài lãi", VietinBank nhận định. Điều này thể hiện qua tỷ lệ thu nhập lãi thuần/tổng thu nhập hoạt động (NII/TOI) của các ngân hàng như Vietcombank, VietinBank, Techcombank, VPBank... có xu hướng giảm dần.
Các nguồn thu từ các hoạt động ngoài lãi (non-NII) của các ngân hàng trong nhiều quý trở lại đây như kinh doanh bảo hiểm, phát triển các hoạt động thanh toán, quản lý tài sản, mua bán chứng khoán, ngoại hối... được chú trọng đẩy mạnh hơn và tăng trường so với các giai đoạn trước.
Trong các ngân hàng TMCP có vốn Nhà nước, VietinBank có mức độ chuyển dịch tỷ lệ NII/TOI khá rõ khi tỷ lệ này giảm từ mức 86,9% trong năm 2020 xuống mức 79,7% trong 6 tháng đầu năm 2021. Thu nhập thuần từ hoạt động dịch vụ của VietinBank liên tục cải thiện qua các quý trong năm 2021 nhờ việc triển khai các biện pháp thúc đẩy bán sản phẩm có thế mạnh như TTTM, chuyển tiền, dịch vụ thẻ... và kiểm soát tốt các khoản chi dịch vụ.
Làn sóng Covid-19 cũng thay đổi thói quen sử dụng sản phẩm dịch vụ online của người dùng; đặt ra bài toán cho nhiều ngân hàng phải chạy nước rút xây dựng hệ sinh thái số và cạnh tranh về những tính năng ưu việt, tiện lợi cho khách hàng. Theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước, giá trị giao dịch trên kênh Internet và Mobile Banking của các ngân hàng trong quý II đạt 14.834 nghìn tỷ, tăng 21,3 lần so với cùng kỳ, riêng kênh Mobile Banking tăng 9,1 lần.
Theo các chuyên gia, để tạo dấu ấn về sản phẩm, dịch vụ trên nền tảng số, các ngân hàng cần có tầm nhìn dài hạn và sự đầu tư chuẩn bị cho công nghệ, hạ tầng từ rất sớm với tốc độ chuyển đổi nhanh.
Theo dự báo của Ngân hàng Nhà nước, trong 3-5 năm tới, các ngân hàng số sẽ có mức tăng trưởng doanh thu tối thiểu là 10%, và có 58,1% tổ chức tín dụng đặt kỳ vọng thu hút hơn 60% khách hàng sử dụng kênh giao dịch số, kỳ vọng tỷ lệ tăng trưởng khách hàng đạt trên 50%. Điều này cho thấy công cuộc chuyển đổi số trong ngành ngân hàng tại Việt Nam trong thời gian tới sẽ diễn ra khá mạnh mẽ.
Các sản phẩm ứng dụng ngân hàng số tiêu biểu như VCB Digibank, VPBank NEO, VietinBank iPay, My VIB... đang nỗ lực nâng cao năng lực core, công nghệ. Techcombank vừa chọn Amazon Web Services (AWS), một công ty thuộc tập đoàn toàn cầu Amazon.com, làm đối tác cung cấp dịch vụ điện toán đám mây, nhằm nâng cao trải nghiệm của khách hàng. Trước đó, VietinBank cũng triển khai các giải pháp khai thác Big data, AI, học máy bao gồm ứng dụng big data, trí tuệ nhân tạo (AI), học máy vào phân tích dữ liệu khách hàng.
Với mục tiêu chuyển đổi số để nâng cao trải nghiệm, đưa khách hàng là trọng tâm để phát triển giải pháp tài, VietinBank không ngừng ứng dụng công nghệ mới vào hoạt động, thử nghiệm với những công nghệ mang tính đột phá, giúp tiết kiệm tài nguyên, chi phí và tăng cường hiệu quả khai thác. Những năm qua, ngân hàng này liên tục xây dựng kênh phân phối hiện đại, tiện dụng, đồng bộ, hướng đến khách hàng; kết nối đối tác, xây dựng hệ sinh thái lấy khách hàng là trọng tâm; tinh gọn quy trình nghiệp vụ, tăng năng suất lao động. Nhà băng cũng nghiên cứu và triển khai công nghệ mới như công nghệ đám mây nhằm nâng cao trải nghiệm người dùng, tăng tốc độ phát triển sản phẩm, nâng cao bảo mật và tối ưu hóa chi phí.
Các chuyên gia cho rằng, lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp dựa trên nền tảng công nghệ số hiện đại và năng lực tài chính mạnh sẽ luôn là yếu tố mang lại sự phát triển nhanh, bền vững. "Câu chuyện về chuyển đổi số còn dài nhưng những ngân hàng có khát vọng chuyển đổi số mạnh mẽ kết hợp với tận dụng thế mạnh về vốn chắc chắn sẽ có lợi thế để phát triển, bứt phá và dẫn đầu trong thời gian tới", đại diện VietinBank cho biết.
Thanh Lâm