Bộ Giáo dục và Đào tạo ngày 18/9 lấy ý kiến về việc bỏ hay duy trì xét học bạ, tại hội nghị về giáo dục đại học. Trong khi đó, khoảng 42,4% trong gần 850.000 thí sinh đăng ký xét tuyển bằng điểm này năm nay, là nhóm đông nhất. Tiếp theo là nhóm xét bằng điểm thi tốt nghiệp (39,1%), còn lại ở 15 phương thức khác.
Trả lời VnExpress, đại diện nhiều trường cho hay đã lựa chọn duy trì phương thức này trong phiếu khảo sát gửi về Bộ.
Lý giải, TS Võ Văn Tuấn, Phó hiệu trưởng trường Đại học Văn Lang, nhìn nhận xét tuyển học bạ thuận lợi với thí sinh. Vì dựa trên kết quả có sẵn ở bậc phổ thông, được tích hợp trên hệ thống, các em có thể dùng điểm này đăng ký mà không tốn kém.
Theo thạc sĩ Nguyễn Minh Tùng, Trưởng phòng Tuyển sinh và Công tác sinh viên, Học viện Hàng không Việt Nam, xét học bạ còn giúp giảm thiểu tình trạng "học tài thi phận". Thêm một phương thức cũng giúp thí sinh giảm áp lực, căng thẳng.
"Nếu tất cả dồn vào một kỳ thi chung là tốt nghiệp THPT, cả xã hội sẽ quay về với sự căng thẳng, lo lắng đến ngộp thở. Nhiều em học tốt nhưng tâm lý yếu hoặc gặp sự cố thì coi như cánh cổng đại học đóng lại, rủi ro rất cao", ông Tùng nhận định.
Các thí sinh thi tốt nghiệp THPT 2025 ở điểm trường THPT Trưng Vương, phường Bến Nghé, TP HCM. Ảnh: Thanh Tùng
Theo công bố của Bộ, năm nay trung bình điểm học bạ cao hơn 1-2 điểm so với thi tốt nghiệp THPT. TS Nguyễn Trung Nhân, Trưởng phòng Đào tạo, trường Đại học Công nghiệp TP HCM, nhận thấy thực tế có nhiều trường hợp chênh lệch đến 3-4 điểm, chỉ số ít thí sinh có điểm thi cao hơn.
Bên cạnh đó, nỗi lo lớn nhất khi dùng học bạ để xét tuyển là vấn đề không công bằng, theo ông Tùng. Ông cho biết giữa các trường ở cùng một thành phố đã có sự khác biệt về cách kiểm tra, đánh giá, chưa kể sự chênh lệch giữa các địa phương. Đây cũng là lý do dư luận hoài nghi, lo ngại vấn nạn "làm đẹp học bạ".
Dù vậy, theo ông Tuấn ở Đại học Văn Lang, việc thiếu công bằng là do cách quản lý kiểm tra, đánh giá ở bậc phổ thông.
"Vấn đề là làm sao đánh giá công bằng hơn chứ không phải bỏ một phương thức vốn tiện lợi cho thí sinh và xã hội", ông nói.
PGS.TS Nguyễn Thanh Chương, Chủ tịch Hội đồng trường Đại học Giao thông vận tải, đồng tình giữ lại phương thức xét học bạ. Theo ông, các trường có thể dùng cách xét tuyển này linh hoạt bởi tính chất, yêu cầu đầu vào của các ngành khác nhau.
Ông ví dụ, với những ngành đặc thù như Kiến trúc, kết quả học bạ được xét kết hợp với môn Vẽ. Nhưng với ngành "hot", yêu cầu đầu vào cao, trường có thể không dùng phương thức này. Ở một số ngành có thể duy trì tỷ lệ 20-30%.
"Mỗi phương thức đều có ưu điểm – nhược điểm. Giống như xét điểm thi tốt nghiệp THPT, xét học bạ là phương thức mọi thí sinh có thể sử dụng được. Mình cũng phải công nhận quá trình học tập của các em", ông Chương nói.
Mặt khác, TS Nguyễn Trung Nhân nhìn nhận tuyển sinh là quyền tự chủ của các trường, Bộ chỉ nên khuyến cáo trong trường hợp cần thiết.
Các chuyên gia đề xuất có quy định tỷ lệ chỉ tiêu học bạ hoặc xét kết hợp điểm này với năng lực khác.
GS Nguyễn Tiến Thảo, Vụ trưởng Giáo dục đại học, cho hay việc lấy ý kiến bỏ hay tiếp tục tuyển sinh dựa vào điểm học bạ dựa trên thực tế tuyển sinh.
"Việc xét tuyển học bạ đã thực hiện một thời gian và là một trong những phương thức xét tuyển lớn", ông nói. "Đây là lúc nhìn lại để đánh giá một cách công bằng, làm sao để việc tuyển sinh hiệu quả, thực chất, chất lượng".
Theo ông Thảo, dựa trên kết quả khảo sát và các đánh giá, nếu Bộ thấy vẫn chất lượng thì sẽ duy trì, phát triển phương thức này. Nếu không, Bộ sẽ bỏ bởi một trong những mục tiêu trong Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo là hiện đại hóa giáo dục và gia tăng chất lượng, đảm bảo nguồn nhân lực chất lượng cao, mà tuyển sinh là một khâu trong đó.
Trong khi đó, TS Võ Văn Tuấn cho rằng Bộ cần quan tâm hơn đến siết chất lượng đầu ra của các trường đại học, còn khâu tuyển sinh cần công bằng, ổn định.
"Vấn đề là kiểm soát được cách đánh giá ở phổ thông và quá trình đào tạo, chất lượng đầu ra của các trường đại học. Giả sử đầu vào thấp nhưng đầu ra vẫn đạt chuẩn thì rõ ràng các trường đại học đã tạo ra giá trị gia tăng rất lớn cho xã hội", ông Tuấn nói.
Lệ Nguyễn - Dương Tâm