"Chậm giải quyết thủ tục đầu tư khiến Hà Nội khó có thêm dự án nhà ở xã hội mới đến 2025", ông Nguyễn Hữu Đường, Chủ tịch HĐQT Công ty TNHH Hòa Bình, chia sẻ tại tọa đàm gỡ vướng phát triển nhà ở xã hội do báo Tiền Phong tổ chức ngày 17/4.
Ông Nguyễn Hữu Đường, Chủ tịch Công ty TNHH Hòa Bình, phát biểu tại tọa đàm gỡ vướng phát triển nhà ở xã hội. Ảnh: Ngọc Diễm
Ông Đường nhìn nhận quỹ đất là yếu tố quan trọng nhất trong phát triển nhà xã hội bởi "nếu không có đất, không thể làm nhà ở xã hội". Tuy nhiên, hơn 10 năm nay, Hà Nội chưa bố trí được quỹ đất sạch nào để đấu thầu xây nhà ở xã hội. Dù Công ty Hòa Bình có sẵn quỹ đất và mong muốn xây nhà xã hội nhưng thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư rất chậm, kéo dài nhiều năm.
Hiện doanh nghiệp có ngành nghề chính sản xuất, kinh doanh rượu bia, bất động sản này có hai khu đất tại Lĩnh Nam, quận Hoàng Mai. Hai khu này được ông Đường dành để xây nhà ở thương mại, vì "xây nhà thương mại dễ hơn, kiếm được tiền nhiều hơn nhà ở xã hội". Sau khi UBND TP kêu gọi doanh nghiệp xây nhà ở xã hội vào tháng 11/2021, ông Đường đã đổi ý và xin chuyển sang làm nhà xã hội. Tuy nhiên, đến nay, doanh nghiệp vẫn chưa được giải quyết xong khâu chấp thuận chủ trương đầu tư.
Dự án đã trải qua nhiều lần lấy ý kiến các sở ban ngành. Hiện một khu đất được đồng ý chấp thuận chủ trương từ tháng 4/2023 nhưng thủ tục vẫn chưa xong. Một dự án khác vẫn chưa được UBND Hà Nội cấp chủ trương đầu tư.
Ông nói, trước đây khi làm dự án tại đường Hoàng Quốc Việt, quận Cầu Giấy, Hòa Bình được cấp giấy phép chỉ trong vòng hai tháng. Hiện nay, mất hai năm vẫn chưa xong thủ tục xin chủ trương đầu tư. Đây là nút thắt khiến doanh nghiệp hơn 1.000 nhân viên "không có việc làm", phải bán các tòa nhà để trả lương nhân viên nhưng mới chỉ trả được 30-40%.
"Hai năm trước, Hòa Bình nằm trong top doanh nghiệp xây dựng lớn mạnh nhất, nay lại rơi vào cảnh nợ xấu vì không có công ăn, việc làm. Máy móc kéo ra, kéo vào, lãng phí vô cùng", ông nói.
Không chỉ ông Đường, nhiều doanh nghiệp khác cũng "kêu" về ách tắc pháp lý. Ông Trần Mạnh Trung, Giám đốc Ban quản lý dự án nhà ở xã hội Hạ Đình UDIC, cũng chia sẻ về lý do chậm triển khai dự án nhà ở xã hội Ecotower 214 Nguyễn Xiển ở Khu đô thị mới Hạ Đình. Theo ông Trung, phần lớn do các thủ tục về đầu tư xây dựng bị kéo dài. Ví dụ, thủ tục xin thẩm duyệt phòng cháy chữa cháy, giai đoạn thiết kế chỉ mất khoảng 10 ngày theo quy định, nhưng doanh nghiệp mất hơn 140 ngày.
Dự án nhà ở xã hội Ecotower được chấp thuận chủ trương đầu tư vào năm 2020, sau đó điều chỉnh sang năm 2022. Trước đây dự án có quy mô 12 tầng nhưng doanh nghiệp xin điều chỉnh lên 25 tầng. Sau khi hoàn thành, dự án sẽ cung cấp 440 căn hộ, tương ứng 25.000 m2 sàn nhà ở.
Vào quý IV này, dự án sẽ hết thời hạn về chủ trương đầu tư. Tổng công ty UDIC sẽ tiếp tục làm thủ tục gia hạn chủ trương đầu tư. Ông Trung đề nghị cơ quan quản lý tạo điều kiện cho doanh nghiệp triển khai dự án được nhanh, mục tiêu khởi công vào cuối năm nay.
Cùng quan điểm, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội bất động sản TP HCM (HoREA) nói chủ đầu tư nhà xã hội gặp vướng mắc nhất ở chấp thuận chủ trương đầu tư. Theo cơ chế, doanh nghiệp được ưu đãi tăng 1,5 lần mật độ xây dựng, hệ số sử dụng đất. Điều này dẫn tới tăng quy mô dân số, lại không phù hợp với quy hoạch phân khu. Việc điều chỉnh cục bộ quy hoạch phân khu rất khó khăn, mất nhiều thời gian. Do đó, phần lớn doanh nghiệp có sẵn quỹ đất làm nhà xã hội không được cấp chủ trương đầu tư.
Trả lời những kiến nghị của doanh nghiệp, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết thực tế Hà Nội dành nhiều quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội, song việc triển khai còn hạn chế, một phần vì thành phố còn nhiều việc phải làm. Lãnh đạo bộ nói, nếu doanh nghiệp đang có quỹ đất, quyền sử dụng đất, phù hợp với quy hoạch thì được chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời công nhận là nhà đầu tư dự án.
Ông Sinh cho biết Bộ Xây dựng sẽ làm việc với UBND Hà Nội để sớm giải quyết những thủ tục còn ách tắc liên quan đến nhà ở xã hội.
Về gói tín dụng 125.000 tỷ đồng cho nhà ở xã hội, nhiều ý kiến cho rằng nên dành ưu tiên cho người mua nhà vay ưu đãi. Bởi theo ông Nguyễn Hữu Đường, dự án chỉ cần làm xong móng, đủ điều kiện mở bán thì người dân đã "xếp hàng dài để mua".
Ngọc Diễm