Dịch Ebola bùng phát tại châu Phi đã vượt khỏi tầm kiểm soát. Từ đầu năm đến nay, châu lục này đã ghi nhận 4.422 ca mắc, trong đó có 2.261 tử vong - chiếm đến một nửa. Tỷ lệ tử vong do căn bệnh nguy hiểm này có thể từ 24 đến 89%. Việt Nam chưa ghi nhận ca bệnh nào nhưng nguy cơ là hoàn có thể.
Tổ chức Y tế Thế giới thậm chí phải công bố tình trạng khẩn cấp về an ninh y tế toàn cầu, chấp nhận mạo hiểm khi đưa vào điều trị những loại thuốc mới chưa qua thử nghiệm trên diện rộng. Tất cả đều nhằm ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh cũng như tử vong. Tuy nhiên, mọi nỗ lực đến nay dường như chưa đủ; số mắc, tử vong do virus Ebola tiếp tục tăng nhanh chóng.
Ngoài virus Ebola, trong vài thập kỷ gần đây có xuất hiện một số căn bệnh truyền nhiễm mới nổi. Ví dụ, năm 2003 cả thế giới đều đối phó với căn bệnh nguy hiểm là SARS, sau này là cúm A/H5N1, MERS-Cov, cúm A/H7N9 của Trung Quốc. Có những bệnh đã xâm nhập vào Việt Nam như SARS hay cúm A/H5N1 hiện vẫn lưu hành rải rác, một năm một vài ca mắc nhưng tỷ lệ tử vong có thể lên tới 100%
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long. Ảnh: N.Phương.
“Trong các bệnh mới nổi chúng ta đặc biệt lưu ý đến MERS-Cov, Ebola, nhất là virus cúm A/H7N9 trong mùa đông xuân tới. Bộ Y tế đã có văn bản gửi UBND các tỉnh lưu ý một số dịch bệnh vào mùa đông xuân. Đất nước Trung Quốc cạnh ta có sự lưu hành virus H7N9 rất cao”, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết tại hội thảo bên lề Hội nghị Bộ trưởng Y tế các nước ASEAN với chủ đề Phòng chống bệnh truyền nhiễm mới nổi tại Hà Nội sáng 18/9.
Theo ông, Việt Nam nằm trong khu vực luôn luôn nhạy cảm với tất cả bệnh truyền nhiễm, kể cả bệnh trong khu vực hay bệnh lan tỏa từ khu vực khác. Các nước ASEAN có nền kinh tế rất năng động, phát triển; việc du lịch, đi lại, thông thương làm cho khu vực này dễ bị tổn thương với các bệnh truyền nhiễm. Ngoài ra, nhiều nước ASEAN như Việt Nam nằm trong khu vực nhiệt đới - điều kiện tự nhiên thích hợp cho các bệnh truyền nhiễm luôn đe dọa.
Việc đối phó với các bệnh truyền nhiễm mới nổi này thực sự là thách thức rất lớn. Nhiều bệnh chưa rõ căn nguyên, không chỉ Việt Nam mà nhiều nước cũng đang bối rối như bệnh Ebola rõ căn nguyên, nhưng khả năng về chẩn đoán không phải tất cả các nước đều làm được. Hiện nay Tổ chức Y tế Thế giới chỉ cho 9 phòng xét nghiệm trên toàn cầu có thể khẳng định được ca nhiễm Ebola.
Hay virus MERS-Cov có thể lây qua giao lưu đi lại giữa các nước. Việc ngăn chặn sự lây nhiễm qua con đường này là rất khó khăn. Trường hợp ở Malaysia nhiễm virus này là do đi hành hương về và bị lây nhiễm.
“Chúng tôi có cảm nhận là tần suất xuất hiện của dịch bệnh nguy hiểm mới nổi có vẻ gần hơn và có nhiều hơn trong vài thập kỷ gần đây. Tất nhiên đây chỉ là quan sát trên thực tiễn, có thể trước đây có những bệnh chúng ta không rõ căn nguyên, nay nhờ khoa học ta phát hiện ra căn nguyên của những bệnh truyền nhiễm đó”, thứ trưởng Long nói.
Nam Phương