Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn trung ương ghi nhận nền nhiệt trung bình tháng 5 trên cả nước ở mức cao hơn trung bình nhiều năm 2-3 độ C, riêng phía Nam Bắc Bộ và các tỉnh từ Nghệ An đến Quảng Trị cao hơn 3-4 độ C. Bắc Bộ đã xảy ra hai đợt nắng nóng vào ngày 1-8/5 và 18-30/5, đỉnh điểm là ngày 28-30/5 với mức nhiệt nhiều nơi vượt giá trị lịch sử.
Cụ thể Chi Lê (Hòa Bình) ngày 12/5/1982 được xem là nóng nhất trong lịch sử tháng 5 với 40,3 độ C, nhưng vào ngày 29/5 vừa qua là 40,6 độ C. Tương tự, Hà Đông (Hà Nội) nóng nhất từ trước tới nay là 39,6 độ C vào 16/5/2013, nhưng ngày 28/5/2015 nơi này ghi nhận 40 độ C. Kỷ lục 41,3 độ của Nho Quan (Ninh Bình) ngày 11/5/1966 đã bị phá vỡ vào ngày 30/5/2015 với mức nhiệt 41,5 độ C.
Miền Trung suốt từ đầu tháng 5 đến nay nhiệt độ thường xuyên duy trì trên 37 độ C. Ảnh: Nguyễn Hải.
Tâm điểm nắng nóng là miền Trung. Suốt từ đầu tháng 5 đến nay, các tỉnh từ Thanh Hóa đến Phú Yên đã xảy ra nắng nóng trên diện rộng với nhiệt độ cao nhất ngày duy trì từ 35 độ C trở lên. Đỉnh điểm là từ ngày 26 đến 31/5 nhiệt độ cao nhất phổ biến 39-41 độ C, một số nơi trên 42 độ.
Nền nhiệt nhiều nơi thuộc Bắc Trung Bộ và Trung Trung Bộ đã vượt giá trị lịch sử trong tháng 5. Ví dụ Con Cuông (Nghệ An) nóng nhất lịch sử là 41,5 độ C vào ngày 13/5/1966, nhưng tới ngày 30/5/2015 kỷ lục này bị phá vỡ với mức nhiệt 42,7 độ C. Người dân Kỳ Anh (Hà Tĩnh) cũng đã trải qua tháng 5 bỏng cháy với nhiệt độ cao nhất ngày 30/5 lên tới 40,5 độ C, trong khi giá trị lịch sử ghi nhận là 38,8 độ C vào ngày 13/5/1969.
Hàng loạt nơi khác như Như Xuân, Tĩnh Gia (Thanh Hóa); Quỳ Châu, Quỳ Hợp, Tây Hiếu, Con Cuông (Nghệ An); Hương Khê (Hà Tĩnh); Tuyên Hóa, Ba Đồn (Quảng Bình); Đông Hà, Khe Sanh (Quảng Trị) mức nhiệt cao nhất đều phá vỡ các kỷ lục được xác lập vào mấy chục năm trước đó.
Cùng với nắng nóng, khô hạn xuất hiện trên diện rộng, dòng chảy trên phần lớn sông ở Trung Bộ và khu vực Tây Nguyên thiếu hụt so với trung bình nhiều năm 30-50%, riêng trên sông Cái (Nha Trang - Khánh Hòa) thiếu hụt trên 90%. Mực nước xuống thấp kỷ lục trên sông Mã, sông Cả, sông Cái Nha Trang.
Dự báo thời gian tới
Tại Bắc Bộ, các ngày 2-4/6 nắng nóng sẽ gia tăng với nhiệt độ cao nhất ngày phổ biến 35-38 độ C. Từ ngày 5 đến 7/6, cường độ nắng nóng giảm và chỉ xảy ra cục bộ. Từ ngày 8 đến 11/6, nhiệt độ tăng nhẹ và đạt ngưỡng nắng nóng ở vùng đồng bằng. Ngoài ra, thời gian từ ngày 5 đến 11/6 Bắc Bộ sẽ thường xuyên có mưa giông vào chiều tối, đặc biệt là ở khu vực vùng núi, trung du.
Trung Bộ trong 10 ngày tới nắng nóng tiếp tục duy trì trên diện rộng với nhiệt độ cao nhất phổ biến 36-39 độ C, có nơi trên 40 độ. Mực nước trên các sông ở Trung Bộ và Tây Nguyên xuống dần và ở mức thấp, trên một số sông ở có khả năng xuất hiện mực nước thấp nhất trong chuỗi số liệu quan trắc cùng thời kỳ hoặc thấp nhất lịch sử.
Dự báo xa trong các tháng chính hè 6-8, do ảnh hưởng của El Nino nền nhiệt độ trên phạm vi toàn quốc phổ biến cao hơn trung bình nhiều năm từ khoảng 0,5 đến 1 độ C. Lượng mưa ở các tỉnh Trung Bộ thấp hơn so với mọi năm, tình trạng thiếu nước, khô hạn ở Trung Bộ, đặc biệt là ở các tỉnh Trung và Nam Trung Bộ sẽ còn kéo dài đến khoảng nửa đầu tháng 9/2015.
Xâm nhập mặn tiếp tục lấn sâu vào vùng cửa sông, ven biển khu vực Trung Bộ.
Xuân Hoa