Nhện T. fabricii cái có thể bị thương do chiến thuật giao phối của con đực. Ảnh: Ondrej Michalek.
Nhóm nhà khoa học đến từ Cộng hòa Czech quan sát loài nhện bản xứ ở Israel, trong phòng thí nghiệm bằng camera video để tìm hiểu hành vi khác thường của chúng. Nhện đực thuộc nhiều loài khác nhau thường tán tỉnh nhện cái để thuyết phục chúng giao phối, nhưng ở vài loài, con đực cưỡng ép bạn tình tiềm năng ghép đôi. Các nhà nghiên cứu cho rằng một trong những lý do nhện đực sử dụng hình thức cưỡng ép để tránh bị nhện cái ăn thịt.
Nhện đực cưỡng ép giao phối là hành vi vô cùng hiếm gặp trong thế giới nhện do ưu thế về kích thước của nhện cái, nhưng nhóm chuyên gia người Czech nhận thấy nhện T. fabricii đực chưa bao giờ giao phối trừ khi nhện cái bị cắn và bất động, theo nghiên cứu công bố trên tạp chí Animal Behaviour.
Trong nghiên cứu, nhóm tác giả thu thập nhện T. fabricii đực và cái từ một khu vực ở Israel và đặt chúng cùng một chỗ trong phòng thí nghiệm để quan sát hành vi giao phối của loài này. Họ nhận thấy đầu tiên, nhện đực sẽ cắn vào chân con cái. Nhện cái sau đó co chân lại gần cơ thể, trở nên hoàn toàn bất động. "Đôi khi, những con nhện mất hàng giờ quyến rũ nhện cái để tán tỉnh, nhưng con đực của loài này chỉ cần tới gần và cắn", Lenka Sentenská, thành viên nhóm nghiên cứu ở Đại học Masaryk tại Cộng hòa Czech, cho biết.
Nhện T. fabricii đực sẽ tranh thủ trèo lên cơ thể nhện cái, nhanh chóng trói chặt chân nó bằng tơ trước khi thụ tinh. Khi giao phối xong, nhện cái thường nằm bất động dù nhện đực đã rời đi. Cuối cùng, chúng tự giải thoát bản thân bằng cách xé rách đám tơ bọc quanh cơ thể. Các nhà nghiên cứu cũng nhận thấy sau giao phối, nhện cái kém linh hoạt hơn và bắt mồi kém hơn, chứng tỏ chúng bị thương ở đâu đó.
Nhóm nghiên cứu cho rằng nhện đực sử dụng chiến thuật cưỡng ép để tránh bị bạn tình lớn hơn ăn thịt, đồng thời để đối phó với sự kháng cự. Nhện cái nằm bất động sẽ đem lại lợi thế lớn nếu con đực có nguy cơ bị bạn tình tấn công và ăn thịt trong lúc giao phối.
Chiến thuật của nhện T. fabricii đực không đủ hiệu quả để giúp chúng an toàn trong mọi trường hợp. Ở 11% trường hợp, nhện cái tấn công ngược và ăn thịt con đực trước khi giao phối. Ngoài ra, các nhà nghiên cứu chưa rõ nhện cái hoàn toàn bị bất động bởi nhát cắn của nhện đực hay sự thụ động đó chỉ là dấu hiệu nhện cái chấp nhận con đực tiếp cận.
An Khang (Theo Newsweek)