Hình ảnh vệ tinh cho thấy nhiều tàu Trung Quốc đang nạo hút cát tại đá Vành Khăn thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Ảnh: AFP
"Chúng tôi có những quan ngại nghiêm trọng về hoạt động đơn phương nhằm thay đổi hiện trạng, làm gia tăng căng thẳng", AFP dẫn lời chánh văn phòng nội các Nhật Bản Yoshihide Suga nói. "Dù việc cải tạo hoàn thành, chúng tôi không thể chấp nhận đây như sự đã rồi. Chúng tôi yêu cầu Trung Quốc không thực hiện những hành động đơn phương tạo ra những thay đổi về vật chất và không thể đảo ngược".
Trung Quốc hôm qua tuyên bố sẽ hoàn tất dự án cải tạo các bãi đá thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam "trong những ngày tới" và chuyển sang xây dựng cơ sở hạ tầng.
Mỹ chỉ trích rằng kế hoạch của Trung Quốc "không góp phần giảm căng thẳng" trong khu vực và cảnh báo về việc Bắc Kinh quân sự hóa các đảo mới.
Mỹ cho hay Trung Quốc đã tạo ra 800 hecta đảo nhân tạo ở Biển Đông trong 18 tháng qua. Các tàu nạo vét lớn được nhìn thấy đang hút cát ở các bãi đá chìm với nhiều tòa nhà và hải cảng được xây dựng.
Philippines hôm nay cho biết đường băng dài 3 km mà Trung Quốc xây dựng trên đá Chữ thập ở quần đảo Trường Sa đủ lớn để phục vụ một máy bay Boeing 747 và đã hoàn thành được 75%.
"Nó có thể trở thành căn cứ hoạt động trong tương lai của Trung Quốc, một điểm tiếp nhiên liệu cho tàu và máy bay", phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Philippines Peter Galvez nói. Ông nhận định rằng với công trình trên bãi đá Chữ thập, Trung Quốc sẽ dễ dàng tiếp cận Biển Đông và mở rộng hiện diện ra phía Australia cũng những khu vực khác của Nam Thái Bình Dương.
"Họ có thể làm bất cứ điều gì họ muốn ở đó. Đó có thể là trung tâm chỉ huy và kiểm soát của họ", ông nói thêm.
Philippines đã tìm kiếm sự hỗ trợ của Mỹ và Nhật Bản để củng cố lực lượng bảo vệ bờ biển trong cuộc đối đầu với Trung Quốc. Philippines và Nhật Bản dự kiến tổ chức cuộc diễn tập hải quân chung lần thứ hai vào tuần tới gần Trường Sa, sau một hoạt động tương tự trên Biển Đông trong tháng này.
Một máy bay trinh sát P-3C và một máy bay BNI-2A của Nhật Bản sẽ tham gia diễn tập cùng một tàu tuần tra của hải quân Philippines.
Anh Ngọc