Hình ảnh mô phỏng quá trình thu gom mảnh vỡ chứa nhiên liệu hạt nhân nóng chảy trong lò phản ứng ở nhà máy Fukushima. Ảnh: TEPCO
Sau khi đối mặt nhiều trở ngại lớn, Công ty điện lực Tokyo (TEPCO) bắt đầu hoạt động quan trọng là di dời một lượng nhỏ mảnh vỡ chứa nhiên liệu nóng chảy từ nhà máy điện hạt nhân Fukushima ở Nhật Bản. Điều này đánh dấu bước tiến lớn hướng tới quá trình giải thể nhà máy lâu dài và phức tạp. Hoạt động di dời thí điểm của TEPCO bắt đầu sau khi nỗ lực trước đó bị tạm dừng do vấn đề kỹ thuật, dự kiến kéo dài khoảng hai tuần, Interesting Engineering hôm 10/9 đưa tin.
Nhà máy Fukushima Daiichi trải qua một trong những thảm họa hạt nhân tồi tệ nhất trong lịch sử sau khi trận động đất mạnh 9 độ kéo theo sóng thần vào ngày 11/3/2011. Hiện nay, nhà máy vẫn chứa khoảng 880 tấn vật liệu độ phóng xạ cao. Việc di dời mảnh vỡ được xem là một trong những khía cạnh thách thức nhất của dự án giải thể kéo dài hàng thập kỷ. Ban đầu, TEPCO lên kế hoạch bắt đầu di dời thử nghiệm hôm 22/8, hướng tới lấy mẫu vật nhỏ khoảng 3 g để phân tích.
Tuy nhiên, hoạt động bị ngừng lại sau khi phát hiện vấn đề về lắp đặt thiết bị cần thiết. Vấn đề bao gồm bố trí sai 5 đường ống nhằm đưa thiết bị thu thập vào thùng lò phản ứng số 2, buộc TEPCO phải tạm thời dừng hoạt động để tiến hành điều chỉnh. Từ sau đó, TEPCO đã chỉnh sửa lại bố trí và khôi phục hoạt động.
Do lượng phóng xạ cực cao bên trong lò phản ứng, TEPCO phải phát triển công nghệ robot chuyên dụng để tiến hành thu thập mảnh vỡ. Một thiết bị như vậy là cánh tay robot được thiết kế để hoạt động như cần câu cá, điều khiển từ xa để hạ thấp mỏ kẹp kim loại vào lò phản ứng, giúp thu gom lượng mảnh vỡ nhỏ. Thiết bị có thể kéo dài tới 22 m sẽ được đưa vào thùng lò để thu thập gần 3 g vật liệu độc hại. Cả quá trình dự kiến diễn ra trong hai tuần.
Hồi tháng 2, TEPCO triển khai hai drone mini và robot hình rắn vào một trong các lò phản ứng nhằm chuẩn bị cho nhiệm vụ này. Những công nghệ tiên tiến như vậy giữ vai trò chủ chốt để dò đường trong môi trường thách thức của lò phản ứng, nơi con người không thể ra vào do lượng phóng xạ cao.
Nỗ lực giải thể nhà máy Fukushima nằm trong chiến lược rộng hơn để quản lý những hệ quả dài hạn của thảm họa. Năm ngoái, Nhật Bản bắt đầu xả nước thải đã xử lý từ nhà máy xuống Thái Bình Dương, một động thái dấy lên căng thẳng ngoại giao với Trung Quốc và Nga. Cả hai nước đều cấm nhập khẩu hải sản Nhật Bản.
An Khang (Theo Interesting Engineering)