Đọc bài "Tôi sẵn sàng trả lương trăm triệu nếu nhân viên mang về doanh thu 50 tỷ", theo bạn mức lương ấy là cao hay thấp? Tôi cho mức lương ấy là quá thấp. Bởi 5% của 50 tỷ là 2,5 tỷ đồng. Bạn phải trả cho anh nhân viên ấy 2,5 tỷ đồng một năm mới đúng. Bởi đó là công sức lao động anh ta bỏ ra. Tôi còn chưa tính thưởng khuyến khích nhân viên (thưởng thêm ngoài lương trích từ lợi nhuận ròng).
Đây chỉ là những khoản tôi tính nhẩm đã lược bỏ rất nhiều nguyên tắc tài chính doanh nghiệp không liên quan đến lương. Tôi tính 2,5 tỷ đồng này là chỉ tính trên bình quân mức lương chung chứ chưa tính trên năng suất lao động cá nhân.
Bạn hưởng 5 tỷ lợi nhuận ròng (của một nhân viên) mà không trả được cho anh ta 2,5 tỷ sao? 2,5 tỷ đồng ấy là tiền trong quỹ lương chứ không phải tiền của lợi nhuận ròng. Cái này theo Karl Marx gọi là "bóc lột" – tức là bạn "ăn cắp" của anh ta 1,3 tỷ đồng/năm để bỏ túi riêng.
(Xem thêm: Người tài giỏi nên làm thuê lương 100 nghìn đôla hay khởi nghiệp?)
Tôi phân tích cách tính lương nhân viên như sau: Bạn có vốn 10 tỷ đồng đem ra kinh doanh, số vốn này gọi là vốn pháp định (vốn đăng ký kinh doanh). Bạn dùng số vốn đó thuê đất, xây nhà xưởng, trang bị máy móc các loại. Nhà xưởng và máy móc này gọi là tài sản cố định.
Bạn đem tài sản cố định đi thế chấp ngân hàng để vay vốn lưu động. Ngân hàng thẩm định rủi ro ngành hàng mà bạn kinh doanh thông qua mức độ cạnh tranh trên thị trường. Nếu ngành bạn kinh doanh rủi ro thấp, vốn vay trên tài sản cố định sẽ cao (không quá 75%). Lãi suất cho vay phụ thuộc vào kỳ hạn vay và ngược lại.
Tôi ví dụ bạn vay được mức cao nhất là 7 tỷ đồng thì 7 tỷ này là vốn lưu động. Trong vốn lưu động, quỹ lương cho nhân viên thường chiếm không quá 5% (5% của 7 tỷ là 350 triệu đồng). Dựa vào quỹ lương đó, bạn phải "liệu cơm gắp mắm" mà thuê nhân viên (thuê càng nhiều người thì lương bình quân càng giảm).
Tôi cho lương bình quân của nhân viên là 5 triệu đồng thì bạn thuê được 70 người. Để bạn có tiền trả lương tháng đúng theo hợp đồng lao động, doanh thu hàng tháng thấp nhất của công ty không được thấp hơn 7 tỷ đồng. Lợi nhuận ròng của công ty 10% thì bạn hưởng.
Nếu doanh thu thấp hơn 7 tỷ đồng, bạn phải trích lợi nhuận ròng đưa vào quỹ lương cho đủ. Nếu bạn vẫn không đủ thì phải cầm cố tài sản riêng để lấp cho đủ quỹ lương. Nếu bạn vẫn không đủ thì đương nhiên là phá sản.
Nếu mỗi năm doanh thu công ty tăng 6 tỷ đồng so với năm trước thì đương nhiên là "nước lên thì thuyền lên", bình quân một tháng doanh thu tăng 500 triệu đồng, quỹ lương tăng thêm 25 triệu đồng/tháng và 300 triệu đồng một năm. Nếu số nhân viên là không đổi thì lương bình quân của nhân viên ở năm sau sẽ là 650 triệu đồng trên 70 người (gần 9 triệu đồng).
Tất cả các chi phí khác để doanh nghiệp hoạt động đều đã "tình đúng tính đủ" trong 95% vốn lưu động. Ở đây tôi chỉ bàn về quỹ lương và lương mà thôi. Bạn trả lương như vậy sẽ không thu hút được người tài trong chính lực lượng lao động mà bạn đang có huống chi là tuyển thêm. Bạn trả lương như vậy đồng nghĩa với cơ hội thăng chức của nhân viên là rất thấp, tính cạnh tranh trong nội bộ không cao.
Bạn nghĩ gì cách trả lương của các doanh nghiệp, chia sẻ bài viết tại đây.
