 |
|
Nhạc sĩ Huy Du. Ảnh: Nguyễn Đình Toán. |
Huy Du là một trong những "cây đa cây đề" của âm nhạc Việt Nam thời kháng chiến. Nhạc của ông mang âm hưởng hào hùng, thiết tha kết hợp với ca từ đẹp, sang trọng. Bên cạnh những ca khúc tự viết lời, Huy Du còn bất tử hóa những câu thơ nổi tiếng bằng đôi cánh của giai điệu. Nếu ở Tình em, Huy Du ru lòng người qua những câu hát mềm mại, dịu dàng: "Khi chiếc lá xa cành, lá không còn màu xanh/ Mà sao em xa anh, đời vẫn xanh rời rợi...". Với Nổi lửa lên em, ông thiết tha giục giã: "Trăng đã dậy rồi, khơi bếp hồng lên nhé. Lá nếp sau rừng thêm ấm tình anh nuôi. Nổi lửa lên em đánh Mỹ đêm ngày. Vũ trụ theo ta vào trong chiến trận, có chị Hằng soi sáng canh thâu...". Nhạc của Huy Du biến hóa trong giai điệu, tiết tấu nhưng vẫn chung thủy với cảm hứng cách mạng lạc quan, hào sảng, tinh thần trẻ trung của người lính.
Ngoài sáng tác ca khúc, Huy Du còn viết nhạc thính phòng - giao hưởng (Miền Nam quê hương ta ơi - 1959; Kể chuyện sông Hồng - 1960) và làm nhạc cho điện ảnh (Quảng Trị giải phóng, Đại thắng mùa xuân), kịch nói (Hành trình đến tự do, Quê hương)... Nửa năm trước khi qua đời, nhạc sĩ đã có dịp nhìn lại sự nghiệp sáng tác của mình, độc giả có dịp thưởng thức phần lớn di sản nghệ thuật của ông qua chương trình Con đường âm nhạc mang tên Đường chúng ta đi.
Huy Du (còn có bút danh là Huy Cầm) tên thật là Nguyễn Huy Du. Ông sinh năm 1926 tại quê hương quan họ Bắc Ninh. Nhạc sĩ lớn lên trong môi trường giàu truyền thống âm nhạc dân tộc. Từ nhỏ, ông biết thổi sáo trúc, biết chơi cả violon. Sau này lớn lên, học tập ở Hà Nội, Huy Du sớm tiếp xúc với âm nhạc phương Tây. Trong hồi ký của mình, ông viết: "Bước dọc theo hồ Gươm có một nơi mà tôi nhớ mãi. Đó là cái quán rượu lớn ngay đầu phố Tràng Tiền tên là Taverne Royal (Quán rượu Hoàng Gia) cách vườn hoa Paulbert chẳng bao xa, mỗi khi đi qua thường được nghe những âm thanh réo rắt của một dàn nhạc dây vọng ra.
Không biết bao lần tôi đứng trên vỉa hè dán mắt qua tấm cửa kính lớn trong suốt để xem và nghe những âm thanh trầm bổng ấy.
Dàn nhạc thính phòng hầu hết là những nghệ sĩ người Pháp ăn mặc sang trọng, và đặc biệt trong dàn nhạc có một người Việt dáng cao cao đứng ôm cây đàn contre-basse bập bùng theo nhịp phách, làm nền cho những chiếc vĩ cầm kéo những giai điệu mê mẩn lòng người.
Dàn nhạc ấy, những chiếc đàn vĩ cầm ấy đã tạo cho tôi niềm mơ ước để đi vào con đường âm nhạc sau này".
 |
|
Nhạc sĩ Huy Du trong Con đường âm nhạc hồi tháng 6. Ảnh: vnmedia. |
Nhạc dân tộc nền nã và sự phá cách, hiện đại của âm nhạc phương Tây được kết hợp hài hòa trong những sáng tác của Huy Du.
Từ năm 1944, Huy Du dấn thân vào cuộc kháng chiến chống Pháp. Ông từng là thành viên Thanh niên cứu quốc Hoàng Diệu, tham gia Tổng khởi nghĩa năm 1945, tham gia Đội Tuyên truyền Văn hóa chiến khu III, dạy nhạc ở trường Thiếu sinh quân liên khu III...
Hòa bình lập lại, ông trở về công tác và tiếp tục sáng tác âm nhạc. Từ 1983 đến 1995, Huy Du đảm nhận chức vụ Tổng thư ký Hội Nhạc sĩ Việt Nam. Ông được trao Huân chương Độc lập hạng nhì và Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật 2001.
Lễ viếng nhạc sĩ Huy Du bắt đầu từ 11h30, lễ truy điệu từ 14h15 ngày 21/12 tại Nhà tang lễ Bộ Quốc phòng (số 5 Lê Thánh Tông - Hà Nội).
Hà Linh